Hastalık salgın haberi 
17 Ağustos 2018

1 Ağustos 2018'de, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (MoH), Kuzey Kivu Eyaleti, Mabalako Sağlık Bölgesi Mangina kasabasında yeni bir Ebola virüsü hastalığı (EVD) salgını ilan etti. Doğrulanmış vakalar o zamandan beri Ituri Eyaletinin  Beni ve Mandima sağlık bölgelerinde bildirilmiştir; Ancak, bugüne kadar teyit edilen tüm maruz kalma ve bulaşma olayları, salgının merkez üssü olarak Mangina'ya bağlanmıştır. Kuzey Kivu ve Ituri,  Uganda ve Ruanda ile sınırlarını paylaşan, bir milyondan fazla ülke içinde yerlerinden edilmiş insanların, komşu ülkelere göç ve mültecilerin bulunduğu, çatışma ve güvensizliğin yaşandığı ülkenin en kalabalık illeri arasında yer almaktadır.

15 Ağustos 2018 itibariyle, 44 ölüm vakası dahil olmak üzere 78 EVD vakası (51 doğrulanmış ve 27 muhtemel vaka) bildirilmiştir.  9 Ağustos Salgın Hastalık Haberi (DON) yayınlandığından beri, 34 yeni doğrulanmış vaka bildirilmiştir: Ituri Eyaletinden 7 (Mandima Sağlık Bölgesi) ve Kuzey Kivu Eyaletinden 27 (1 Beni ve 26 Mabalako sağlık bölgesinde). Doğrulanmış veya olası 78 vaka, Kuzey Kivu'da beş sağlık bölgesinde ve Ituri'de bir sağlık bölgesinde bulunmaktadır. Vakaların çoğunluğu (39 doğrulanmış ve 21 olası) Mabalako Sağlık Bölgesinde Mangina'dan bildirilmiştir (Şekil 1). 15 Ağustos itibariyle, şüphelenilen 24 vakada, halen EVD'yi onaylamak veya dışlamak için laboratuvar testleri beklenmektedir.

Sağlık çalışanlarında 8 yeni teyit edilmiş vaka bildirilmiş ve toplam enfekte sağlık çalışanı sayısı 10'a yükselmiştir (9 onaylanmış ve 1 olası ölümlü vaka). Bu sağlık çalışanları, hastalığa büyük olasılıkla Ebola tedavi merkezleri (ETC'ler) olmayan kliniklerde maruz kalmıştır ve bir çoğu salgın beyanından önce enfekte olmuş olabilirler. DSÖ ve ortakları, sağlık bakımı ve diğer cephe işçileri arasında Ebola hastalığı bilincini artırmak ve enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) önlemlerini güçlendirmek için çalışmaktadır.

SB, DSÖ ve ortakları, diğer illerdeki ve komşu ülkelerdeki tüm uyarıları sistematik olarak izlemeye ve hızla araştırmaya devam etmektedir. 

Son salgın haberi  yayınlandığından beri, Demokratik Kongo Cumhuriyeti yanısıra Uganda, Ruanda ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nin çeşitli illerindeki uyarılar incelendi ve Ebola virüsü hastalığı  hepsinde ekarte edildi.

Şekil 1. 15 Ağustos 2018 tarihi olarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Kuzey Kivu ve Ituri eyaletlerinin sağlık bölgelerinde onaylanmış ve muhtemel Ebola virüsü hastalığı vakaları

Halk sağlığı cevabı

SB, Kuzey Kivu ve Ituri eyaletlerinde DSÖ ve partnerlerin desteğiyle hızlı bir şekilde yanıt mekanizmaları başlattı. Öncelikle sürveyansın kurulması ve güçlendirilmesi, iletişim takibi, laboratuvar kapasitesi, enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC),  klinik yönetimi, aşılama, risk iletişimi ve toplum katılımı, güvenli ve temkinli defin, müdahale koordinasyonu sınır ötesi gözetim ve komşu illerde ve ülkelerde hazırlık faaliyetleri içermektedir.

