18 Şubat 2020’ye göre bildirilen veriler*

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Son 24 saat içinde hiçbir yeni ülkeden COVID-19 vakası bildirilmemiştir.
• DSÖ Operasyon Destek ve Lojistik (OSL), Üye Devletlerin, Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) gibi önemli malzemeler için ihtiyaçlarını toplamaya ve incelemeye devam etmektedir. 14 Şubat'ta OSL, 56 ülke için laboratuvar COVID-19 test kitlerinin dağıtımına başlamıştır. 17 Şubat itibarıyla 34 ülkeye ve üç bölge müdürlüğüne 37 sevkiyat gönderilmiştir.
• Sağlık çalışanları COVID-19 salgınına yapılan müdahalede ön saflardadır. DSÖ, İş Sağlığı ve Güvenliği için Temel Hususları içeren, Sağlık Çalışanlarının Hak, Rol ve Sorumlulukları konusunda bir rehber geliştirmiştir. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-rights-roles-respon-hw-covid-19.pdf?sfvrsn=bcabd401_0

* Durum raporu uluslararası yetkililerin Orta Avrupa Saat Dilimine göre sabah 10 itibariyle verdiği bilgileri içermektedir.

† Bilgi Çin tarafından sağlanmıştır.

Şekil 1. 18 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

TEKNİK ODAK: Operasyon Destek ve Lojistik

DSÖ Operasyon Destek ve Lojistik (OSL), Üye Devletlerin, Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) gibi önemli malzemeler için ihtiyaçlarını toplamaya ve incelemeye devam etmektedir. Ülke düzeyindeki bakış açısı, ön saflardaki sağlık hizmetleri çalışanları için gerekli olan KKD'lere yönelik genel talep üzerine, küresel bir görüş elde etmek için toplanmıştır. KKD'nin artan talebi ve tüketimi nedeniyle, OSL, KKD'nin rasyonel kullanımı hakkında rehber bir belge geliştirmek ve dağıtmak için DSÖ hastalık uzmanlarıyla işbirliği yapmaktadır.

Bu arada OSL, tıbbi ürün ve ilaç üreticileri, tıbbi distribütörler ve lojistik sağlayıcıları kapsayan Pandemi Tedarik Zinciri Ağı'nın (PSCN) çalışmalarını hızlandırmaya devam etmektedir.

PSCN'nin faaliyete geçmesinden bu yana, KKD pazarı benzeri görülmemiş bir talep görmeye devam etmektedir. Devletin ihracat kısıtlamaları, sınır ötesi ürün arzını sınırlamaya devam etmiştir. PSCN, en savunmasız ve en çok ihtiyaç duyan ülkeler için KKD'ye erişimi sağlamak amacıyla, talebi hafifletmek ve arzını artırmak için ilgili taraflarla birlikte seçenekleri sürekli araştırmaktadır. Bu, DSÖ teknik uzmanları ile, PSCN aracılığıyla KKD'nin doğru kullanımını desteklemek için çalışmayı, Çin dışındaki üretiminin genişleme potansiyelini anlamayı (önemli bir önemli mal kaynağı) ve ön saflardaki sağlık hizmetleri çalışanları için KKD'nin önceliklendirilmesini desteklemek üzere ilgili taraflarla çalışmayı içermektedir. PSCN ayrıca Hastalıkla Mücadele Paketinde listelenen diğer sarf malzemeleri için pazardaki engellere hazırlanmaktadır. https://www.who.int/publications-detail/disease-commodity-package---novel-coronavirus-(ncov)

14 Şubat'ta OSL, 56 ülke için laboratuvar COVID-19 test kitlerinin dağıtımına başlatmıştır. 17 Şubat itibarıyla 34 ülkeye ve üç bölge müdürlüğüne 37 sevkiyat gönderilmiştir. DSÖ küresel tedarik ekibi, Batı Pasifik, Güneydoğu Asya ve Afrika bölgelerindeki öncelikli ülkelere toplam 12.000 kg'dan fazla 28 KKD sevkiyatı göndermiştir. Diğer öncelikli ülkeleri korumak adına, bu hafta 24 sevkiyat daha işlenmektedir.

DSÖ Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) ekibinin teknik desteği ile OSL, COVID-19 için Hastalıkla Mücadele Paketini (DCP) güncellemeye devam etmektedir. Bu belge, COVID-19 ile savaşmak için gerekli önemli malzemeler hakkında teknik bir rehber ve teknik özellikler sunmaktadır. Müdahale eden kuruluşlar ve COVID-19'a karşı hazırlanan ve bunlara müdahale eden ülkeler, sürveyans, önleme ve kontrol ile vaka yönetimi alanlarında doğru malzemeleri sağlamak için DCP'yi kullanabilirler.

SÜRVEYANS

Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 18 Şubat 2020

 X "Doğrulanmış vakalar" hem laboratuvar onaylı hem de klinik olarak teşhis edilmiş vakaları içerir (şu anda yalnızca Çin, Hubei eyaleti için geçerlidir)

Tablo 2. Doğrulanan COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 18 Şubat 2020

* Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )

† Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir.

‡ Üç vakanın virüse maruz kalması Güney Kore dışında meydana gelmiştir.

§ Bir vakanın virüse maruz kalması Malezya dışında meydana gelmiştir. Bir hastanın da Çin'e seyahat geçmişi vardır, ancak virüse Malezya'ya döndükten sonra maruz kalmış olması ihtimali yüksektir.

** Altı vakanın virüse maruz kalması Birleşik Krallık dışında meydana gelmiştir.

†† İki vakanın da virüse maruz kalması İspanya dışında meydana gelmiştir.

‡‡  Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.

Şekil 2: Çin dışında, semptomların başladığı tarihe göre doğrulanan COVID-19 vakalarının (n=215) epidemik eğrisi ve seyahat geçmişi, 18 Şubat 2020

Şekil 2 için not: Çin dışında bildirilen 804 vakanın 27’si asemptomatikken tespit edilmiştir. Geri kalan 777 vaka için, başlangıç tarihi hakkında bilgi sadece epidemiyolojik eğride sunulan 215 vaka için mevcuttur.

Şekil 3: Raporlama ve seyahat geçmişine göre Çin dışında tespit edilen COVID-19 vakalarının (n = 804) epidemik eğrisi, 18 Şubat 2020

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

HAZIRLIK VE YANIT

• 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir. 
• DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
• DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
• DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
• Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
• DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.

HALK İÇİN TAVSİYELER

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) ) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiştir, bu da 2019-nCoV'nin bulaşma yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkeler aşağıdaki gibidir:

• Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
• Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkamak.
• Çiftlik hayvanları veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtün ve ellerinizi yıkayın).
• Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları tavsiye edilir.