DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 27.02.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) DURUM RAPORU
Son 24 saat içinde, 9 yeni Üye Devlet (Brezilya, Danimarka, Estonya, Gürcistan, Kuzey Makedonya, Norveç, Pakistan, Romanya, Yunanistan) COVID-19 vakaları bildirmiştir.
27 Şubat 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00 da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
- Son 24 saat içinde, 9 yeni Üye Devlet (Brezilya, Danimarka, Estonya, Gürcistan, Kuzey Makedonya, Norveç, Pakistan, Romanya, Yunanistan) COVID-19 vakaları bildirmiştir.
- DSÖ ve Dünya Turizm Örgütü, turizm ve COVID-19'a ilişkin sorumluluk ve koordinasyon konusunda ortak bir açıklama yapmıştır. Daha fazla bilgi için lütfen bu internet sayfasını ziyaret ediniz: https://www.who.int/news-room/detail/27-02-2020-a-joint-statement-on-tourism-and-covid-19---unwto-and-who-call-for-responsibility-and-coordination
- Web tabanlı bir öğrenme platformu olan OpenWHO, bugün Yeni Koronavirüs Dahil Gelişen Solunum Virüslerine Giriş ve Solunum Hastalıkları için Portekizce, Sağlık ve Güvenlik Brifingi - ePROTECT adlı ücretsiz çevrim içi kursları Fransızca olarak başlatmıştır. (Portekizce: https://openwho.org/courses/introducao-ao-ncov , Fransızca: https://openwho.org/courses/eprotect-infections-respiratoires-aigues )
- DSÖ, küresel olarak COVID-19 virüsünün saptanmasında destek sağlamak amacıyla uluslararası bir uzman laboratuvar ağı kullanmaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen aşağıdaki Odak Noktadaki Konuya bakınız.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
82.294 doğrulanmış (1.185 yeni) |
|
Çin |
|
78.630 doğrulanmış (439 yeni) |
|
2.747 ölüm (29 yeni) |
|
Çin Dışında |
|
3.664 doğrulanmış (746 yeni) |
|
46 ülke (9 yeni) |
|
57 Ölüm (13 yeni) |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Çin : Çok Yüksek |
|
Bölgesel düzeyde : Yüksek |
|
Küresel düzeyde : Yüksek |
Şekil 1. 27 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler


ODAK NOKTADAKİ KONU: Laboratuvar Ağı ve Tespiti
9 Ocak 2020'de DSÖ, yeni koronavirüsün saptanması için geçici laboratuvar rehberi yayınlamıştır (https://www.who.int/publications-detail/laboratory-testing-for-2019-novel-coronavirus-in-suspected-human-cases-20200117 ). Bu rehber, daha fazla veri elde edildikçe sürekli olarak güncellenir ve örnek toplama, teşhis testi ve patojen karakterizasyonu hakkında tavsiyeler içermektedir. Laboratuvarda biyogüvenlik ile ilgili özel geçici rehberler de yayınlanmıştır (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331138/WHO-WPE-GIH-2020.1-eng.pdf ). Yakında örneklerin uluslararası gönderilmesine ilişkin kılavuzda bir güncelleme yapılacaktır. DSÖ, küresel olarak COVID-19 virüsünün saptanmasında destek sağlamak amacıyla uluslararası bir uzman laboratuvar ağı kullanmaktadır.
Şekil 2. COVID-19 virüsü için kullanılan DSÖ uluslararası uzman laboratuvarları.


Salgının tanısal yapısı hızla değişmektedir. İlk COVID-19 vakaları genomik sıralama kullanılarak saptanmıştır, ancak o zamandan beri çoklu RT-PCR (Gerçek Zamanlı Polimeraz Zincir Reaksiyonu) ticari ve ticari olmayan tahliller geliştirilmiştir. Uluslararası vaka yükü arttıkça, acilen COVID-19 vakalarını tespit ve teyit etmek amacıyla, teşhis kapasitesinin hızla arttırılmasına ihtiyaç vardır. DSÖ, COVID-19 virüsünün küresel tanı kapasitesini artırmak için üç yönlü bir yaklaşım benimsemiştir:
- Koronavirüslerin moleküler tespiti konusunda uzmanlık gösteren 15 COVID-19 referans laboratuvarından oluşan bir DSÖ ağı geliştirmek. Bu uluslararası laboratuvarlar, COVID-19 virüsünü doğrulamak ve moleküler testlerinde sorun gidermek için ulusal laboratuvarları destekleyebilir.
