16 Şubat 2020’ye göre bildirilen veriler*

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Son 24 saat içinde hiçbir yeni ülkeden COVID-19 vakası bildirilmemiştir.
• Çin dışında COVID-19 nedeniyle ölen üçüncü bir hasta bildirilmiştir. Kişi Çin'den Fransa'ya gezmeye giden bir turisttir.
• COVID-19 vakalarının farklı ortamlardaki epidemiyolojisini ve klinik özelliklerini değerlendirmek için yapılan çalışmalar, haliyle bu virüsü ve ilişkili hastalık konusundaki anlayışımızı daha da ileriye taşımak için önemlidir. Ülkelerin kullanması için birkaç erken araştırma ana protokolü veya ana form mevcuttur. Daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations

 

SAYILARLA DURUM

Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları

Küresel

51.857 doğrulanmış (1.278 yeni)

Çin

51.174 laboratuvar onaylı (1.121 yeni)

1.666 ölüm (142 yeni) †

Çin Dışında

683 laboratuvar onaylı (157 yeni)

25 ülke

3 Ölüm (1 yeni)

DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Çin                          : Çok Yüksek

Bölgesel düzeyde   : Yüksek

Küresel düzeyde    : Yüksek

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şekil 1. 16 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

TEKNİK ODAK: Erken Epidemiyolojik ve Klinik Araştırmalar

COVID-19'un yakın zamanda ortaya çıkması, genel nüfus, sağlık çalışanları veya hane halkı ve diğer “kapalı” ortamlarda olsun olmasın, bulaşma yolları, ciddiyeti, klinik özellikleri ve risk faktörlerinin anlaşılmasının sınırlı kaldığı anlamına gelmektedir. Vakalarının farklı ortamlardaki epidemiyolojisini ve klinik özelliklerini değerlendirmek için yapılan çalışmalar, haliyle bu virüsü ve ilişkili hastalık konusundaki anlayışımızı daha da ileriye taşımak için önemlidir. Ayrıca, tahmin modellerini desteklemek için gereken sağlam bilgileri de sağlayacaklardır.

Ülkeler için birkaç erken araştırma ana protokolü veya ana form mevcuttur:

1.  FFX (First Few X number of cases and their close contacts) (İlk Az X vaka sayısı ve yakın kontakları) iletim protokolü: Genel nüfusta vaka ve yakın temaslı takibi. İletişim: earlyinvestigations-2019-nCoV@who.int

FFX, bir ülkede laboratuvar tarafından onaylanmış ilk COVID-19 vakalarının tanımlanması üzerine başlatılacak birincil araştırma protokolüdür. Belirli gruplar üzerinde daha hedefli bir yaklaşım ve epidemiyolojik parametrelerin daha kesin olarak tahmin edilmesi için, üç araştırma protokolü daha mevcuttur:

2.Hane halkı (Household) (HH) iletim çalışması protokolü. İletişim: earlyinvestigations-2019-nCoV@who.int

3.Sağlık Çalışanları (HCW) protokolü için risk faktörlerinin değerlendirilmesi. İletişim: earlyinvestigations-2019-nCoV@who.int

4.Çevresel numune protokolü (geliştirilme aşamasında)

5.Küresel COVID-19 Klinik Karakterizasyon Vaka Kayıt Formu: Hastalığın klinik özelliklerini ve tedavi müdahalelerini daha iyi anlamak için, hastanede yatan hastaların klinik verilerini toplamak amacıyla standart bir yaklaşım gereklidir. Anonimleştirilmiş klinik veriler ve şüpheli veya doğrulanmış enfeksiyonları olan hastalarla ilgili bilgiler paylaşılabilir. İletişim: giriş bilgileri için EDCARN@who.int

İlk iki protokolün (FFX, HH) ülke uygulamasını desteklemek adına, vaka ve irtibat verileri toplama ve yönetimi için Go.Data alan elektronik aracını kullanmanız önerilir. FFX ve HH protokolü anket şablonları Go.Data'da bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için www.who.int/godata adresini ziyaret edin veya godata@who.int ile iletişime geçin.

Bu protokoller ve formlar, verilerin küresel olarak farklı ortamlarda toplama, tablolama ve analizi kolaylaştıracak biçimde hızlı ve sistematik olarak toplanıp paylaşılabileceği şekilde tasarlanmıştır. DSÖ, kaynak kullanılabilirliği veya hasta yoğunluğu ne olursa olsun, tüm ülkeleri ve eğitim merkezlerini bu çabaya katkıda bulunmaya teşvik etmektedir. Birincil verilerin mülkiyeti münferit ülkelere/bölgelere sıkı sıkıya bağlıdır.

