Hastalık Salgını Haberi

 25 Ekim 2018  

Geçtiğimiz haftadaki güvenlik olayları, sivillerin ölümüne neden olan isyancılarla hükümet güçleri arasındaki çatışmalarda, yanıt çalışmalarında kullanılan taşıtların taşlanmasıyla sonuçlanan toplumsal sıkıntı kaynağı olmayı sürdürmüş ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola virüsü hastalığı (EVH) salgını yanıt faaliyetlerini ciddi biçimde engellemiştir. Bu olaylar Beni kentindeki topluluklarda yoğun EVH iletimi ortasında meydana gelmektedir. Bu zorluklara rağmen, Sağlık Bakanlığı (SB), DSÖ ve ortaklar salgını önlemek için çabaları artırmaktadır; DSÖ şu anda 250'den fazla DSÖ personelinin oluşturduğu yanıt ekibini azaltmayı planlamamaktadır.

Son Hastalık Salgını Haberlerinden (yani 16-23 Ekim) bu yana, 27 yeni doğrulanmış vaka bildirilmiştir: Beni'den 24 vaka (Beni'de hastanede yatan bir Mandima sakini dahil) ve Butembo'dan 3 vaka. Yeni rapor edilen vakalardan 8'i önceden doğrulanmış vakaların bilinen temaslıları olduğu belirlenmiş, 2'si de geriye dönük olarak iletim zinciriyle ilişkilendirilmiş olup 17'siyle ilgili incelemeler devam etmektedir. Yeni enfekte olmuşlar arasında Beni'de bir toplum sağlığı merkezinde görevli bir sağlık çalışanı yer almakta olup bugüne kadar enfekte olan  21 sağlık çalışanından 3'ü ölmüştür.

23 Ekim 2018 itibariyle, Kuzey Kivu Eyaleti'ndeki 7  ve İturi Eyaletindeki 3 sağlık bölgesinde 159 ölüm (124 doğrulanmış ve 35 olası) olmak üzere 247 EVH vakası (212 doğrulanmış ve 35 olası) bildirilmiştir (Şekil 1). 65 vaka iyileşmiş, Ebola Tedavi Merkezlerinden (ETM) taburcu edilmiş ve topluluklarına yeniden entegre olmuşlardır. Haftalık vaka insidansındaki eğilimler ve bu ayın başlarında gözlemlenen ikincil pik, Beni ve çevresindeki iletimin yoğunluğunu yansıtmaktadır (Şekil 2). Bu eğilimler, hastalığın başlangıcı ile vakaların raporlanması arasındaki uzun süreli gecikmeler ve bu salgının araştırılmasında süregelen zorluklar göz önünde bulundurulduğunda dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır.  

Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve komşu ülkelerdeki diğer illere  salgının sıçrama riski, Kuzey Kivu'daki topluluklarda devam eden iletim nedeniyle çok yüksektir. Etkilenen ana sağlık bölgelerinin ötesindeki alanların  herhangi bir şekilde importe olmuş bu virüsün tespit edilmesi, araştırılması ve yanıtlanması için operasyonel olarak hazır hale getirilmesi için daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir. Geçtiğimiz hafta boyunca Moritanya, Güney Sudan, Sudan, Uganda ve Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'nden uyarılar rapor edilmiştir. Bugüne kadar, komşu illerden ve ülkelerden gelen tüm bu uyarılarda EVH söz konusu değildir.

Şekil 1: 23 Ekim 2018 tarihi itibariyle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki North Kivu ve Ituri eyaletlerinde sağlık bölgesine göre doğrulanmış ve olası Ebola Virüsü Hastalığı vakalarıyla ilgili veriler (n = 247)

Şekil 2:  23 Ekim 2018 tarihi itibariyle hastalık başlangıcı haftasına göre doğrulanmış ve olası Ebola virüsü hastalığı vakalarıyla ilgili veriler (n =246) *

*Son haftalardaki veriler, teyit ve raporlamanın yanı sıra devam eden veri temizliği durumunda gecikmelere tabidir.

Halk Sağlığı Yanıtı

DSÖ ve ortakların desteğiyle, Sağlık Bakanlığı yanıt önlemlerini güçlendirmeye devam etmektedir. Öncelikler arasında; komşu illerde ve ülkelerde yanıt koordinasyonu, sürveyans, temaslı takibi, laboratuvar kapasitesi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrol - IPC, klinik yönetim, aşılama, risk iletişimi ve toplum katılımı, güvenli ve temkinli defin işlemleri, sınır ötesi sürveyans ve hazırlık faaliyetleri yer almaktadır.

