Firengi (Syphilis)

Sifilis doğru tedavi edilmediği takdirde uzun dönemde çok ciddi komplikasyonlara (istenmeyen sonuçlara) neden olan cinsel yolla bulaşan hastalıklardandır.

Bulaşma

Sifilis kişiden kişiye sifilisin neden olduğu yaralara (şankr) direkt temas ile bulaşır. Bu yaralar dış genital organlar, vajina, makat, rektum, ağız ve dudaklarda görülebilir. Sifilis, enfekte anneden doğmuş bebeğine geçebilir.

Belirtiler

Sifilisin pek çok bulgusu diğer hastalıkların bulgularına benzerlik gösterir. Primer sifilizli bir kişinin genellikle ilk enfeksiyon bölgesinde yara veya yaralar vardır. Ağrısız sifilis yarası, kıl dönmesi, fermuar kesiği yada zararsız görülen bir şişlikmiş gibi değerlendirilebilir. Kaşıntısız vücut döküntüleri sifilisin ikinci evresinde vücudun her yerinde veya sadece birkaç bölgesinde, sıklıkla avuç içlerinde, ayak tabanlarında gelişebilir. Sifilis ile enfekte olunduğunda bulgular çok hafif olabilir yada hiç olmayabilir. Sifilisin bulguları yetişkinlerde evrelere ayrılır:

Birinci Evre: Sifilis ile enfekte olduktan sonra ilk bulguların ortaya çıkması arasında geçen süre 10-90 gündür (ortalama 21 gün). Birinci evrede tipik bir sifilis yarası görülür. Bazen birden fazla da olabilir. Yara sifilisin vücudunuza giriş yerindedir, genelde sert, yuvarlak ve ağrısızdır. Ağrısız olduğu için kolaylıkla gözden kaçar. Yara 3-6 hafta devam eder ve tedavili ya da tedavisiz iyileşir. Yara kendiliğinden kaybolsa da enfeksiyonun ikinci evreye geçmemesi için tedavi şarttır.

İkinci Evre: İkinci evre boyunca deri döküntüleri ve/veya yaralar görülebilir. Bu evre vücudun bir yada birden fazla bölgesinde ortaya çıkan cilt döküntüleriyle başlar. Döküntü, birinci yara iyileştiğinde veya yara iyileştikten birkaç hafta sonra ortaya çıkabilir. Döküntüler pürüzlü, kabarık, kırmızı, kırmızımsı kahverengi benekler şeklindedir. El avuç içlerinde ve ayak tabanlarında sıktır. Genelde kaşınmaz ve bazen farkına varılamayacak kadar soluktur.

Bu dönemdeki diğer bulgular: Ateş, lenf bezlerinde şişme, boğaz ağrısı, yama tarzında saç dökülmeleri, baş ağrısı, kilo kaybı, kas ağrıları ve halsizlik olabilir. Sifilis bu evrede doğru tedavi edilmezse bir sonraki evreye ilerler.

Gizli Evre: Gizli evre daha önce var olan bulguların kaybolmasıyla başlar. Sifilis tedavi edilmezse herhangi bir bulgu vermeksizin yıllarca vücutta kalabilir.

Üçüncü Evre (Geç Evre): Tedavi görmeyen vakaların yaklaşık %15’inde geç evre enfeksiyonun başlangıcından 10-30 yıl sonra çok daha ciddi olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu dönemde; Kas hareketlerinin koordinasyonunda güçlük, felç, hissizlik, körlük, ruhsal bozukluklar görülebilir. Sifilisin geç döneminde hastalık iç organlarda (kalp, karaciğer, beyin gibi) hasar yaparak ölüme sebebiyet verebilir.

Eğer gebeyseniz ve sifilis hastasıysanız doğmamış bebeğinize enfeksiyonu bulaştırabilirsiniz. Sifilis erken doğum, ölü doğum yada düşük doğum ağırlıklı bebeğe neden olabilir. Gebelikte ve doğumda hemen testlerinizi yaptırmalısınız ve eğer test sonuçlarınız pozitif ise acil tedavi almalısınız.

Enfekte bebek hastalık bulguları olmaksızın doğabilir. Buna rağmen acil olarak tedavi edilmez ise birkaç hafta içinde ciddi sağlık problemleri gelişebilir. Tedavi edilmemiş bebeklerde katarakt, sağırlık ve konvülzyon (nöbet geçirme) gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir ve ölümle sonuçlanabilir.

Tanı ve Tedavi

Genellikle sifilis tanısı için kan testi yapılır. Sifilis yarasından alınan sıvı örneği de test edilebilir. Tedavide doğru antibiyotik kullanımı önemlidir ancak tedavi enfeksiyonun neden olduğu hasarları geri çeviremez. Sifilis geçirmiş olmak bu hastalığa karşı koruyuculuk sağlamaz. Başarılı ve doğru bir tedavi uygulansa bile ilerde tekrar enfekte olunabilir

Yolcular için Risk

Sifilis daha çok gelişmekte olan ülkelerde görülmekle birlikte bütün dünyada yaygındır. Korunmasız cinsel ilişki ve birden fazla cinsel eş hastalık riskini çok arttırır.

Korunma

Eğer cinsel olarak aktif bir kişiyseniz sifilis hastalığına yakalanma ihtimalinizi şu şekilde azaltabilirsiniz:

Karşılıklı tek eşli olmak ve cinsel yolla bulaşan hastalık test sonuçlarınızın negatif olmasına dikkat etmek,

Her ilişkiden önce kondom kullanmak. Kondom sifilis yarasından sifilis bulaşmasını engeller, ancak sifilis yarası (şankr) kondom dışındaki bölgede kalıyorsa direkt olarak yaraya temas yine de sifilisin bulaşmasına neden olur.

Seyahat Dönüşü Öneriler

Şikayetleriniz varsa hekiminize veya bir sağlık kuruluşuna başvurun.

Doktorunuzu seyahatiniz hakkında mutlaka bilgilendirin.

 

Kaynaklar:

Son Güncelleştirme Tarihi: 17.06.2020