Verilerin rapor edildiği tarih: 29 Ocak 2020*

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Birleşik Arap Emirlikleri'nde Wuhan Şehrinden seyahat eden bireylerde doğrulanmış 4 vaka rapor edilmiştir.
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Ekonomik Forumu ile işbirliği içinde, “Pandemi Tedarik Zinciri Ağı (PSCN)” adlı bir kamu-özel işbirliği oluşturmuştur. PSCN, veri paylaşımı, pazar görünürlüğü, operasyonel koordinasyon ve bağlantı için bir platform sağlamayı amaçlayan bir Pazar Ağı’dır.
• PSCN bugün, kişisel koruyucu ekipman (KKE) için bir pazar kapasitesi ve risk değerlendirmesi geliştirmek üzere 30'dan fazla özel sektör kuruluşu ve 10 çok taraflı kuruluşla birkaç telekonferans çağrısının ilkini başlatmaktadır. Bu değerlendirme, küresel KKE talebini küresel arzla eşleştirmek için temel olarak kullanılacaktır. KKE'ler için piyasa ve risk değerlendirmesinin 5 Şubat 2020'ye kadar tamamlanması beklenmektedir.
• Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST 2005) kapsamındaki yeni koronavirüs (2019-nCoV) Acil Durum Komitesi, Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus başkanlığında 30 Ocak'ta yeniden toplanmıştır.

Şekil 1. 29 Ocak 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler.

* Durum raporu, DSÖ-Cenevre'ye  saat 10'a kadar bildirilen bilgileri içermektedir.

ÖNEMLI TEKNİK KONU: SEYAHAT TAVSİYESİ

DSÖ, 27 Ocak'ta uluslararası trafiğe yönelik seyahat tavsiyesi yayınlamıştır . Bu belge, seyahat eden kişiler için, akut solunum yolu enfeksiyonu riskini azaltmak için genel önlemlerin yanı sıra uluslararası trafikle ilgili sağlık önlemleri hakkında, tavsiyeler içermektedir.  Çıkış taramaları, yeni koronavirus 2019-nCoV'nin (şu anda Çin Halk Cumhuriyeti'nde görülen) devam eden yayılımının görüldüğü alanlar/bölgeler için tavsiye edilmektedir. Çıkış taraması faaliyeti, hastalıkla ilgili işaret ve semptomların kontrol edilmesini (38 ° üzerinde ateş, öksürük), yüksek riskli temaslılara veya varsayılan hayvan kaynağına potansiyel maruz kalma konusunda etkilenen bölgelerden ayrılan solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan yolcularla konuşmayı, semptomatik yolcuları ileri sağlık tetkiklerinin ardından 2019-nCoV testinin yapılması  ve teyit edilen vakaların izolasyon ve tedavi altında tutulması için yönlendirilmesini içermektedir. Geçmiş salgınlardan elde edilen kanıtlar, giriş taramasının etkinliğinin belirsiz olduğunu göstermektedir, ancak akut solunum yolu enfeksiyonu riskini azaltmak ve enfeksiyonla uyumlu semptomlar geliştirirse erken tıbbi yardım almak üzere etkilenen ülkelerden / bölgelerden gelen yolcular için bilgi sağlayarak risk iletişim stratejisini destekleyebilir.

Yeni Koronavirus 2019-nCoV ile mevcut salgın sırasında, bazı ülkeler tarafından uygulanan giriş taramaları yoluyla ülke dışına çıkan bir dizi vaka tespit edilmiştir. Giriş Noktalarında vücut ısılarının taranmasıyla tespit olunacak semptomatik vakaların doğrulanmaları için sağlık kontrolleri ve laboratuvar testleri yapılacaktır. Giriş Noktası'ndaki olası şüpheli vakaları tespit etmek için vücut ısısı taraması, hastalığı inkübasyon döneminde olan yolcuları veya seyahat sırasında ateşi olup gizleyen yolcuları tespit edemeyebilir ve önemli yatırımlar gerektirebilir. Etkilenen bölgelerden doğrudan uçuşları hedefleyen odaklanmış bir yaklaşım daha etkili ve daha az kaynak gerektirecektir. Giriş taraması yapılacaksa,

Giriş Noktalarında vücut ısısı taramasıyla birlikte her zaman risk iletişim mesajlarının yayılması (yolcuların bilgilendirilmesi) eşlik etmelidir. Söz konusu yolcuların bilgilendirilmesi, gezginler arasında hastalığın belirtileri ve semptomları hakkında farkındalık yaratmayı, tıbbi bakımın ne zaman alınacağını ve seyahat geçmişlerinin raporlanmasını da içeren sağlık hizmetine başvurma davranışının teşvik edilmesini amaçlayan posterler, broşürler veya elektronik bülten yoluyla yapılabilir. Vücut ısısı taramasını uygularken, ülkeler ulusal politika ve kapasite hususlarını dikkate almalıdır. Vücut ısısı taraması yapan ülkelerin veri toplama ve analizi için uygun mekanizma oluşturmaları teşvik edilmektedir, ör. taranan yolcuların ve taranan yolcular arasında doğrulanmış olan vakaların sayısı ve tarama yöntemi.

