8 Ocak 2017

2 Ocak 2017 tarihinde ​​Malezya Ulusal UST Odak Noktası, 1 Ortadoğu solunum yolu sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakasını bildirmiştir. 

Vakayla ilgili ayrıntılar

Rapor edilen vakayla ilgili olarak ayrıntılı bilgiye aşağıdaki tablodan ulaşılabilir:

Vaka 55 yaşında bir erkek olup Malezya’da ikamet etmektedir. 13-23 Aralık 2017 tarihleri arasında Suudi Arabistan’a bir kafilenin üyesi olarak Umreye gitmiştir. Vakanın 20 Aralık 2017 tarihinde Riyad’da bulunan bir deve çiftliğine ziyareti esnasında tek hörgüçlü develerle (pastörize edilmemiş süt içmek ve develere doğrudan temas) temas ettiği rapor edilmiştir. Vakada 24 Aralık 2017’de semptomlar gelişmiş ve Malezya’da hastaneye kaldırılmıştır. Halihazırda vaka hastanede olup asemptomatiktir.  

Malezya Sağlık Bakanlığı bu vakayla yakın teması olan 70 kişiyi yakından takip etmektedir ki bunlar arasında aile bireyleri, vakanın Umreye gittiği kafile üyeleri, hastane çalışanları ve havayolculuğu esnasında yakın temasta olduğu kişiler yeralmaktadır. 

5 Ocak 2017 tarihi itibariyle Malezya’da ilave vaka tespit edilmemiştir. Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından takip edilen 70 temaslının 61’inde semptomlara rastlanılmamıştır. 9 Temaslıda hafif semptomlar görülmüş ve karantina altına alınmıştır. Sözkonusu 9 vakadan alınan örneklerde MERS-CoV  için yapılan testler negatif çıkmış ve bunun ardından 9 vaka hastaneden taburcu edilmiştir.

Asemptomatik olan 41 yakın temaslı, laboratuvar tarafından teyit edilmiş MERS-CoV vakasıyla temas ettikleri son günden başlayarak, 14 gün boyunca evde gözlem altında tutulmuştur. Söz konusu asemptomatik 41 vakadan 22’si için MERS-CoV için yapılan testler negatif çıkmış ve geriye kalan 19’u için testlerin sonucu beklenmektedir. Bu Malezya’dan rapor edilen, laboratuvar tarafından teyit edilmiş ikinci MERS-CoV vakasıdır. Bundan önceki importe vaka 2014 yılında Malezya’da rapor edilmiştir.

Küresel olarak, Eylül 2012 yılından buyana, DSÖ 27 ülkede labarotuvar tarafından teyit edilmiş 2.123  MERS-CoV vakasını bildirmiş olup bunlara en az 740 ölüm de dahildir. 

Halk sağlığı yanıtı

Malezya Sağlık Bakanlığı aşağıdaki korunma ve kontrol önlemlerini almıştır:

• Laboratuvar tarafından teyit edilmiş vakanın tüm temaslılarının (yukarıda yazıldığı gibi) tespit edilmesi. Semptomatik vakalar hastanelerde karantina altına alınmış ve RT-PCR ile MERS-CoV için testleri yapılmıştır. Asemptomatik temaslılar, teyit edilmiş MERS-CoV vakasıyla temas ettikleri son günden başlayarak, 14 gün boyunca evde gözlem altında tutulmuştur.
• İnfluenza Benzeri Hastalık (ILI) ve Ciddi Akut Solunum Enfeksiyonu –SARİ’nin sürveyansının Malezya genelinde  özellikle de Suudi Arabistan’dan dönen hacılar arasında daha da güçlendirilmesi. Bütün sağlık tesislerinde MERS-CoV ile ilgili olarak incelenen hastaların vaka yönetimi ve farkındalığın artırılması.
• Bütün sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin artırılması.
• Orta Doğu'ya seyahat eden hacıların MERS-CoV'a maruz kalmasını önlemek için gerekli tedbirleri almak üzere Hac paketlerini sunan tur acentelerine tavsiyelerle ilgili olarak Turizm Bakanlığı, Malezya İslam Kalkınma Bakanlığı ve Malezya Hac Hacılar Fonu Kurulu'nun güçlendirilmesi. Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Suudi Arabistan’da iken teyit edilen vakanın enfeksiyon kaynağını araştırıyor.

DSÖ risk değerlendirmesi

MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır. Enfekte tek hörgüçlü develerle doğrudan veya dolaylı yakın temas, insan enfeksiyonlarının kaynağıdır ve enfeksiyonun insandan insana bulaşabildiği görülmüştür. Şimdiye kadar, gözlemlenmiş süreklilik arz etmeyen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.

İlave vakaların bildirilmesi genel risk değerlendirmesini değiştirmez. DSÖ, Ortadoğu'dan yeni MERS-CoV enfeksiyon vakalarının bildirilmesini ve hayvanlara veya hayvansal ürünlere (örneğin; tek hörgüçlü develerle teması takiben) veya insan kaynağına (örneğin bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyon bulaşabilecek kişiler tarafından diğer ülkelere ihraç edilmeye devam edeceğini beklemektedir.  

DSÖ epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmektedir ve mevcut en güncel bilgilere dayanarak risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ’nün önerisi

DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak  tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir.

Sağlık tesislerinde de olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar enfeksiyonlarda olduğu gibi, non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır.

Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları tedavi edilirken ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

MERS-CoV enfeksiyonu  ve MERS-CoV korunma  önlemleri hakkında toplum ve  hane halkı bilinçlendirilerek hastalığın iletimi azaltılabilir ve toplum kümeleri önlenebilir. MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir.

Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşım potansiyelinin olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları veya hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlara dokunmadan önce ve sonra düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır. Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

Ülkeler, hastalıktan etkilenen bölgelere seyahat edenlere, MERS-CoV enfeksiyonundan nasıl korunacaklarıyla ilgili tavsiyelerde bulunmalıdır.

DSÖ, bu olaya bağlı olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını tavsiye etmediği gibi, şuan için herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını da önermemektedir.