- Diyagnostik testlerin denizaşırı nakliyeye gerek kalmadan hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla COVID-19 virüsünün tespiti için ulusal kapasitenin güçlendirilmesi. Solunum patojenlerinin tespiti için mevcut küresel ağlar, özellikle Küresel İnfluenza Sürveyans ve Müdahale Sistemi'ni destekleyen Ulusal Grip Merkezleri de dahil olmak üzere kullanılmaktadır.
- Devam eden test kullanılabilirliğinin sağlanması. DSÖ, güçlü performans verileri olan ticari bir test (ISO:13485 kapsamında üretilmiştir) temin etmiştir ve destek isteyen Üye Devletler için geçici bir önlem olarak dünya çapında 150'den fazla laboratuvara gönderilmiştir. Temel amaç, COVID-19 virüsünün tespiti için global teşhis kapasitesini güçlendirmektir. Artık bir Dış Kalite Güvence mekanizmasının uygulanması yoluyla testin kalitesini sağlamak için de destek verilmektedir.
Halk sağlığı çabaları, hem daha fazla bulaşmayı kesintiye uğratmayı, hem de COVID-19'un yayılmasını takip etmeyi hedeflemektedir. Asemptomatik vakalar arttıkça, güvenilir seroloji testlerine duyulan ihtiyaç daha acil hale gelmektedir. Bu konuda çalışan birçok grup vardır ve gelişmeler takip edilmektedir.
SÜRVEYANS
Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 27 Şubat 2020
|
|
Nüfus |
Günlük |
|
Toplam |
||||||
|
DoğrulanmışVakalar |
Şüpheli Vakalar |
Ölümler |
Doğrulanmış Vakalar |
Ölümler |
||||||
|
Hubei |
5917 |
409 |
|
403 |
|
26 |
|
65.596 |
|
2641 |
|
Guangdong |
11346 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1347 |
|
7 |
|
Henan |
9605 |
1 |
|
2 |
|
1 |
|
1272 |
|
20 |
|
Zhejiang |
5737 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1205 |
|
1 |
|
Hunan |
6899 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
1017 |
|
4 |
|
Anhui |
6324 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
989 |
|
6 |
|
Jiangxi |
4648 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
934 |
|
1 |
|
Jiangsu |
8051 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
631 |
|
0 |
|
Chongqing |
3102 |
0 |
|
11 |
|
0 |
|
576 |
|
6 |
|
Shandong |
10047 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
756 |
|
6 |
|
Sichuan |
8341 |
3 |
|
4 |
|
0 |
|
534 |
|
3 |
|
Heilongjiang |
3773 |
0 |
|
0 |
|
1 |
|
480 |
|
13 |
|
Beijing |
2154 |
10 |
|
10 |
|
1 |
|
410 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Shanghai |
2424 |
1 |
|
33 |
|
0 |
|
337 |
|
3 |
|
Hebei |
7556 |
5 |
|
0 |
|
0 |
|
317 |
|
6 |
|
Fujian |
3941 |
2 |
|
0 |
|
0 |
|
296 |
|
1 |
|
Shaanxi |
3864 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
245 |
|
1 |
|
Guangxi |
4926 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
252 |
|
2 |
|
Yunnan |
4830 |
0 |
|
3 |
|
0 |
|
174 |
|
2 |
|
Hainan |
934 |
0 |
|
4 |
|
0 |
|
168 |
|
5 |
|
Guizhou |
3600 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
146 |
|
2 |
|
Shanxi |
3718 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
133 |
|
0 |
|
Tianjin |
1560 |
0 |
|
20 |
|
0 |
|
135 |
|
3 |
|
Liaoning |
4359 |
0 |
|
14 |
|
0 |
|
121 |
|
1 |
|
Gansu |
2637 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
91 |
|
2 |
|
Jilin |
2704 |
0 |
|
2 |
|
0 |
|
93 |
|
1 |
|
Xinjiang |
2487 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
76 |
|
2 |
|
Inner Mongolia |
2534 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
75 |
|
0 |
|
Ningxia |
688 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
72 |
|
0 |
|
Hong Kong SAR |
745 |
6 |
|
0 |
|
0 |
|
91 |
|
2 |
|
Taipei ve çevresi |
2359 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
32 |
|
1 |
|
Qinghai |
603 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
18 |
|
0 |
|
Macao SAR |
66 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
10 |
|
0 |
|
Xizang |
344 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1 |
|
0 |
|
Toplam |
142.823 |
439 |
|
508 |
|
29 |
|
78.630 |
|
2747 |
Tablo 2. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 27 Şubat 2020
|
Ülke/Yönetim Bölgesi/Bölge |
Doğrulanmış* (yeni) Vakalar |
Muhtemel Maruz Kalma Yeri** |
|
Toplam Ölüm (yeni) |
||
|
Çin (yeni) |
Bildiren Ülke ve Çin Dışında (yeni) |
Bildiren Ülkede (yeni) |