DSÖ, şu anda söz konusu durumla ilgili olarak mevcut  bilgilere dayanarak uluslararası trafik kısıtlamalarının uygulanmasını tavsiye etmemektedir.

SÜRVEYANS

Tablo 1. 29 Ocak 2020 itibariyle Doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

*Çin'de doğrulanmış vakalara  Hong Kong  (8 teyit edilmiş vaka), Macau (7 teyit edilmiş vaka) ve Taipei'de (8 teyit edilmiş vaka) doğrulanan vakalar da dahildir.

Şekil 2. 29 Ocak 2020 itibariyle Çin’in dışında tespit edilen 2019-nCoV vakalarının hastalık başlangıcı tarihine göre epidemik eğrisi

Şekil 2 ile ilgili not: Çin dışında bildirilen 68 vakanın 3'ü asemptomatikken tespit edilmiştir. Kalan 65 vakayla ilgili bilgi, epidemik eğrisinde sunulduğu üzere sadece 40 vaka için mevcuttur.

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu yanıta yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılmasını önlemek ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil olmak üzere, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların gelişimini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyohda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

HAZIRLIK VE YANIT:

• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
• Sağlık tesislerinde laboratuvar teşhisi, klinik yönetim, enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve toplum katılımı için geçici rehberler geliştirilmiştir: https://www.who.int/internal-publications-detail/clinical-management-of-severe-acute-respiratory-infection-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazılanmıştır: https://www.who.int/internal-publications-detail/disease-commodity-package---novel-coronavirus-(ncov)
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur: https://www.who.int/health-topics/coronavirus/who-recommendations-to-reduce-risk-of-transmission-of-emerging-pathogens-from-animals-to-humans-in-live-animal-markets
• DSÖ, yeni coronavirus 2019-nCoV salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır: https://www.who.int/ith/2020-24-01-outbreak-of-Pneumonia-caused-by-new-coronavirus/en/
• Teşhis, aşılar ve terapötikleri hızlandırılması için Ar-Ge planının etkinleştirilmesi.
• DSÖ erken incelemeler (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/ )konusunda rehberlik sağlamaktadır. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim inceleme protokolüdür: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir: https://openwho.org/courses/introduction-to-ncov
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/ ) için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaş özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim araştırma protokolüdü: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberlik yayınlamıştır.
• Laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması.

TAVSİYELER 

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiş olup bu da 2019-nCoV'nin bulaş yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkele aşağıdaki gibidir:

Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.

• Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkama.
• Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtünüz ve elleri yıkayınız).
• Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları teşvik edilir.

Kaynaklar:

• Technical interim guidance for novel coronavirus, WHO: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

• WHO travel advice for international travel and trade in relation to the outbreak of the novel coronavirus 2019-nCoV

• https://www.who.int/ith/2020-24-01-outbreak-of-Pneumonia-caused-by-new-coronavirus/en/

• Readiness is the key to detect, combat spread of the new coronavirus: https://www.who.int/southeastasia/news/detail/27-01-2020-readiness-is-the-key-to-detect-combatspread-of-the-new-coronavirus

• WHO’s Eastern Mediterranean Region scales up preparedness for novel coronavirus http://www.emro.who.int/media/news/whos-eastern-mediterranean-region-scales-up-preparedness-fornovel-coronavirus.html

• Press statements by KCDC (in Korean): https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015 • Wuhan Municipal Health Commission's briefing on the pneumonia epidemic situation, (in Chinese): http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710

• Disease outbreak news, Novel Coronavirus: https://www.who.int/csr/don/en/ • Thailand Ministry of Public Health situation update on novel coronavirus (in Thai): https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.html

• Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/houdou/houdou_list_202001.html • Notice sent out from Health and Food Safety Planning Division, Quarantine Station Operation Management Office (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/content/10900000/000582967.pdf

• Situation report by WHO on Novel Coronavirus (2019-nCoV) https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

• CDC press release. First Travel-related Case of 2019 Novel Coronavirus Detected in United States https://www.cdc.gov/media/releases/2020/p0121-novel-coronavirus-travel-case.html

• Hong Kong SAR Department of Health, Press Release https://www.info.gov.hk/gia/general/202001/23/P2020012300970.htm

• Epidemic Prevention Measures, Macau SAR Health Bureau https://www.ssm.gov.mo/apps1/PreventWuhanInfection/ch.aspx#clg17048

• Press release on 23 January 2020, Ministry of Health Singapore. https://www.moh.gov.sg/news-highlights/details/confirmed-imported-case-of-novel-coronavirusinfection-in-singapore-multi-ministry-taskforce-ramps-up-precautionary-measures

• CDC press release. Second Travel-related Case of 2019 Novel Coronavirus Detected in United States https://www.cdc.gov/media/releases/2020/p0124-second-travel-coronavirus.html

• New South Wales Government: Health: Coronavirus cases confirmed in NSW