• Saldırının merkezine iki gün süren bir görev sırasında, Sağlık Bakanı ile birlikte DSÖ Genel Direktörü (DG), Afrika için DSÖ Bölge Direktörü ve DSÖ Genel Sekreter Yardımcısı (DDG), Acil Durum Hazırlık ve Müdahale, Ebola aşılama faaliyetlerinin başladığını gözlemledi, Acil Operasyon Merkezi'ni (EOC) ziyaret etti, önlerindeki zorlukları tartışmak ve müdahale tedbirleri ve ihtiyaçlarını belirlemek için ortaklarla ve personelle bir araya geldi.
• DSÖ Genel Sekreteri ve RD, Uganda'yı ziyaret ettiler ve ülkedeki EVD'ye hazırlık konusunda DSÖ Temsilcisi tarafından brifing verildi. DG ve RD daha sonra Uganda Başbakanı, Dışişleri Bakanı, Sağlık Bakanı ve Temel Sağlık Hizmetleri Bakanı ile EVD hazırlığı ve DSÖ desteğini tartışmak üzere görüştü.
• 8 Ağustos tarihinde, Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve ortakların desteğiyle, yüksek riskli popülasyonlar için Ebola halkası aşılama faaliyetlerini başlattı. İlk günlerde sağlık hizmetleri ve diğer taşra çalışanları aşılandı. 15 Ağustos itibariyle, aşağı yukarı son günlerde onaylanmış 13 vakada toplamda beş halka tanımlanmıştır. Bu ilk halkalar içinde, 500'den fazla temaslı ve onların temaslıları, şu ana kadar rVSV-ZEBOV Ebola aşısını kabul etmiş ve almıştır. Takımlar, virüsün bulaşmasını engellemeye yardımcı olmak için tüm uygun temaslıların tespit etmeye ve aşılamaya devam etmektedir.
• SB ve DSÖ, etkilenen ve etrafdaki bölgelerde sürveyansı güçlendirmeye devam ediyor. 15 Ağustos itibariyle, Kuzey Kivu ve Ituri illerinde 120'den fazla sağlık çalışanı dahil yaklaşık 1600 temaslı kayıt altına alınmış ve günlük olarak takip edilmektedir.
• DSÖ, 15 Ağustos itibariyle, müdahale faaliyetlerini desteklemek için 100'ün üzerinde teknik ve lojistik uzmanı görevlendirmiştir. Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN) ortak kurumları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin ve sınır ülkelerindeki etkilenmemiş illerdeki devam eden hazır olma ve hazır bulunma faaliyetlerinin yanı sıra yanıt vermeyi desteklemeye devam etmektedir. Operasyonel hazırlık ve hazır bulunma faaliyetleri hakkında daha fazla bilgi için lütfen 14 Ağustos'ta yayınlanan DON'a bakınız.
• 3 Ağustos'ta Beni'de kurulan mobil laboratuvara ek olarak, Xpert lokal test ile Ebola şüpheli vakaların zamanında teşhisini kolaylaştırmak için Beni, Goma ve Mangina'da hastanelerde tesisler kurulmuştur.
• Uluslararası Tıbbi Eylem İttifakı (ALIMA) ve  Sınır Tanımayan Doktorlar(Médecins Sans Frontières-MSF), sırasıyla Beni ve Mangina'da 60 yataklı ETC'ler kurdu. Ortaklar, ETCs'leri, Sağlık Bakanlığı ve Ulusal Biyomedikal Araştırma EnstitüsüI (Institut National de Recherche Biomédicale -INRB) ile işbirliği içinde kayıt dışı ve deneysel müdahaleler (MEURI) protokolünün izlenen acil kullanımı altında terapötik sağlamak üzere hazırlamaktadır. DSÖ, sahada teknik uzmanlık desteği sağlamakta ve bir veri güvenliği yönetim kurulunun oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.
• Sağlık Bakanlığı ekibi, UNICEF'in desteğiyle, hastalara ve diğer etkilenen insanlara psikososyal bakım sağlamak için 90 psikososyal ajanı eğitmektedir.
• Toplumlarda EVD farkındalık düzeylerini değerlendirmek için Beni ve Mabalako sağlık bölgelerinde Bilgi, Tutum ve Uygulama (KAP) çalışmaları yapılmıştır. Anketten elde edilen bulgular, risk iletişimi, sosyal seferberlik ve toplum katılım stratejisini geliştirmek için kullanılacaktır.
• Soğuk zincir ekipmanı, izolasyon üniteleri ve araçları ile iki uçak, 11 ve 12 Ağustos'ta Beni'ye ulaştı.

