Madagaskar’da Veba

 Hastalık salgını haberi 
15 Kasım 2017

1 Ağustos 2017'den beri Madagaskarda büyük bir veba salgını yaşanıyor. 10 Kasım 2017 tarihi itibariyle, Madagaskar Sağlık Bakanlığı tarafından Dünya Sağlık Örgütü'ne 171 ölüm (vaka ölüm hızı % 8) dahil olmak üzere toplam 2119 teyit edilmiş, muhtemel ve şüpheli vaba vakası rapor edilmiştir.

1 Ağustos - 10 Kasım 2017 tarihleri ​​arasında 1618  (% 76) vaka ve 72 ölüm klinik olarak 365 (% 23) teyit edilmiş, 573 (% 35) olası ve 680 (% 42) şüpheli vakalar  olmak üzere pnömonik veba olarak sınıflandırılmıştır. Pnömonik vakalara ilaveten, 324 (% 15) bubonik veba vakası, bir septisemik veba vakası ve 176 tanımlanmamış  vaka (% 8)  DSÖ'ye bildirilmiştir (Şekil 1).  Seksen iki  sağlık çalışanı, veba ile uyumlu bir hastalık geçirdi ve hiç biri ölmedi.

Şekil 1: Madagaskar'da 1 Ağustos - 10 Kasım 2017 tarihleri arasında hastalığın başlangıç tarihi itibariyle bildirilen doğrulanmış, olası ve şüpheli veba vakalarının sayısı  (n = 2119) ¹

¹ 295 vakanın başlangıç ​​tarihi eksik

 1 Ağustos - 10 Kasım tarihleri ​​arasında Madagaskar’ın  16 (22 harici) bölgesinden vakalar bildirildi. Analamanga Bölgesi genel vakaların % 72'sinin bildirildiği en fazla etkilenen bölge olmuştur (Şekil 2 ve 3).

Şekil 2: 1 Ağustos - 12 Kasım 2017 tarihleri ​​arasında Madagaskar'da teyit edilmiş ve olası pnömonik veba vakaların coğrafik dağılımı

Şekil 3: 1 Ağustos - 12 Kasım 2017 tarihleri ​​arasında Madagaskar'da teyit edilmiş  ve olası bubonik veba vakalarının coğrafik dağılımı

10 Kasım 2017 tarihi itibariyle,  243 takip altındaki temaslı kişilerin 218’ine (% 90)  ulaşılmış ve profilaktik antibiyotik verilmiştir. Salgının başlangıcından bu yana, toplamda 7122 temaslı tespit edildi ve bunların 6712’sinin  (% 95)  7 günlük takipleri ve profilaktik antibiyotikleri tamamlandı. Sadece dokuz kişi belirti geliştirdi ve şüpheli vaka haline geldi.

Vebanın laboratuvar teyidi,  Madagaskar’da ki veba için Ulusal DSÖ  Ortak Merkezi olan  Madagaskar Pasteur Enstitüsünde yürütülüyor. Yersinia pestis'in yirmi beş izolatı üretilmiştir ve hepsi Veba Kontrolü için Ulusal Program tarafından tavsiye edilen antibiyotiklere duyarlıdır.

Madagaskar'da vebaya bağlı yeni vaka ve hastaneye yatırılan hasta sayısı azalıyor. Son teyit edilmiş bubonik vaka 24 Ekim'de ve son teyit edilmiş pnömonik vaka 28 Ekim'de bildirildi.

Veba, Madagaskar'ın bir bölümünde endemik olduğu için, DSÖ, tipik veba sezonu sonu olan  Nisan 2018'e kadar daha fazla vakanın bildirilmesini beklemektedir. Bu nedenle kontrol önlemlerinin veba mevsiminin sonuna kadar devam etmesi önemlidir.

Halk sağlığı yanıtı

Madagaskar Halk Sağlığı Bakanlığı, DSÖ ve diğer aracılar ve ortakların desteğiyle sağlık yanıtını koordine etmektedir.