• Sürveyans: 11.000'den fazla temaslı kayıt altına alınmış olup, bunların 5.723'ü 23 Ekim itibariyle sürveyansa tabi tutulmaktadır. Geçen haftadaki takip oranları tüm sağlık bölgelerinde % 85 - % 97 arasında değişmektedir. Şu anda, Beni Sağlık Bölgesinde,  güvenlik durumundaki istikrarsızlık da dahil olmak üzere, birçok faktörün bir araya gelmesi nedeniyle temaslı takibinde en büyük zorluklar yaşanmaktadır. Sürveyans faaliyetlerinin artırılmasından buyana, yanıt faaliyetinde bulunanlar bildirilen uyarıların sayısı ve her gün tahlilleri yapılan şüpheli vakaların sayısında önemli bir artış görmüştür. 16-23 Ekim tarihleri arasında, ortalama 116 uyarı (75-159) bildirilmiştir; bu uyarıların 35'i (7-48) her gün tahlilleri yapılacak şüpheli vakalar olarak doğrulanmıştır. Son zamanlarda bildirilen tüm vakalarla ilgili olarak virüsün yayılmasını durdurmak amacıyla iletim zincirlerini aydınlatmak için araştırmalar devam etmektedir.
• Aşılama: 24 Ekim itibariyle, 37 sağlık ve ön saha çalışanına ek olarak 122 aşılama halkası tanımlanmıştır. Bugüne kadar, 8.471 sağlık ve ön saf çalışanı ve 5.488 çocuk da dahil olmak üzere toplam 22.288 uygun ve aşılanmayı kabul etmiş kişi aşılanmıştır. Genel olarak, aşı ekipleri geçen hafta içinde ayrıca 3.345 uygun ve aşılanmayı kabul etmiş kişiye ulaşmıştır.
• Klinik yönetim ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrol-IPC: Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde faaliyetler sürmektedir ve bu alanda birçok ortak tarafından desteklenmektedir. Beni'de, Uluslararası Tıbbi Eylem İttifakı (ALIMA) tarafından yönetilen ETM, geçen hafta içinde kapasitesini 41'ten 60 yatağa çıkarmıştır.
• Topluluk şefleri, dini liderler ve sivil toplum grupları gibi yerel liderler ve nüfuz sahibi kişilerle etkileşime girerek, toplumda salgın yanıt çalışmalarıyla ilgili olarak güveni inşa etmek üzere Risk iletişimi, toplum katılımı ve sosyal seferberlik faaliyetleri yanıtın toplum tarafından sahiplenilmesine odaklanmaktadır. Kapı-kapı ev ziyaretleri, toplum diyaloğu oturumları, odak grup görüşmeleri ve bilgi, tutum ve uygulamalar (KAP) anketleri aracılığıyla toplumun geri bildirimleri sistematik olarak toplanmakta ve yanıt stratejilerini ayarlamak için analiz edilmektedir.
• Kızılhaç (KH) ve Sivil Savunma (SS) ekipleri tarafından güvenli ve temkinli defin (SDB) kapasitesi sağlanmıştır. KH ekipleri Mangina, Beni, Butembo (nöbetçi), Tchomia ve Bunia'da faaliyet göstermektedir. SS ekipleri Beni ve Oicha'da faaliyet göstermektedir. Buna ek olarak, KH Goma ve Mambasa'da ihtiyaç duyulduğunda faaliyete geçen eğitimli ekipler de vardır. Güvenlik, Beni ve Butembo'da , güvenli ve temkinli defin (SDB) faaliyetleri üzerinde olumsuz etkileri olan bir sorun olmaya devam etmektedir. Beni'de, ne KH ne de SS ekiplerinin erişemediği alanlarda yanıt vermek için uygulanabilir çözümler bulmaya odaklanan istişareler devam etmektedir. Beni'de ek olarak 6 ek ekip eğitilmiş ve şu an faaliyetlerine devam etmektedir. 23 Ekim itibarıyla toplam 346 adet SDB uyarısı alınmış olup bunlardan 293'ü (% 85) KH veya SS takımları tarafından başarılı bir şekilde yanıtlanmıştır. SDB ekiplerinin gelişinden önce var olan toplumsal direnç veya yapılan defin işlemleri nedeniyle 40 uyarıya cevap verilememiştir. Tüm SDB uyarılarının % 42'si topluluklardan,% 30'u ETM'lerden ve % 28'i diğer sağlık kuruluşlarından (ETM olmayan) alınmıştır. 1-24 Ekim tarihleri arasında Beni'den 86 ve Butembo'dan sadece 11 uyarı alınmıştır.
