Hastalık Salgını Haberi

 11 Ekim 2018  

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde meydana gelen Ebola virüsü hastalığı (EVH) salgınına yanıtı, risk altında bulunan bölgelerdeki güvenlik sorunları nedeniyle, özellikle Beni'de giderek zayıflamaktadır. Bu olaylar hem sivilleri hem de ön saf çalışanlarını ciddi biçimde etkilemekte, EVH yanıt faaliyetlerinin askıya alınmasını zorlamakta ve virüsün yayılmaya devam etme riskini arttırmaktadır. DSÖ, isyancılarla hükümet güçleri arasındaki çatışma olayları ve salgın yanıtıyla ilgili olumsuz toplumsal küçük tepkiler arasında ayrım yapmaktadır. Yeni vakaların insidansında son zamanlarda meydana gelen bir artış (Şekil 1), yanıt ekiplerinin karşı karşıya kaldığı çok sayıda zorlukların bir sonucudur. Bu ayrıca gelişmiş aktif sürveyansı ve toplumdan  raporlama yapıldığını yansıtmaktadır.

Son Hastalık Salgını Haberlerinden bu yana (2 Ekim itibariyle), 29 yeni EVH vakası bildirilmiştir: Kuzey Kivu Eyaletindeki sağlık bölgeleri olan Beni’den 23, Butembo’dan 4, Mabalako’dan 1 ve Masereka’dan 1 vaka. Bu doğrulanmış vakaların 15'i bilinen vakalarla  veya ilgili topluluklarda ki iletim zincirlerine vakalar geriye dönük olarak ilişkilendirilmiş olup oysa 14 yeni vakayla ilgili incelemeler devam etmektedir.

9 Ekim 2018 tarihi itibariyle Kuzey Kivu Eyaletinde ki 7 sağlık bölgesinden (Beni, Butembo, Kalunguta, Muşlako, Masereka, Musienene ve Oicha) ve Ituri Eyaletinde ki 3 sağlık bölgesinden (Mandima, Komanda ve Tchomia) toplam 122 ölüm vakası (87'si doğrulanmış ve 35'i olası vaka) olmak üzere toplam 194 EVH vakası (159'u doğrulanmış ve 35'i olası vaka) bildirilmiştir (Şekil 1). Haftalık vaka insidansında genel olarak artan bir eğilim görülmektedir (Şekil 2); Bununla birlikte, vaka raporlarında beklenen gecikmeler, sporadik vakaların tespitinin devam etmesi ve temaslı takibini ve uyarıların araştırılmasını sınırlayan güvenlik endişeleri göz önüne alındığında bu yükselen eğilimin olduğundan daha düşük tahmin edilmiş olması muhtemeldir. Yaş ve cinsiyet bilgilerinin bilindiği 194 doğrulanmış ve olası vakanın çoğunluğu (% 64) 15-44 yaş aralığındadır. Kadınlar (% 55) vakaların daha büyük bir oranını oluşturuyordu (Şekil 3). Son Hastalık Salgını Haberleri güncellemesinden bu yana, yeni bir sağlık çalışanı enfeksiyonu bildirilmiş ve kümülatif vaka sayısı 20'ye (19'u doğrulanmış ve biri olası) yükselmiş  olup ölen sağlık çalışanı sayısı 3 olmuştur.

Sağlık Bakanlığı (SB), DSÖ ve ortaklar,  Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki diğer illerde ve komşu ülkelerdeki etkilenen bölgelerdeki tüm uyarıları yakından izlemeye ve araştırmaya devam etmektedir. 9 Ekim 2018 itibariyle, 25 şüpheli vakanın laboratuvar testlerinin yapılması beklenmektedir. 4 Ekim'den bu yana, komşu ülkelerde olduğu gibi Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin çeşitli illerinde de uyarılar araştırılmaktadır.Bugüne

 kadar komşu illerden ve ülkelerden gelen tüm uyarılarda EVH söz konusu olmamıştır.

Şekil 1: 9 Ekim 2018 tarihi itibariyle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki North Kivu ve Ituri eyaletlerinde sağlık bölgesine göre doğrulanmış ve olası Ebola Virüsü Hastalığı vakalarıyla ilgili veriler (n = 194)

Şekil 2:  9 Ekim 2018 tarihi itibariyle hastalık başlangıcı haftasına göre doğrulanmış ve olası Ebola virüsü hastalığı vakalarıyla ilgili veriler (n = 190) *

*Son haftalardaki veriler, teyit ve raporlamanın yanı sıra devam eden veri temizliği durumunda gecikmelere tabidir. 7 vaka için hastalık başlangıç tarihi bilinmemektedir. 12 Ekim 2018’de düzenlenmiştir.

Şekil 3: 9 Ekim 2018 tarihi itibariyle yaş ve cinsiyete göre doğrulanmış ve olası Ebola Virüsü Hastalığı vakalarıyla ilgili veriler (n = 159)*

* n = 35 vakanın yaşı ve / veya cinsiyeti bilinmemektedir.

