Hastalık salgını haberleri 
26 Ekim 2017

Madagaskar,  Ağustos 2017'den beri, büyük şehirleri ve endemik olmayan diğer alanları etkileyen büyük bir veba  salgını yaşamaktadır. Bu salgın, komşu Hint Okyanusu adalarına yayılma riski  taşımaktadır. Bu risk, pnömonik veba hastalığının  inkübasyon süresinin kısa olmasıyla doğal olarak ve havaalanı ve diğer büyük  limanlarda çıkış tarama önlemlerinin  uygulanmasıyla  hafifletilebilmiştir. 
Seyşeller Sağlık Bakanlığı, 10 Ekim 2017'de olası bir pnömonik veba vakasını DSÖ'ye bildirdi. Muhtemel vaka Madagaskar'ı ziyaret edip 6 Ekim 2017'de Seyşeller'e geri dönmüştü. 9 Ekim 2017'de akut solunum yolu semptomları geliştirdi ve bir yerel sağlık merkezine başvurdu. Tıbbi muayene ve Madagaskar'a yapılan son seyahat öyküsü üzerine pnömonik veba enfeksiyonundan şüphelenilerek  hemen hastaneye sevk edildi ve burada izole edildi.
Ülkede 11 Ekim 2017'de, balgam numunesinden  hızlı bir tanı testi yapıldı ve zayıf pozitifti. 9-11 Ekim 2017 tarihleri arasında 8 kişi hafif semptomlar geliştirdi ve izole edildi. Madagaskar'a seyahat geçmişi olmayan ve muhtemel vakayla hiçbir belirlenmiş epidemiyolojik bağlantısı bulunmayan 2 şüpheli vaka daha tespit edildi, izole edildi ve tedaviye alındı.
Olası vakayı da içeren şüpheli vakalardan 10 numune toplanarak, 17 Ekim 2017'de Paris Pasteur Enstitüsü’ne gönderildi ve hepsi negatif test edildi.
13 Ekim, muhtemel vakanın, 31 yolcu ve 7 uçuş mürettebatı, 12 yakın aile üyesi ve muhtemel vakanın ziyaret ettiği sağlık merkezinden 18 personel ve hastanın dahil olduğu 320'den fazla temaslısının izlendiği son gündü. Hastalığın önlenmesi için herkese profilaktik antibiyotik verildi.
Genel olarak toplam 1223 kişi kayıt altına alındı ve takip edildi. Bunlardan 833 kişiye profilaktik antibiyotik verildi. Temaslılar arasından 4 şüpheli vaka tespit edildi ve tedavi edildi.
Paris Pasteur Enstitüsü’nden gelen olumsuz test sonuçlarını takiben, muhtemel vakayı da içeren hastanede izole edilen tüm kişiler taburcu edildi. Belirlenen kişilere, semptomatik oldukları için  izlenenler de dahil olmak üzere antibiyotik profilaksisi durduruldu.

Halk sağlığı yanıtı
Surveyans, temaslı takibi, vaka yönetimi, izolasyon ve sarf malzemelerini koordine etmek için 10 Ekim 2017'de bir Acil Kriz Komitesi oluşturuldu.
Hükümet, Komitenin  geçici izolasyon koğuşunun kurulması (mevcut koğuş genişletilerek), anahtar malzemeleri  temin etmek, temaslı takibi  ve temaslı  takibi eğitimlerini yaygınlaştırmak gibi faaliyetlerini desteklemek için fon tahsis etmiştir.
8 Ekim 2017'de  Madagaskar'dan Seyşeller’e uçuşlar, veba vakalarının Madagaskar'dan daha fazla ithalat olasılığını azaltmak için durduruldu. DSÖ, seyahat ve ticaretle ilgili kısıtlama önermemektedir. 10 Ekim 2017'den bu yana Madagaskar Sağlık Bakanlığı, DSÖ’nün desteğiyle, Antananarivo'daki uluslararası havaalanında, uluslararası yayılmayı önlemek için çıkış taraması gerçekleştirmektedir. Uluslararası yayılımı önlemek için, giriş noktalarındaki önlemleri güçlendirmek amacıyla DSÖ ve ortaklarının daha fazla desteği planlanmaktadır.
DSÖ Seyşeller Hükümeti'ne, şüpheli vakaların gözetimi, izolasyonu ve tedavisi, temaslı takibi ve potansiyel temaslıların profilaktik tedavisi gibi DSÖ Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri ile uyumlu halk sağlığı önlemlerinin uygulanması konusunda danışmanlık yapmaktadır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Veba, küçük memelilerde ve pirelerinde bulunan zoonoz bakterilerden Yersinia pestis'in neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Hayvanlar arasında pirelerle yayılır. İnsanlara, enfekte pire ısırığıyla, enfekte materyallerle doğrudan temasla veya inhalasyon yoluyla bulaşabilir. Enfeksiyon yoluna bağlı olarak, veba hastalığının üç formu vardır: Bubik, septisemik ve pnömonik.
Pnömonik veba ya da akciğer vebası en öldürücü  veba  türüdür. Havadaki damlalar ve kişiden kişiye temas yoluyla ciddi salgınları tetikleyebilir. Kuluçka süresi 24 saate  kadar kısa olabilir. Tipik olarak, pnömonik tip, ileri derecede bubonik  vebanın hızlı bir şekilde  akciğerlere yayılımı sonucu oluşur. Bununla birlikte,  pnömonik veba’ya sahip bir kişi aerosol halinde enfektif damlacıklar oluşturabilir ve hava yoluyla diğer insanlara veba bulaştırabilir. Veba önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır ancak tedavi edilmemiş pnömonik veba her zaman öldürücüdür.

