Hastalık Salgını Haberi

31 Ağustos 2018  

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığının (EVH) salgını kilit bir noktadadır. Son eğilimler (Şekil 1), kontrol önlemlerinin çalıştığını göstermektedir. Geçtiğimiz hafta boyunca, temaslı takip oranları önemli ölçüde iyileşmiştir, yakın zamanda Ebola Tedavi Merkezlerine (ETM) başvuran hastaların çoğu onaylandıktan saatler içinde terapötik tedavi almıştır ve Halka (ring) aşılama faaliyetleri son üç haftada bildirilen doğrulanmış vakaların temaslılarına (ve onların temaslılarına) ulaşmak için ölçeklenmiştir. Bununla birlikte, salgın eğilimi dikkatle yorumlanmalıdır. 24 Ağustos 2018'de son Hastalık Salgınından Haberleri'nden bu yana, 13 yeni doğrulanmış ve olası vaka bildirilmiş olup vakaların çoğu Beni şehrindendir (n = 8). Diğer taraftan, potansiyel kayıt dışı iletim zincirlerinin oluşturduğu önemli riskler devam etmektedir; 13 yeni vakanın 4'ü bilinen temaslıların dışındaki kişilerdir. Aynı şekilde, bazı topluluklardaki yüksek riskli davranışların (güvenli olmayan defin işlemleri, temaslı izlemeye aşılamaya ve ,semptomlar geliştiğinde ETM'lere başvurma konusunda direnç gibi), bazı toplum sağlık merkezlerinde kötü enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) uygulamaları ve  semptomlar geliştiğinde ETM'lere başvurmada gecikmeler gibi nedenlerin her birinin salgının daha fazla yayma potansiyeli vardır.

29 Ağustos 2018 tarihi itibariyle Kuzey Kivu'da beş sağlık bölgesinde (Beni, Butembo, Oicha, Mabalako, Musienene) ve İturi'de (Mandima)  sağlık bölgesinde 77 ölüm (47 doğrulanmış ve 30 olası) olmak üzere toplam 116 EVH vakası (86 doğrulanmış ve 30 olası) bildirilmiştir. Mabalako (n = 5) ve Beni (n = 3) bölgelerinden 8 şüpheli vaka şu anda EVH için yapılan laboratuvar testinin sonuçlarını beklemektedir. Vakaların çoğunluğu Mabalako Sağlık Bölgesi'nden (65'i doğrulanmış ve 21'i olası) bildirilmiştir (Şekil 2). Doğrulanmış ve muhtemel vakaların yaş ortalaması  35  (çeyrekler arası dağılım 19–45.5 yaş) olup % 56'sı kadındır (Şekil 3).

Sağlık çalışanları arasında 15 vaka bildirilmiş olup, bunların 14'ü laboratuvar tarafından doğrulanmış ve biri ölmüştür.Tüm sağlık çalışanlarının hastalığa maruziyetleri, ETM'lerin dışındaki sağlık tesislerinde meydana gelmiştir. DSÖ ve ortaklar, enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) önlemleri konusundaki farkındalığı artırmak ve enfeksiyon riski taşıyanları aşılamak için sağlık çalışanları ve topluluklarla çalışmaya devam etmektedir.

Salgından etkilenen bölgelerde devam eden yanıt faaliyetlerine ek olarak, SB, DSÖ ve ortaklar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin tüm illerinde EVH'ye karşı operasyonel hazırlık tedbirlerinin güçlendirilmesi için 30 günlük bir stratejik plan uygulayacaklardır. Uygulamanın ilk aşamasında, importe vaka riskinin en fazla olduğu 6 vilayete öncelik verilecektir: South Kivu, Maniema, İturi, Tanganika, Haut Uele ve Bas Uele. Asıl amaç, bu illerin olası bir EVH salgınını hafifletmek, araştırmak ve etkili bir şekilde yanıtlamak için sürveyans, IPC ve sosyal seferberliğin güçlendirilmesi de dahil olmak üzere temel operasyonel hazırlık tedbirlerini uygulamalarını sağlamaktır.

Ayrıntılı bilgi için bakınız:

• Ebola situation reports: Democratic Republic of the Congo

Şekil 1: 29 Ağustos 2018  (n=115) itibariyle hastalık başlangıç haftasına göre Ebola virüsü hastalığı vakaları.

* 27 Ağustos 2018 tarihiyle başlayan hafta için veriler tam değildir.

Şekil 2:  29 Ağustos 2018 tarihi itibariyle  Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Nort Kivu ve Ituri eyaletlerinde sağlık bölgesine göre doğrulanmış ve muhtemel Ebola Virüsü Hastalığı vakaları.