Halk Sağlığı Yanıtı

DSÖ ve ortakların desteğiyle, Sağlık Bakanlığı yanıt önlemlerini güçlendirmeye devam etmektedir. Öncelikler arasında; komşu illerde ve ülkelerde yanıt koordinasyonu, sürveyans, temaslı takibi, laboratuvar kapasitesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol - IPC, klinik yönetim, aşılama, risk iletişimi ve toplum katılımı, güvenli ve temkinli defin işlemleri, sınır ötesi sürveyans ve hazırlık faaliyetleri yer almaktadır.

• Sürveyans: 8.000'den fazla temaslı kayıt altına alınmış olup, bunların 2.732'si     9 Ekim itibariyle sürveyansa tabi tutulmaktadır. Beni Sağlık Bölgesi en çok temaslıya (n = 1834) sahiptir ve aşağıdaki faktörlerin dahil olduğu temaslı takibiyle ilgili büyük zorluklar yaşamaktadır: Toplumsal direnç ve temaslı takibinin reddedilmesi, takipten kaybolan temaslılar ve kötüleşen güvenlik durumu.
• 10 Ekim itibariyle, sağlık çalışanlarının ve diğer ön saf çalışanlarının 31 aşılama halkasına ek olarak 90 aşılama halkası tanımlanmıştır. Bugüne kadar, 6.327 sağlık bakımı veya ön saf çalışanı ve 3.439 çocuk olmak üzere 15.828 kişi aşılanmayı kabul etmiş ve aşılanmıştır. Komşu ülke Uganda, Güney Sudan, Ruanda ve Burundi'de aşılama için hazırlık yapılmaktadır. Beni Uluslararası Tıbbi Eylem için Birlik  (ALIMA) tarafından yönetilen Ebola Tedavi Merkezi (ETM), kapasitesini 25 yatağa çıkarmıştır.
• Enfeksiyon Kontrol ve Önleme - IPC faaliyetleri devam etmekte olup sahada birçok ortak tarafından desteklenmektedir. Butembo Sağlık Bölgesinde, Matanda Hastanesinde IPC altyapısının ince ayarının yapılması, triyaj öncesi takip ve gözetim ile devam etmektedir; IPC yapısının Sainte Famille Hastanesinde en az % 80 oranında tamamlandığı tahmin edilmektedir. Triyaj ve triyaj öncesi eğitimi 5 Ekim'de Sainte Famille Hastanesinde gerçekleştirilmiş olup  Butembo'da triyaj öncesi destek için üç ek yapı belirlendi.
• Risk iletişimi, toplum katılımı ve sosyal seferberlik, toplumla ilgili endişeleri ele almak için gözden geçirilmiş bir stratejinin bir parçası olarak sürveyans, temaslı izleme ve aşılama çalışmaları ile entegre edilmiştir. Bu yaklaşım altında, sivil toplum liderlerinin gözetiminde olan gençlere topluluk uyarıları bildirilir, ilk önce ailelerle diyaloğa girmek için sahaya gelir ve aile üyeleri ve her türlü kaygı veya meseleyi ele almak için müdahale ekipleriyle birlikte kalır. Bu strateji Beni 'de 12 mahallede uygulanmış olup sağlık bölgeleri genelinde uygulanması için değerlendirilmektidir. Toplumsal katılım faaliyetleri de, kadın grupları, taksi şoförleri, gençlik grupları ve öğrenciler gibi temel grupları içine alacak şekilde  genişletilmiştir. Beni ve Tchomia'da, gelecek hafta Oicha ve Butembo'da planlanan oturumlar ile, çalışmaların ve  toplum temelli sürveyansın kalitesini arttırmak için toplumda nöbetleşe çalışan ekipler ve liderler ile tazeleme eğitimleri devam etmektedir.
• Kızıl Haç güvenli ve temkinli defin (SDB) ekipleri Mangina, Beni, Oicha ve Tchomia'da faaliyet göstermektedir; Mambasa ve Goma'da eğitimli ekipler beklemededir. 2 Ekim'de üç Kızıl Haç gönüllüsünün yaralanmasına yol açan bir olay da dahil olmak üzere şiddetin son zamanlarda yükselmesi, bir sonraki bildirime kadar Butembo'daki Kızılhaç SDB faaliyetlerinin durdurulmasıyla sonuçlanmıştır.
• Sivil Koruma ekipleri şu anda Butembo'da SDB uyarılarına yanıt vermektedir. 10 Ekim itibarıyla, Kızıl Haç-SDB ekipleri, alınan 236 SDB uyarısının 190'ına başarıyla yanıt verilmiş. SDB ekiplerinin gelişinden önce yapılan definler veya toplum direnci nedeniyle 32 yanıt başarısız olmuştur. Güvenlik endişeleri nedeniyle 7 adet SDB uyarısı yanıtlanmamıştır. Uyarılarda beklenen bir artış nedeniyle Beni 'nin SDB kapasitesi güçlendirilmektedir ve Beni belediye başkanı tüm ölümler için bir ölüm belgesi düzenlenmiş olması gerektiğini açıklamıştır. Hızlı tanı testleri, hastane ve toplum ölümlerinin geçerliliğinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
• Giriş Noktası (PoE): Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Uganda, Güney Sudan, Ruanda, Burundi, Tanzanya ve Kenya'nın temsilcileri ile mevcut Ebola salgınına hazırlık ve yanıtı tartışmak üzere Uganda'da 2-4 Ekim tarihleri arasında bir sınır ötesi koordinasyon toplantısı düzenlenmiştir. 9 Ekim itibariyle, sağlık taraması 57 Giriş Noktasında (PoEs) gerçekleştirilmiş ve 7,7 milyondan fazla yolcunun taraması yapılmıştır. IOM ve PNHF organizasyonları Tchomia'da toplum temelli bir sınır ötesi koordinasyon toplantısı ayarlamıştır.  Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) personeli, Güney Sudan'daki 11 operasyonel Giriş Noktası-PoE'de sağlık taramasını desteklemek için görevlendirilmiştir.

