Bordetella pertusis adlı bakterinin neden olduğu, kendine has boğulur tarzda öksürükle karakterize, bulaşıcı bir akut solunum yolu hastalığıdır.

Bulaşma

Boğmaca insandan insana, öksürme ve hapşırmayla dış ortama atılan bakterinin hava yoluyla alınmasıyla bulaşır. Bulaştırıcılık, hastalık ortaya çıktıktan sonra yaklaşık 2-3 hafta kadar devam eder.

Belirtiler

Kuluçka dönemi 6-20 gün (ortalama 10 gün) dür. Erken belirtiler soğuk algınlığına benzer; burun akıntısı, hafif ateş, hafif öksürük, bebeklerde solunum durması görülür. İlerleyen dönemde ani başlayan tipik derin öksürük nöbetleri; boğulurcasına ardı ardına öksürük, morarma, kusma ve derin sesli bir iç çekme olur. Her nöbette 10-30 kez öksürme gerçekleşir. Nöbetten sonra bulantı, kusma sıktır ve bitkinlik gözlenir. Boğmaca bir kere ortaya çıktıktan sonra ömür boyu doğal bağışıklık gelişir. Boğmaca bebekler için oldukça ciddi bir durumdur. Boğmacaya yakalanmış bir yaşından küçük bebeklerin yarısından fazlası hastanede tedavi görür ve %1’ i ölümle sonuçlanır.

Tanı ve Tedavi

Klinik muayene ve kan tetkikleriyle tanı konur. Tedavide antibiyotikler, hastanın belirti ve bulgularına yönelik destek tedavileri uygulanır.

Yolcular için Risk

Boğmaca tüm ülkelerde görülür, dolayısıyla tüm seyahat edenler risk altındadır. Boğmaca görülme oranı, çok az sayıda insanın aşılandığı gelişmekte olan ülkelerde daha fazladır. Üç doz aşısı henüz tamamlanmamış küçük bebekler en çok risk altındadır. Çocuklar gibi boğmaca aşısı tamamlanmamış erişkinlerde de hastalık riski yüksektir. Dünya genelinde yılda 30-50 milyon insan boğmacaya yakalanmakta ve 300.000 kişi hayatını kaybetmektedir.

Korunma

Aşı mevcuttur. Boğmaca aşısı genellikle difteri ve tetanoz aşılarıyla birliktedir. DTaP aşısı (asellüler: hücre içermeyen, bakterinin bir kısım proteini bulunan) 7 yaşından küçüklere yapılır. Tdap aşısı rapel olarak 11-18 yaşındaki adolesanlara yapılır. Aşılaması tam yapılmamış 7-10 yaşındaki çocuklara tek doz yapılır. 19 yaş ve üzeri erişkinlere de tek doz Tdap ( Tetanoz- difteri- boğmaca) aşısı uygulanır. Her seyahatte aşı yapılmış olsa bile;

• Hijyen ve temizliğe dikkat edin
• Ellerinizi sık sık yıkayın,
• Eğer sabun ve su yoksa en az % 60 alkol içeren el dezenfektanıyla elinizi temizleyin,
• Gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza kirli ellerle dokunmayın,
• Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu mendille ya da kolunuzla (el ile değil) kapatın,
• Hasta olan kişilerle öpüşmekten, sarılmaktan, aynı tabaktan yemekten ve aynı bardaktan içmekten kaçının.

Seyahat Dönüşü Öneriler

• Kendinizi hasta hissediyorsanız, özellikle ateşiniz de varsa hemen doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurun.
• Seyahatinizden hekiminize mutlaka bahsedin.
• Hastalığınız boyunca diğer insanlardan uzak durun.