Seyşeller'de veba  hiçbir zaman rapor edilmemiştir ve bu aşamada herhangi bir veba olayı teyit edilmemiştir. Daha önce bildirilen muhtemel veya şüpheli vakaların hiçbiri ölmemiştir. Seyşeller Hükümeti, şüpheli vakaların gözetimi, izolasyonu ve tedavisi, olası temaslıların takibi ve profilaktik tedavisi ve büyük giriş kapılarındaki taramayı içeren ihtiyati önlemleri almıştır. 17 Ekim 2017'de DSÖ’nün desteğiyle ilave sağlık çalışanlarına ve gönüllülere  temaslı takibi konusunda eğitim verilmiştir. Seyşeller'de pnömonik veba riski düşük olarak ve genel bölgesel ve global risk seviyeleri çok düşük olarak kabul edilmektedir.

DSÖ seyahat tavsiyesi

Bu aşamada  Seyşeller’de  herhangi bir veba vakası teyit edilmemiştir ve uluslararası gezginlerin Seyşeller'de veba ile temas riski çok düşüktür. DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Seyşeller veya Madagaskar'da seyahat veya ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlamayı önermemektedir.

DSÖ’nün 3 Ekim 2017'de  uluslararası seyahat edenler için yayınladığı Madagaskar'da ki veba salgınına ilişkin tavsiyeleri  Seyşeller’e gidecek  gezginlerce de  takip edilmelidir:

Önleme ve kontrol önlemleri
Koruyucu önlemler, çevrelerinde zoonoz  veba bulunduğu zaman insanları bilgilendirmeyi, onlara pire ısırıklarına karşı önlem almaları ve hayvanlara dokunulmaması tavsiyelerini içermektedir. Pirelerin kontrol altına alınması için en hızlı ve en etkili yöntem, uygun bir böcek ilacı uygulamaktır. İnsanlar, özellikle de sağlık çalışanları, bubo gibi enfekte dokularla doğrudan temastan ya da pnömonik veba hastalarına yakın maruziyetten kaçınmalıdır. Önemli önleme ve kontrol önlemleri öncelikle insana bulaşı azaltmak ve salgın artışını önlemek için hazırlanmıştır. Bunlar arasında şunlar bulunur:
•    Halka, pire  ısırmalarına karşı gerekli önlemleri almalarını ve ölü hayvanlara dokunmamalarını önermek
•    Yersinia pestis’in (veba basilleri) konağı olan kemirgenleri  özellikle sıçanları kontrol etmek için önlemlerin  uygulanması
•    Bubo gibi enfekte dokularla doğrudan temastan kaçınılması veya pnömonik veba hastalarına yakından maruz kalınmaması
•    Sağlık hizmetlerine erken başvuru:  Şüpheli semptomlar olması durumunda en yakın sağlık merkezine başvurulması
•    Sağlık çalışanları ve pnömonik veba hastaları ile doğrudan temas halindeki insanlar kişisel koruyucu ekipmanlar  giymelidirler.
•    Sağlık çalışanları maruz kaldıkları süre boyunca  antibiyotiklerle kemoprofilaksi almalıdır.
•    Ölen vakaların güvenli yönetimi ve gömülmesi
Tedavi
Hızlı tanı ve tedavi, komplikasyonları  ve ölüm oranını azaltmak için şarttır. Erken teşhis edilirse, etkili tedavi yöntemleri  hastaların iyileştirilmesini sağlar. 
Bu yöntemler antibiyotiklerin( Aminoglikozidler, Florokinolonlar, Sülfonamidler ) ve destek tedavisinin uygulanmasını içerir.