Madagaskar Halk Sağlığı Bakanlığı, Antananarivo ve Toamasina'daki kriz birimlerini harekete geçirmiştir ve tüm vakalar ve temaslara, kendilerine hiçbir bedel ödemeden tedavi veya profilaktik antibiyotiklere erişim sağlanmıştır.

Halk sağlığına müdahale önlemleri şunları içermektedir:

• Yeni vakaların araştırılması,
• Tüm pnömonik vakaların izolasyonu ve tedavisi,
• Yeni gelişmiş olgu bulma,
• Temaslıların  etkin bir şekilde  bulunması , takibi,  izlenmesi   ve ücretsiz profilaktik antibiyotik sağlanması,
• Etkilenen tüm bölgelerdeki  epidemiyolojik  surveyansın  güçlendirilmesi,
• Kemirgen ve vektör kontrolü dahil dezenseksiyon,
• Bubik ve pnömonik vebanın önlenmesi konusunda halkın farkındalığını arttırmak,
• Sağlık çalışanları arasında farkındalığın artırılması ve vaka tespiti,  enfeksiyon kontrol önlemleri ve enfeksiyona karşı korunmanın geliştirilmesi için bilgi sağlanması
• Cenaze defin işlemleri sırasında enfeksiyon kontrol önlemleri hakkında bilgi verilmesi.

 Antananarivo'da ki  Uluslararası Havalimanında çıkış taraması için geliştirilmiş tedbirler uygulanmaktadır. Bu tedbirler şunları içermektedir: 

• Havaalanında özel bir kalkış formunun doldurulması (riskli yolcuların belirlenmesi);
• Çıkış yapan yolcuların ateş kontrolu ve ateşli yolcuların havaalanı hekimleri tarafından daha etraflı muayenesi ;
• Pnömonik veba  ile uyumlu semptomları olan yolcuların  havaalanında derhal  izole edilmesi ve hızlı bir tanı testi kullanılarak araştırılması ve acil müdahale uyarı protokolüne göre bildirim yapılması.
• Semptomatik yolcuların seyahat etmeleri yasaktır. 

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) ve Fransa Kamu Sağlığı /Halk Sağlığı Gözetim Enstitüsünden  (InVS / SPF) oluşan   DSÖ'nün bir "Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı" (GOARN )  ekibi  havalimanında teknik destek sağlamaktadır. 

Afrika’da 9 ülke ve denizaşırı bölgeler  (Komorlar, Etiyopya, Kenya, Mauritius, Mozambik, La Réunion (Fransa), Seyşeller, Güney Afrika ve Tanzanya), Madagaskar’la  ticaret ve seyahat bağlantıları nedeniyle  vebaya  karşı  hazırlıklı  olma konusunda öncelikli  ülkeler olarak tanımlanmıştır. Bu ülkeler, veba konusunda halkın farkındalığını artırmak, hastalık için özellikle giriş noktalarında surveyansı güçlendirmek, ihtiyaç  ve malzemelerin tedarikinden oluşan hazırlıklı olma aktivitelerini  uygulamaktadırlar.

DSÖ risk değerlendirmesi 

Ekim ayı ortasından bu yana, veba için yeni vakalar sayısı, veba nedeniyle hastaneye yatış yapan hastaların sayısı ve veba rapor eden coğrafik bölgeler sayısı azalmıştır. Bildirilen yeni  veba vakalarında düşüş eğilimi ve veba teşhisiyle hastaneye yatırılan vakalarda azalma ümit verici işaretler olmakla birlikte, DSÖ  Madagaskar'dan 2018 Nisan ayı sonuna  kadar devam eden  tipik veba döneminde daha fazla veba vakaları bildirilebileceğini  beklemektedir.

Vaka raporlarının azalması, salgının epidemik evresinin sona ermesine işaret etmekle birlikte, devam eden operasyonların sürdürülmesi, bubonik  veba enfeksiyonlarının ve pnömonik vebanın  insandan insana bulaşmasını en aza indirgemek için kritik önem taşıyor.