DSÖ, Sağlık Bakanlığı'nı desteklemek için, komşu ülkeler de dahil olmak üzere EVH yanıtı, araştırma ve acil hazırlık için çok çeşitli sektörel ve çok disiplinli bölgesel ve küresel ortaklar ve paydaşlar ile yoğun bir şekilde çalışmaktadır. Ortaklar arasında aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi BM ajansı ve uluslararası kuruluş bulunmaktadır:

Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonu (ECHO; Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF), BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Dünya Gıda Programı (WFP), Birleşmiş Milletler Koordinasyon İnsani İşler Ofisi (OCHA), Kurumlar Arası Daimi Komite (IASC), Birleşik Krallık Kamu Sağlığı Hızlı Destek Ekibi, Birleşik Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), çok sayıda gruplar, Barışı Koruma Operasyonları ve BM Misyonu; BM Emniyet ve Güvenlik Dairesi (UNDSS), Dünya Bankası ve bölgesel kalkınma bankaları, Afrika Birliği, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri ve bölgesel ajanslar, ALIMA, ADECO, AFNAC, CARITAS DRC, CEPROSSAN dahil olmak üzere Sağlık Grupları  ortakları ve STK'lar, CARE İnternational, COOPI, CORDAID / PAP-DRC, ICRC, IFRC, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Kızıl Haçı, INTERSOS, IRC, MEDAIR, MSF, PNHF, Samaritan's Purse ve SCI; Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı (GOARN), Yönlendirme Komitesi, EDPLN, ECCARN, teknik ağlar ve operasyonel ortaklar ve Acil Tıp Ekibi (EMT) Girişimi.

GOARN ortakları, etkilenmemiş illerde ve komşu ülkelerde ve DSÖ'nün farklı düzeylerinde müdahale ve hazırlık çalışmaları için görevlendirme yoluyla yanıtı desteklemeye devam etmektedir.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bu EVH salgını, Uganda, Ruanda ve Güney Sudan'ı sınırlayan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeydoğu illerini etkilemektedir. EVH'nin ulusal ve bölgesel düzeyde iletimi için potansiyel risk faktörleri arasında, etkilenen bölgeler, ülkenin geri kalanı ve komşu ülkeler arasındaki ulaşım bağlantıları; nüfusun ülke içinde yer değiştirmesi; Kongolu mültecilerin komşu ülkelere göç etmesi yer almaktadır. Ülke aynı anda birçok salgın (Kolera ve Aşı kaynaklı Poliomyelit ) ve uzun vadeli insani kriz yaşamaktadır. Ek olarak, North Kivu ve İturi’deki güvenlik durumu, yanıt faaliyetlerinin uygulanmasını engelleyebilir. 28 Eylül 2018'de, kötüleşen güvenlik durumuna dayanarak, DSÖ salgın için risk değerlendirmesini revize ederek, ulusal ve bölgesel düzeylerde riski yüksekten çok yükseğe çıkarmıştır. Düşük olan küresel risk değişmemeiştir. Dünya Sağlık Örgütü, halihazırda mevcut bilgilere dayanarak Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne yönelik seyahat ve ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlama yapılmasını önermemektedir.

Ulusal ve bölgesel yayılma riski çok yüksek olduğundan, komşu illerin ve ülkelerin sürveyans ve hazırlık faaliyetlerini geliştirmeleri önemlidir. DSÖ, sağlık yetkililerinin uyarıldığından ve yanıt vermeye hazır olduklarından emin olmak için komşu ülkelerle çalışmaya devam edecektir.

DSÖ Tavsiyesi

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik herhangi bir seyahat ve ticaret kısıtlaması getirilmesini önermemektedir. DSÖ, bu durumla ilgili olarak seyahat ve ticaret önlemlerini izlemeyi sürdürmektedir. Şu anda hiçbir ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik her hangi bir seyahat kısıtlaması uygulamamıştır. Yolcular seyahat etmeden önce tıbbi tavsiyeler almalı ve iyi hijyen kurallarına uymalıdır.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

DSÖ’nün Ebola Aşısı ile ilgili geçici tavsiyesi 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Virüs Hastalığı Salgınına İlişkin Uluslararası Gezginler İçin Dünya Sağlık Örgütü Önerileri

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığı İçin Komşu Ülkelerde Operasyonel Hazırlık Ve Teyakkuz