Shigella cinsi bakterilerin neden olduğu, genellikle kanlı mukuslu ishal, kramp tarzında karın ağrıları ve ağrılı dışkılama ile kendini gösteren akut, oldukça bulaşıcı bir bağırsak enfeksiyonudur.

Hastalığa neden olan bakterinin 4 türü vardır: Shigella flexneri, Shigella sonnei, Shigella boydii, Shigella dyssenteriae.

Bulaşma

Enfekte olmuş bazı insanlarda hiçbir semptom görülmeyebilir, ancak kendileri hastalanmasa da diğer insanlara hastalık bulaştırabilirler. Hasta olanlar ise, ishal devam ettiği sürece ve ishal düzeldikten sonra bir veya iki haftaya kadar dışkılarında Shigella mikropları çıkarırlar ve bu dönemde bulaştırıcıdırlar. Bulaşmada küçük miktarlarda bakteri yeterli olduğu için fekal-oral yolla kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabilmektedir. Bulaşma insandan insana temas yoluyla (hastanın dokunduğu kapı kolları, çatal, kaşık, bardak, havlu veya tuvalet musluklarından), kontamine gıda ve su tüketilmesi veya kontamine sularda yüzmekle olur. Salgınlar su ve gıda kaynaklı olmaktadır. Yaz aylarında sık görülür. Bakteri için sinekler tarafından mekanik taşıyıcılık da söz konusudur.

Belirtiler

Hastalığın şiddeti bakteri türüne göre değişir. Bakterinin ağız yoluyla alınmasından 1-2 gün sonra ateş, kramp tarzında karın ağrısı, sulu dışkılama, bulantı gelişir. İshal genellikle kanlıdır. Hastaların çoğu 7 gün içinde komplikasyon görülmeksizin iyileşir. Bazen hastalarda kusma, nöbet (çocuklarda), gözlerde irritasyon, ağrılı idrar yapma ve enfeksiyon sonrası eklemlerde ağrı ile karakterize postenfeksiyöz artrit gelişebilmektedir.

Tanı ve Tedavi

Tanı dışkı incelemesi ve dışkı kültürü ile konur. Tedavide sıvı elektrolit desteği önemlidir. Hastaya bol sıvı alması ve istirahat etmesi önerilir. Sağlıklı kişiler genellikle tedavi edilmeden 5-7 gün içinde iyileşebilirlerken, bazı insanlarda 4 veya daha fazla hafta süreyle semptomlar devam edebilir. Sağlık durumu iyi olmayan veya HIV / AIDS hastaları veya kanser nedeniyle  kemoterapi alan bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde shigella enfeksiyonunun daha uzun sürme olasılığı yüksektir.

Gün içinde çok sayıda sulu dışkılama ve kusması olanların, ateşi olanların, yaşlı ve çocuk hastaların hastaneye başvurmaları önerilir. Gerekli durumlarda bakteriye etkili antibiyotik tedavisi yapılabilir. Bu hem bakterinin yayılmasını önler hem de hastalığın süresini kısaltabilir. Bazı durumlarda, bağırsak alışkanlıklarının tamamen normale dönmesi birkaç ay sürebilir.

Yolcular için Risk

Dünyanın her yerinde görülebilen enfeksiyonlardır. Gelişmiş ülkelerde gelişmemiş ülkelere oranla daha az görülmektedir. Ülkeden ülkeye sıklık değiştiği gibi bakteri türlerinde de değişiklik söz konusudur. Gelişmemiş ülkelere seyahat edecek kişiler, özellikle kalabalık ve hijyen şartlarının iyi olmadığı ortamlarda bulunacaklarsa risk yüksektir.

Korunma

• Eller sık sık ve dikkatli bir şekilde su ve sabunla yıkanmalı, el hijyenine dikkat edilmelidir.
• Çiğ sebze meyve yenilecekse temiz ve bol su ile yıkanmalı, standart su ve gıda güvenliği önlemlerine dikkat edilmelidir.
• Besinler karasineklerden korunmalıdır.

Seyahat Dönüşü Öneriler

• Kendinizi hasta hissediyorsanız, özellikle ateş, karın ağrısı, şiddetli mide krampları veya hassasiyet, sıvı kaybı ve kanlı ishaliniz varsa, hemen doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurun.
• Seyahatinizden hekiminize mutlaka bahsedin.