Yeni veba vakaların sayısının bir aydan daha uzun süredir azalma eğilimi, salgının önlenmesi için alınan önlemlerin etkili olduğunu göstermektedir. DSÖ, Madagaskar Sağlık Bakanlığı ve diğer ortaklarla birlikte, bu salgın ve 2018 yılı veba dönemi boyunca, aktif olgu bulma ve tedavi, kapsamlı temaslı tespiti, takip ve antibiyotik tedavisi, kemirgen ve pire kontrolü ve güvenli ve temkinli defin de dahil olmak üzere sürekli salgın kontrol çabalarını sürdürmek ve vebaya hazırlıklı olmak ve kontrol için daha uzun süreli bir stratejinin ana hatlarını çizmek için çalışmaktadır

Bu salgının başlangıcından bu yana vakaların büyük çoğunluğu ve 7000'den fazla temas eden kişi tedavi edildi ve iyileşti. 15 Kasım 2017 itibarıyla, sadece 12 kişi veba için hastaneye kaldırıldı. Ülke dışına uluslararası bir yayılım olmamıştır.

Mevcut bilgi ve bu güne kadar uygulanan müdahale önlemlerine dayanarak, WHO, veba salgının daha fazla yayılma potansiyeli riskinin ulusal düzeyde yüksek kalacağını tahmin etmektedir. Uluslararası yayılma riski, pnömonik vebanın kuluçka süresinin kısa olması, Madagaskar'a seyahat edenlere tavsiyeler, çıkış tarama önlemlerinin uygulanması ve komşu Hint Okyanusu adalarında ve diğer güney ve doğu Afrika ülkelerinde hazırlıklı olma ve operasyonel hazır olma aktiviteler artırarak hafifletildi. Genel küresel risk düşük kabul edilmektedir.  DSÖ, salgının gelişimine ve yanıt faaliyetlerinden gelen bilgilere dayanarak risk değerlendirmesini yeniden gözden geçirmektedir.

Madagaskar'a ve bölgedeki öncelikli ülkelere önleme ve kontrol önlemleri ve tedavi seçenekleri konusunda tavsiyeler verildi.

DSÖ seyahat önerisi

Şimdiye kadarki mevcut bilgilere dayanarak, veba yayılımı riski çok düşük görülmektedir. DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Madagaskar'a  seyahat veya ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlamayı önermemektedir. Bugüne kadar, uluslararası seyahatle ilgili bildirilmiş bir vaka bulunmamaktadır.

Madagaskar'a gelen uluslararası gezginler, şimdiki veba salgını ve gerekli korunma önlemleri hakkında bilgilendirilmelidir. Gezginler, kendilerini pire ısırıklarından korumalı, ölü hayvanlara, enfekte dokulara veya materyallere dokunmaktan  ve pnömonik  vebalı hastalarla yakın temastan kaçınmalıdırlar. Yolcular, ani gelişen ateş, titreme, ağrılı ve iltihaplı lenf nodları  veya öksürük ve / veya kanla kirlenmiş balgamla birlikte nefes darlığı olması halinde  derhal bir tıbbi servise başvurmalıdırlar. Gezginler, profilaktik dahi olsa kendi kendilerine  ilaç almamalıdırlar. Profilaktik tedavi sadece vakalarla yakın temasta olanlara  veya diğer yüksek riskli maruz kalma durumlarında (pire ısırıkları  veya  enfekte hayvanların  vücut sıvıları veya dokuları ile doğrudan temas)  önerilir. Gezginler Madagaskar seyahatinden döndükten sonra  yukarıdaki  belirtiler için uyanık olmalıdırlar. Belirtiler görülürse,  tıbbi bakıma başvurmalı ve doktorlarını  Madagaskar'a seyahat öyküleri hakkında bilgilendirmelidirler.