Şekil 3: 29 Ağustos 2018'den itibari ile yaş ve cinsiyete göre doğrulanmış ve olası Ebola Virüsü Hastalığı vakaları (n = 111)

Halk Sağlığı Yanıtı

DSÖ ve ortakların desteğiyle, Sağlık Bakanlığı yanıt önlemlerini güçlendirmeye devam etmektedir. Öncelikler arasında; komşu illerde ve ülkelerde yanıt koordinasyonu, sürveyans, temaslı takibi, laboratuvar kapasitesi, IPC, klinik yönetim, aşılama, risk iletişimi ve toplum katılımı, güvenli ve temkinli defin işlemleri, sınır ötesi sürveyans ve hazırlık faaliyetleri yer almaktadır.

• 29 Ağustos itibariyle, 2444 kişi sürveyansa tabi tutulmuş olup bunların % 79-97'si son 7 gün boyunca günlük olarak takip edilmiştir. Bu süre zarfında, temaslı izleme ekipleri, bazı alanlarda toplumun reddi, güvensizlik ve onları takip etmeyi zorlaştıran temaslıların hareketleri gibi birçok zorlukla karşılaşmıştır ve bunların üstesinden gelmek için çalışmaktadır.
• Sağlık Bakanlığı (SB), DSÖ ve ortaklar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin tüm eyaletlerindeki ve komşu ülkelerdeki tüm uyarıları sistematik olarak izlemeye ve hızla araştırmaya devam etmektedir.
• 29 Ağustos itibariyle 26 aşılama halkası tanımlanmış ve dört ek halka tanımlanmıştır. Aşılama ekipleri, son 21 gün içinde yakın zamanda doğrulanmış 44 vakanın temaslılarını ve temaslılarının temaslılarını içeren bu halkaların aşılamalarını gerçekleştirmektedir.
• 30 Ağustos itibariyle, 5130'ın üzerinde temaslı ve temaslıların temaslıları aşılanmış olup bunların içinde 1040'tan fazla sağlık hizmeti veya ön saf çalışanı ve 1340'tan fazla çocuk bulunmaktadır. Halihazırda uygulanan dozları desteklemek için Beni'ye 7.000'den fazla ilave doz aşı nakledilmiş olup Amerika Birleşik Devletleri'nden 29 Ağustos'ta  ilave aşılar (2.160 doz) gelmiştir.
• DSÖ, 30 Ağustos itibariyle, lojistik uzmanlar, epidemiyologlar, laboratuvar uzmanları, iletişimciler, klinik bakım uzmanları, toplum katılım uzmanları ve acil durum koordinatörleri gibi müdahale faaliyetlerini desteklemek için 180'in üzerinde multidisipliner uzman görevlendirmiştir. Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN) ortak kurumları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin ve komşu ülkelerde etkilenmeyen illerdeki devam eden hazırlık ve hazırlık faaliyetlerinin yanı sıra yanıtı desteklemeye devam etmektedir.
• ETM'ler, Uluslararası Tıbbi Eylem için Birlik-ALIMA ve Sınır Tanımayan DoktorlarÖrgütü-MSF’nin desteği ile sırasıyla Beni ve Mangina'da tam olarak faaliyet göstermektedir. MSF, 9 Ağustos'ta Makeke'de yedi yataklı bir transit  merkezi açmıştır. Uluslararası Sağlık Hizmeti Sınıfı (IMC) Makeke'de bir ETM kurmayı planlamakta olup bu da geçiş merkezinin yerini alacaktır. ETM'ler, Sağlık Bakanlığı ve Ulusal Biyomedikal Araştırma Enstitüsü (INRB) ile işbirliği içinde kayıt dışı ve deneysel müdahaleler (MEURI) protokolünün takip edilen acil durumlarda kullanımına uygun olarak terapötikler sağlamaktadır. DSÖ, yerinde teknik klinik uzmanlık sağlamakta olup bir veri güvenliği yönetim kurulunun oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.
• İlk kez, Ebola virüsü hastalığına yakalanmış kişiler için MEURI çatısı altında  deneysel 5 Ebola terapötiklerine erişim sağlamak için düzenleyici ve etik onay vardır. Üçü hali hazırda kullanılmakta olup (mAb114, Remdesivir (GS5734) ve ZMapp)  bunları başkaları  (REGN3470-3471-3479 ve Faviripir) takip edebilir. Bugüne kadar, 20 hasta deneysel terapi almıştır: 13 mAb 114, 5 remdisivir ve 2 zMAPP.
