Francisella tularensis bakterisinin neden olduğu, insan ve hayvanlarda görülen, çok değişik klinik tablolarla ortaya çıkabilen bir hastalıktır.

Bulaşma

Bakteri; tavşan, sincap, sıçan, kunduz, geyik gibi yabani memelilerden çeşitli yollarla insanlara bulaşır:

• Deri ve mukoza yolu ile bulaşma: Kene ve sinek ısırıklarıyla, enfekte hayvanların salgılarıyla (idrar, dışkı, kan), doku ve organlarıyla direk temasla veya enfekte hayvanlar tarafından doğrudan ısırılma sonucunda olur. Bu yolla en sık bulaşma Kuzey Amerika, Kuzey Avrupa ve Kuzey Avrasya’da görülür.
• Ağızdan bulaşma: Enfekte hayvanın dokusu veya çıkartıları ile kirlenmiş suların içilmesi veya hasta hayvanların etlerinin iyi pişirilmeden yenilmesi sonucunda olur.
• Solunum yoluyla bulaşma: Aerosol şeklinde bulunan kirlenmiş su veya toz partiküllerinin solunması ile olur. Kırsal alanda kemirgenlerin dışkı, idrar gibi çıkartılarıyla kirlenmiş saman, ot ve tahılların hasatı esnasında veya depolarda çalışanların bakteriyi tozlarla soluması sonucu solunum yollarında enfeksiyon gelişir. Laboratuvar çalışanları da bu yolla enfekte olabilir.
• Biyoterörizm etkeni olarak bu bakteriye maruz kalınabilir.
• İnsandan insana bulaş bildirilmemiştir.

Belirtiler

Kuluçka süresi 1- 14 gün olup, genellikle 3-7 gün içinde enfeksiyon bulguları ortaya çıkar. Bulaşma yoluna bağlı olarak farklı belirtiler ortaya çıkar. Belirtisiz veya hafif seyredebileceği gibi hızla ilerleyen ve ölümle sonuçlanan dramatik bir tablo da gösterebilir. Tularemide ani ateş, titreme, baş ağrısı, halsizlik, ishal, kas ve eklem ağrıları, kusma ve öksürük gibi bulgular ortaya çıkar. Göğüs ağrısı, öksürük nefes darlığı ve zatürre gelişebilir. Bakterinin bulaşma yoluna bağlı olarak deri veya ağız ülseri, lenf bezlerinde büyüme ve ağrı, gözlerde ödem, iltihaplanma ve ağrı, boğaz ağrısı olabilir.

Tanı ve Tedavi

Teşhis, hastalığın nadir görülmesi ve belirtilerin diğer hastalıklarla karışması nedeniyle zor olabilir. Tanı hastanın öyküsü, kliniği, kan testleri ve kültürleri ile konulur. Tedavide çeşitli antibiyotikler kullanılır.

Yolcular için Risk

Kuzey yarımkürede görülen bir enfeksiyondur. Kuzey Amerika, Orta ve Kuzey Avrupa, İskandinav ülkeleri, Asya’ da Çin’den Japonya’ya kadar geniş bir kuşakta görülür. Zaman zaman küçük salgınlar yapar. Bu bölgelere seyahat edecek kişiler, özellikle hayvan temasının fazla olduğu ve hijyenik koşulların uygun olmadığı kırsal alanlarda kalacaklar için risk vardır.

Korunma

Doğa aktivitelerinde bulunurken böcek ( kene, sinek, sivrisinek) ısırıklarını önlemek için kapalı giysiler giyilmeli, böcek kovucular kullanılmalıdır. Avcılar hayvanlarla temasları sırasında eldiven kullanmalıdır. Kullanma ve içme suyunun temizliğine dikkat edilmelidir (pınar, dere gibi açıktan akan sular içilmemeli ve kullanılmamalıdır). Tulareminin endemik olduğu bölgelerde doğadan meyve sebze temiz suyla iyice yıkanarak, mümkünse soyularak tüketilmelidir. İyi pişmemiş av hayvanı eti yenmemelidir.

Seyahat Dönüşü Öneriler

Kendinizi hasta hissediyorsanız, özellikle ateş, baş ağrısı, halsizlik, ishal, öksürük gibi şikayetleriniz varsa hemen doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurun.

Seyahatinizden hekiminize mutlaka bahsedin.