DSÖ risk değerlendirmesi

Bu son EVD salgını, Uganda'yı sınırlayan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeydoğu illerini etkilemiştir. EVD'nin ulusal ve bölgesel düzeyde aktarılması için potansiyel risk faktörleri arasında, etkilenen bölgeler, ülkenin geri kalanı ve komşu ülkeler arasındaki ulaşım bağlantıları; nüfusun ülke içi  yer değiştirmesi; Kongolu mültecilerin komşu ülkelere taşınması ve yer değiştirmesi yer almaktadır. Ülke aynı anda birçok salgın ve uzun vadeli insani krizler yaşamaktadır. Ek olarak, Kuzey Kivu ve Ituri'deki güvenlik durumu, müdahale faaliyetlerinin uygulanmasını engelleyebilir. Bu bağlamda, halk sağlığı riskinin ulusal ve bölgesel düzeylerde yüksek ve küresel olarak düşük olduğu değerlendirilmiştir.

DSÖ tavsiyesi

Ebola aşıları ile ilgili Uzmanların Stratejik Danışma Grubu’nun (SAGE) çalışma grubu ve SAGE üyeleri epidemiyolojik durumu, farklı aday Ebola aşıları ve farklı müdahalelerin etkisi ile ilgili olarak mevcut kanıtları incelemiştir. Halka (ring) aşılaması, tercih edilen strateji olarak kalırken (Nisan 2017 SAGE raporunda belirtildiği gibi) laboratuvarca doğrulamış bir Ebola vakası için halka (ring) aşılamasının uygun olmadığı kanıtlanırsa coğrafi olarak hedeflenmiş yaklaşım istisnai alternatif olarak önerilmiştir. Aşağıdaki geçici öneriler şunlarla ilgili olarak kabul edilmiştir: "Eğer bir Ebola Hastalığı salgını aday Ebola aşısı tescillenmeden meydana gelirse, SAGE, rVSV-ZEBOV Ebola aşısının genişletilmiş erişim çerçevesi altında, bilgilendirilmiş rıza ve iyi klinik uygulamalarla uyumlulukla dağıtılabileceğini tavsiye etmiştir. Salgın, Zaire dışındaki Ebola virüs türlerinden kaynaklanıyorsa, varsayılan viral türleri hedef alan diğer aday aşıların kullanımına dikkat edilmelidir

Stratejik Danışma Grubu (SAGE) Ebola aşı çalışma grubu, ve SAGE üyeleri için epidemiyolojik durumu ve farklı aday Ebola aşıları ve farklı müdahalelerin etkisi ile ilgili mevcut kanıtları gözden geçirmiştir. 

Daha fazla bilgi için bakınız:

•  DSÖ geçici tavsiye edilen Ebola aşıları

Araştırmalardaki gibi  bu salgının tüm boyutlarını oluşturmaya devam ettikçe ve ulusal ve bölgesel yayılma riski hala yüksek olduğundan, komşu illerin ve ülkelerin sürveyans ve hazırlıklı olma faaliyetlerini geliştirmeleri önemlidir. DSÖ, sağlık otoritelerinin alarmda ve operasyonel olarak cevap vermeye hazır olmalarını sağlamak için komşu ülkeler ve ortaklarla çalışmaya devam edecektir.

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne herhangi bir seyahat ve ticaret kısıtlamasına karşı tavsiyede bulunmuyor. DSÖ, bu olayla ilgili olarak yakından takip etmeye ve gerekirse seyahat ve ticaret tedbirlerini doğrulamaya devam etmektedir.

Daha fazla bilgi için bakınız:

DSÖ’nün Ebola Aşısı ile ilgili geçici tavsiyesi 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Virüs Hastalığı Salgınına İlişkin Uluslararası Gezginler İçin Dünya Sağlık Örgütü Önerileri

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığı İçin Komşu Ülkelerde Operasyonel Hazırlık Ve Teyakkuz