Seyahat önerileri
Şimdiye kadarki mevcut bilgilere dayanarak, veba yayılımı riski çok düşük görülmektedir.  DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Madagaskar'a seyahat veya ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlama tavsiyesinde bulunmamaktadır.
Uluslararası seyahat edenler, mevcut  veba  salgınından haberdar edilmelidir ve veba  Madagaskar'da endemiktir. Seyahat edenler, Madagaskar'ın sıtma açısından da endemik olduğunu  bilmeli ve Madagaskar'a seyahat ederken DSÖ tarafından tavsiye edilen antimalaryal profilaksiyi de düşünmelidirler.
Yersinia pestis ile enfeksiyon riski Madagaskar'a seyahat edenler için genellikle düşüktür. Bununla birlikte, veba endemik  bölgelerde,  av  hayvanları veya kemirgenlerle temas söz konusu olduğundan  kırsal alan gezginleri  risk altındadır. Gezginler  ölü hayvanlarla, enfekte dokularla veya materyallerle ve pnömonik hastalar ile yakın temastan kaçınmalıdır. Gezginler, aynı şekilde pirelere ve diğer kan yoluyla beslenen böceklere karşı  kovucu ürünler kullanarak ısırıklara karşı korunma sağlayabilirler. Aşağıdaki aktif maddelere dayanan formülasyonlar (losyonlar veya spreyler) tavsiye edilir: DEET, IR3535, Icaridin (KBR3023) veya Picaridin.
Ateş, titreme, ağrılı ve iltihaplı lenf nodları veya öksürükle birlikte nefes darlığı ve / veya  kanlı balgam gibi ani başlangıçlı semptomlar olması halinde, yolcular bir tıbbi servise başvurmalıdırlar. Gezginler, tıbbi uzmanlar tarafından önerilmedikçe, profilaksi amacıyla antibiyotik kullanmaktan kaçınmalıdır. Profilaktik tedavi, sadece  veba  vakalarıyla yakın temasta olanlara veya diğer yüksek riskli maruziyet durumlarında (enfekte pirelerle ısırılma veya enfekte hayvanların vücut sıvıları veya dokuları ile doğrudan temas) önerilir. Gezginler Madagaskar’dan döndüklerinde yukarıdaki semptomlar için uyanık olmalı ve semptomlar ortaya çıkarsa derhal  tıbbi bakıma başvurmalıdırlar. Doktorlarını  mutlaka Madagaskar seyahatleri hakkında bilgilendirmelidirler.

11 Ekim'de, Seyşeller Sağlık Bakanlığı web sitesinde yapılan basın açıklamasında, pnömonik vebaya  karşı çeşitli önlemler alındığı duyuruldu. Bu tedbirlerin birçoğu uluslararası yolculuğa önemli derecede  müdahale etmek anlamına geliyor. 13 Ekim'de Sağlık Bakanlığı, DSÖ'ye, Uluslararası Sağlık Tüzğün 43.3. maddesinde belirtildiği üzere bu tedbirlerin bilimsel kanıtlarını ve halk sağlığı gerekçelerini sağlayacağını bildirdi (UST, 2005 ).

Pnömonik Veba'ya Karşı Uygulanacak Yeni Önlemler:

•    Madagaskar'dan Seyşeller'e giren herkes, kararlılıkla derhal İzolasyon Merkezine alınacak.
•    Madagaskar'dan Seyşeller'e gelen yabancılar kabul edilmeyecektir. Sadece Seyşeller vatandaşlarının ülkeye girmesine izin verilecektir.
•    Seyşeller Turizm Kurulu ile işbirliği içinde, Seyşeller vatandaşı olmayan tüm yolcuların (Mauritius, Kenya ve Reunion) tüm geçiş noktalarını isteyen bir Seyahat Danışma Belgesi çıkarıldı.
•    Kargo gemileri daha önce olduğu gibi izlenmeye devam edilecektir. Gemi Madagaskar'dan ayrıldıktan sonra 7 gün içinde herhangi birisinde semptomlar görülürse, gemi denizde izole kalacaktır. Gemide herhangi biri hasta olduğunda, tedavi alacaktır.
•    Cruise gemilerinin Madagaskar'ı ziyaret ettikten sonra, limana girmeden önce en az 7 gün denizde kalmaları önerilir. Eğer süre 7 günden az olursa (kuluçka süresi) tüm yolcular ve mürettebat, ülkeye giriş yapmadan önce önerilen süre boyunca gözetim altında kalacaktır.
Ülke içinde herhangi bir salgın olmadığı için halkın paniğe kapılmaması önerilir.