• Giriş Noktası (PoE): 23 Ekim 2018 itibariyle, 64 Giriş Noktası'nda (PoEs) sağlık taraması yapılmış, 10.4 milyondan fazla yolcu taranmış ve 17 430 ulaşım aracı dekontamine edilmiştir. Uluslararası Göç Örgütü (IOM), ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve DSÖ, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Sağlık Bakanlığı'nın Sınır Sağlık programını desteklemeye devam etmektedir. 23 Ekim itibariyle, özellikle Beni'de güvenlik olayları ve Ituri Eyaletindeki PoE'lerde sağlık personeli tarafından yapılan grev nedeniyle  64 Giriş Noktasını sadece 44'ü faaliyetlerini sürdürmüştür. IOM'un desteğiyle 23 Ulusal Sınırlar Hijyeni Programı (PNHF) yöneticisi, 23 Ekim'den itibaren Kuzey Kivu ve Ituri'ye, Giriş Noktalarına koordinasyon ve kapasite geliştirmeyi destekleme amacıyla yerleştirilecektir. IOM destekli nüfus hareketliliği haritalaması Tchomia ve Kasenyi'de tamamlanmış olup 5 yeni giriş Nomtası tesis edilecektir. IOM, Güney Sudan'ın sınır bölgelerindeki 4 Giriş Noktasını desteklemektedir; 21 Ekim itibariyle 9.955 kişi bu Giriş Noktalarından geçmiştir. ABD CDC de   Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Güney Sudan'daki Giriş Noktaları faaliyetlerini desteklemektedir.
• Laboratuvar kapasitesi: Tanısal test kapasitesi yeni coğrafi bölgelere yayılan vakalardan dolayı genişlemeye devam etmiştir. Beni, Mutembo, Goma, Mangina ve Tschomia'da yakın-hasta testi sağlayan 5 saha Ebola laboratuvarı kurulmuştur; Bunlara Kinshasa'daki ulusal laboratuvar dahil değildir. Geçen hafta test hacmi artmıştır; 21 Ekim'de sona eren haftada bir önceki haftaya göre % 30 daha fazla olan  337 numune test edilmiştir. Özellikle, toplumda ölülerden alınan oral swabların test edilmesi % 44 oranında artmış ve geçen hafta içinde onaylanmış yeni vakaların üçte birinin saptanmasını sağlamıştır. Ölen kişilerle ilgili testlerin sayısı artırılacaktır. İşlemleri basitleştirmek ve aileler ve toplumla olan gerginliği azaltmak için cesetlerin test edilmesinde, mezarlıklarda gerçekleştirilebilecek hızlı teşhis testleri yapılmalıdır.
• Operasyonel hazırlık ve teyakkuz: Eylül ortasından itibaren SB, DSÖ ve ortakların desteğiyle, Kuzey Kivu'ya komşu 6 yüksek riskli eyalette 30 günlük bir plan uygulamıştır. Bu planın uygulanması, çok sektörlü koordinasyon, hızlı müdahale ekipleri, sürveyans ve IPC, temaslı izleme, Giriş Noktaları, risk iletişimi ve kişisel koruyucu ekipmanların (PPE) depolanması ve oluşturulmasında önemli ilerlemeler kaydedilmesini sağlamıştır. Bu başarının ve sürekli kapasitenin geliştirilmesine odaklanarak, hazırlık planı, Stratejik Müdahale Planı kapsamında 2019 yılının Ocak ayı sonuna kadar önümüzdeki üç ay için uzatılmıştır. Bu uzatma planına Tshopo Eyaleti ve Goma, North Kivu eklenmiştir. DSÖ'nün her üç seviyesi de, özellikle de Giriş Noktalarında salgın yönetiminin başlıca zorluklarını ele almak için ve 1. öncelikli ülkelere (Uganda, Güney Sudan, Burundi ve Ruanda) odaklanarak 9 komşu ülkenin hükümetleri  ve ortaklarla yakın bir şekilde çalışmaktadır. EVH'ye hazırlık için Bölgesel Stratejik Planla ilgili büyük çaplı bir finansman boşluk devam etmekte olup  ve tam ölçekli uygulama için zorluklar doğurmaktadır.