• Sağlık Bakanlığı, DSÖ, UNICEF, Kızıl Haç ve ortaklar Beni ve Mutembo'da yerel topluluklarla meşgul olmak için faaliyetlerini yoğunlaştırmaktadır. Yerel liderler, dini liderler, kanaat önderleri ve gençlik grupları gibi topluluk ağları, motosiklet taksi şoförleri Ebola'nın önlenmesi ve radyo ve kişilerarası iletişim konusunda aktif diyaloglar aracılığıyla domtora zamanında başvuru arayışında olan topluluklara destek sağlamak için uğraşmaktadır. Yerel cephe topluluğu sosyal yardım çalışanları, Ebola müdahale ekipleri arasında, iletişimin sürdürülmesinde, hasta bakımında ve güvenli ve temkinli defin işlemlerinde toplumun katılımını ve psikososyal desteği güçlendirmek için yakın bir şekilde çalışmaktadır.
• 6 - 8 Ağustos tarihleri arasında Mabalako ve Beni'de 335 kişi üzerinde Bilgi, Tutum ve Uygulama (KAP) çalışmaları gerçekleştirilmiş ve EVH konusunda yüksek düzeyde farkındalığın (% 76) olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, EVH'nin iletimi ve önlenmesi (% 22) ve  EVH aşısı bilgisi (% 23) konusunda düşük düzeyde bilgi sahibi olunduğu da görülmüştür. İkinci KAP anketi, 8 Eylül haftası için planlanmıştır. Risk iletişimi ve toplum katılım stratejilerini toplum ihtiyaçlarına uyarlamak için yerel toplum katılım stratejilerini bilgilendirmek üzere geri bildirim, soru, şikayet ve söylentileri toplamak üzere bir topluluk geri bildirim mekanizması oluşturulmuştur.
• Uluslararası Kızılhaç Federasyonu (IFRC) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) desteğiyle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Kızıl Haçı, Kuzey Kivu'daki Güvenli ve Temkinli Definler (SDB) ile mevcut EVH salgınına yanıt vermektedir. 29 Ağustos 2018 tarihi itibariyle 10 adet SDB ekibi Beni, Mangina, Butembo, Bunia ve Mambasa'da faaliyet göstermektedir. 29 Ağustos itibarıyla, 80 SDB başarılı bir şekilde yerine getirilmiştir.
• 27 Ağustos 2018 itibariyle, North Kivu'daki 34 Giriş Noktasında (PoE) sağlık tarama faaliyetleri yerine getirilmektedir ve bu Giriş Noktalarından bu güne kadar yapılan toplam uyarı sayısı 36'dır.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bu son EVH salgını, Uganda, Ruanda ve Güney Sudan'ı sınırlayan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeydoğu illerini etkilemektedir. EVH'nin ulusal ve bölgesel düzeyde iletimi için potansiyel risk faktörleri arasında, etkilenen bölgeler, ülkenin geri kalanı ve komşu ülkeler arasındaki ulaşım bağlantıları; nüfusun ülke içinde yer değiştirmesi; Kongolu mültecilerin komşu ülkelere göç etmesi yer almaktadır. Ülke aynı anda birçok salgın ve uzun vadeli insani kriz yaşamaktadır. Ek olarak, Nort Kivu ve İturi’deki güvenlik durumu, yanıt faaliyetlerinin uygulanmasını engelleyebilir. Bu bağlamda, halk sağlığı riski ulusal ve bölgesel düzeyde yüksek ve küresel olarak düşüktür.

Ulusal ve bölgesel yayılma riski yüksek olduğundan, komşu illerin ve ülkelerin sürveyans ve hazırlık faaliyetlerini geliştirmeleri önemlidir. DSÖ, sağlık yetkililerinin uyarıldığından ve yanıt vermeye hazır olduğundan emin olmak için komşu ülkelerle çalışmaya devam edecektir.

DSÖ Tavsiyesi

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne herhangi bir seyahat ve ticaret kısıtlaması getirilmesini önermemektedir. DSÖ, bu durumla ilgili olarak seyahat ve ticaret önlemlerini izlemeyi sürdürmektedir. Şu anda hiçbir ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik her hangi bir seyahat kısıtlaması uygulamamıştır. Yolcular seyahat etmeden önce tıbbi tavsiyeler almalı ve iyi hijyen kurallarına uymalıdır.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

DSÖ’nün Ebola Aşısı ile ilgili geçici tavsiyesi 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Virüs Hastalığı Salgınına İlişkin Uluslararası Gezginler İçin Dünya Sağlık Örgütü Önerileri

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığı İçin Komşu Ülkelerde Operasyonel Hazırlık Ve Teyakkuz