Bu araştırma protokolleri kullanılarak toplanan veriler, vaka tanımları ve sürveyans için önerileri düzeltmek, COVID-19'un temel epidemiyolojik özelliklerini karakterize etmek, yayılma, ciddiyet, hastalık yelpazesi ve toplum üzerindeki etkilerini anlamaya yardımcı olmak ve vaka izolasyonu ve kontak takibi gibi karşı önlemlerin uygulanmasına rehberlik sağlamak için kritik olacaktır. Daha fazla bilgi bu web sayfasında bulunabilir. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations

SÜRVEYANS

Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 16 Şubat 2020 ¹

1. Tablo 1'deki ölümler hem laboratuvar onaylı vakaları hem de klinik olarak teşhis edilen COVID-19 vakalarını içermektedir.

Tablo 2. Doğrulanan COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 16 Şubat 2020

DSÖ Bölge Ofisi	Ülke/yönetim bölgesi/bölge	Doğrulanmış* (yeni) vakalar	Çin’e seyahat geçmişi olan toplam (yeni) vaka	Çin dışında†  hastalık bulaşmış olası veya doğrulanan toplam (yeni) vaka	İnceleme altında olan bulaşma bölgesinde toplam (yeni) vaka	Toplam (yeni) ölüm
Batı Pasifik Bölgesi	Singapur	72 (5)	22 (0)	49 (5)	1 (0)	0 (0)
	Güney Kore	29 (1)	13 (0)	13‡ (1)	3 (0)	0 (0)
	Japonya	53 (12)	26 (1)	27 (11)	0 (0)	1 (0)
	Malezya	22 (1)	17 (0)	4 § (0)	1 (1)	0 (0)
	Avustralya	15 (0)	12 (0)	3 (0)	0 (0)	0 (0)
	Vietnam	16 (0)	8 (0)	8 (0)	0 (0)	0 (0)
	Filipinler	3 (0)	3 (0)	0	0 (0)	1 (0)
	Kamboçya	1 (0)	1 (0)	0	0	0
Güney Doğu Asya Bölgesi	Tayland	34 (0)	23 (0)	7 (0)	4 (0)	0
	Hindistan	3 (0)	3 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	Nepal	1 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	Sri Lanka	1 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
Amerika Bölgesi	ABD	15 (0)	13 (0)	2 (0)	0 (0)	0 (0)
	Kanada	7 (0)	6 (0)	0 (0)	1 (0)	0 (0)
Avrupa Bölgesi	Almanya	16 (0)	2 (0)	14 (0)	0 (0)	0 (0)
	Fransa	12 (1)	5 (0)	7 (1)	0 (0)	1 (1)
	Birleşik Krallık	9 (0)	2 (0)	7 **(0)	0 (0)	0 (0)
	İtalya	3 (0)	3 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	Rusya	2 (0)	2 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	İspanya	2 (0)	0	2 ††  (0)	0 (0)	0 (0)
	Belçika	1 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	Finlandiya	1 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
	İsveç	1 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)
Doğu Akdeniz Bölgesi	Birleşik Arap Emirlikleri	8 (0)	6 (0)	1 (0)	1 (0)	0 (0)
	Mısır	1 (0)	0 (0)	1 (0)	0 (0)	0 (0)
Diğer	Uluslararası bir taşıttaki vakalar‡‡ (Japonya)	355 (44)	0 (0)	0 (0)	355 (137)	0 (0)

 

* Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )

† Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir.

‡ Üç vakanın virüse maruz kalması Güney Kore dışında meydana gelmiştir.

§ Bir vakanın virüse maruz kalması Malezya dışında meydana gelmiştir. Bir hastanın da Çin'e seyahat geçmişi vardır, ancak virüse Malezya'ya döndükten sonra maruz kalmış olması ihtimali yüksektir.

** Altı vakanın virüse maruz kalması Birleşik Krallık dışında meydana gelmiştir.

†† İki vakanın da virüse maruz kalması İspanya dışında meydana gelmiştir.

 

‡‡  Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.

 

Şekil 2: Çin dışında, semptomların başladığı tarihe göre doğrulanan COVID-19 vakalarının (n=208) epidemik eğrisi ve seyahat geçmişi, 16 Şubat 2020

 

Şekil 2 için not: Çin dışında bildirilen 683 vakanın 24’ü asemptomatikken tespit edilmiştir. Geri kalan 659 vaka için, başlangıç tarihi hakkında bilgi sadece epidemiyolojik eğride sunulan 208 vaka için mevcuttur.

Şekil 3: Raporlama ve seyahat geçmişine göre Çin dışında tespit edilen COVID-19 vakalarının (n = 683) epidemik eğrisi, 16 Şubat 2020

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

 

HAZIRLIK VE YANIT

• 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir. 
• DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
• DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
• DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
• Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
• DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.

 

HALK İÇİN TAVSİYELER

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) ) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiştir, bu da 2019-nCoV'nin bulaşma yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkeler aşağıdaki gibidir:

• Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
• Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkamak.
• Çiftlik hayvanları veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtün ve ellerinizi yıkayın).
• Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları tavsiye edilir.

* Durum raporu uluslararası yetkililerin Orta Avrupa Saat Dilimine göre sabah 10 itibariyle verdiği bilgileri içermektedir.

† Bilgi Çin tarafından sağlanmıştır.