Ortaklar

• SB'yi desteklemek için DSÖ, komşu ülkeler de dahil olmak üzere EVH yanıtı, araştırma ve acil hazırlık için çok sektörlü ve çok disiplinli bölgesel ve küresel ortaklar ve paydaşlar ile yoğun bir şekilde çalışmaktadır. Ortaklar arasında bir dizi BM kurumları ve uluslararası kuruluşlar bulunmaktadır: Avrupa Sivil Korunma ve İnsani Yardım Operasyonu (ECHO; Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF); BM Yüksek Mülteciler Komisyonu (UNHCR); Dünya Gıda Programı (WFP); Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA); Kurumlararası Daimi Komite (IASC); İngiltere Halk Sağlığı Hızlı Destek Ekibi; Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID); çoklu kümelenmeler, barışı koruma harekâtları ve BM misyonu; BM Güvenlik ve Güvenlik Dairesi (UNDSS), Dünya Bankası ve bölgesel kalkınma bankaları; Afrika Birliği, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri ve bölgesel ajanslar; Uluslararası Tıbbi Eylem İttifakı (ALIMA) dahil Sağlık Kümesi ortakları ve STK'lar, Adeco Federación (ADECO), toplum temelli beslenme için kadınlar Derneği (AFNAC), CARITAS DRC, Sosyo-hijyenik tanıtım merkezi (CEPROSSAN), CARE International, Cooperazione Internationale (COOPI), Katolik Destek ve Kalkındırma Yardımları Örgütü (CORDAID / PAP-DRC), Harvard İnsani Yardım Girişimi, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC),Demokratik Kongo Cumhuriyeti Kızılhaçı (DRC Kızıl Haç), Uluslararası Tıbbi Kolordu (IMC), Intersos - Organisation Umanitaria par l’Emergenza (INTERSOS), Uluslararası Kurtarma Komitesi (IRC), Medair, Médecins Sans Frontières (MSF), Oxfam International, Samaritan'ın Çantası, İnsani Eylem Platformunda Sosyal Bilimler (SSHAP) ve Uluslararası Çocukları Kurtarmak (SCI); Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN), Gelişmekte Olan ve Tehlikeli Patojenler Laboratuar Ağı (EDPLN), Gelişen Hastalık Klinik Değerlendirme ve Yanıt Ağı (EDCARN), teknik ağlar ve operasyonel ortaklar ve Acil Tıp Ekibi Girişimi (EMT). GOARN ortakları, etkilenmemiş illerde ve komşu ülkelerde, DSÖ'nün farklı düzeylerine, müdahale ve hazırlık çalışmaları için konuşlandırma yaparak yanıtı desteklemeye devam etmektedir.

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Bu EVH salgını, Uganda, Ruanda ve Güney Sudan'ı sınırlayan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kuzeydoğu illerini etkilemektedir. EVH'nin ulusal ve bölgesel düzeyde iletimi için potansiyel risk faktörleri arasında, etkilenen bölgeler, ülkenin geri kalanı ve komşu ülkeler arasındaki ulaşım bağlantıları; nüfusun ülke içinde yer değiştirmesi; Kongolu mültecilerin komşu ülkelere göç etmesi yer almaktadır. Ülke aynı anda birçok salgın (Kolera ve Aşı kaynaklı Poliomyelit ) ve uzun vadeli insani kriz yaşamaktadır. Ek olarak, North Kivu ve İturi’deki güvenlik durumu, yanıt faaliyetlerinin uygulanmasını sınırlandırmaktadır. DSÖ’nün  salgın için risk değerlendirmesi şu anda ulusal ve bölgesel düzeylerde çok yüksektir.

Küresel risk seviyesi düşüktür. Ulusal ve bölgesel yayılma riski çok yüksek olduğundan, komşu illerin ve ülkelerin sürveyans ve hazırlık faaliyetlerini geliştirmeleri önemlidir. UST Acil Durum Komitesi, bu faaliyetlerin yoğunlaştırılmamasının, koşulların daha da kötüleşmesine ve salgının daha fazla yayılmasına yol açacağını bildirmiştir. DSÖ, sağlık otoritelerinin uyarıldığından ve operasyonel olarak yanıt vermeye hazır olduğundan emin olmak için komşu ülkeler ve ortaklarla çalışmaya devam edecektir.

DSÖ Tavsiyesi

DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik herhangi bir seyahat ve ticaret kısıtlaması getirilmesini önermemektedir. DSÖ, bu durumla ilgili olarak seyahat ve ticaret önlemlerini izlemeyi sürdürmektedir. Şu anda hiçbir ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik her hangi bir seyahat kısıtlaması uygulamamıştır. Yolcular seyahat etmeden önce tıbbi tavsiyeler almalı ve iyi hijyen kurallarına uymalıdır.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız

DSÖ’nün Ebola Aşısı ile ilgili geçici tavsiyesi 

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Virüs Hastalığı Salgınına İlişkin Uluslararası Gezginler İçin Dünya Sağlık Örgütü Önerileri

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığı İçin Komşu Ülkelerde Operasyonel Hazırlık Ve Teyakkuz