||||
|
Batı Pasifik Bölgesi |
||||||
|
Güney Kore |
1766 (505) |
13 (0) |
4 (0) |
605 (0) |
1144 (505) |
13 (1) |
|
Japonya |
186 (22) |
28 (0) |
11 (3) |
129 (13) |
18 (6) |
3 (2) |
|
Singapur |
93 (2) |
24 (0) |
0 (0) |
69 (2) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Malezya |
22 (0) |
18 (0) |
2 (0) |
2 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Vietnam |
16 (0) |
8 (0) |
0 (0) |
8 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Avustralya |
23 (0) |
12 (0) |
8 (0) |
3 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Filipinler |
3 (0) |
3 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
1 (0) |
|
Kamboçya |
1 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Güney Doğu Asya Bölgesi |
||||||
|
Tayland |
40 (0) |
23 (0) |
0 (0) |
7 (0) |
10 (0) |
0 (0) |
|
Hindistan |
3 (0) |
3 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Nepal |
1 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Sri Lanka |
1 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Amerika Bölgesi |
||||||
|
Amerika Birleşik Devletleri |
59 (6) |
14 (0) |
42 (6) |
2 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
|
Kanada |
11 (1) |
7 (0) |
2 (1) |
1 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
|
Brezilya |
1 (1) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Avrupa Bölgesi |
||||||
|
İtalya |
400 (78) |
3 (0) |
0 (0) |
121 (0) |
276 (78) |
12 (1) |
|
Almanya |
21 (3) |
2 (0) |
1 (1) |
14 (0) |
4 (2) |
0 (0) |
|
Fransa |
18 (6) |
6 (1) |
2 (2) |
7 (0) |
3 (3) |
2 (1) |
|
Birleşik Krallık |
13 (0) |
2 (0) |
10 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Avusturya |
2 (0) |
0 (0) |
2 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Hırvatistan |
3 (1) |
0 (0) |
2 (1) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
İsrail |
2 (0) |
0 (0) |
2 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Rusya |
2 (0) |
2 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
İspanya |
12 (10) |
0 (0) |
10 (8) |
1 (1) |
1 (1) |
0 (0) |
|
Belçika |
1 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Finlandiya |
2 (1) |
1 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
İsveç |
2 (1) |
1 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
İsviçre |
1 (0) |
0 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Danimarka |
1 (1) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Estonya |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
|
Gürcistan |
1 (1) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Yunanistan |
1 (1) |
0 (0) |
1(1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Kuzey Makedonya |
1 (1) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Norveç |
1 (1) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Romanya |
1 (1) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
||||||
|
İran |
141 (46) |
0 (0) |
0 (0) |
28 (0) |
113 (46) |
22 (7) |
|
Kuveyt |
43 (31) |
0 (0) |
43 (31) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Bahreyn |
33 (7) |
0 (0) |
33 (7) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
13 (0) |
6 (0) |
2 (0) |
5 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Irak |
6 (1) |
0 (0) |
6 (1) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Umman |
4 (0) |
0 (0) |
4 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Lübnan |
2 (1) |
0 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
1 (1) |
0 (0) |
|
Pakistan |
2 (2) |
0 (0) |
2 (2) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Afganistan |
1 (0) |
0 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Mısır |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Afrika Bölgesi |
||||||
|
Cezayir |
1 (0) |
0 (0) |
1 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
|
Tüm bölgeler için ara toplam |
2959 (732) |
181 (2) |
200 (71) |
1005 (16) |
1573 (643) |
53 (12) |
|
Uluslararası Taşıt*** (Diamond Princess) |
705 (14) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
4 (1) |
|
Genel Toplam**** |
3664 (746) |
181 (2) |
200 (71) |
1005 (16) |
1573 (643) |
57 (13) |
(*)Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )
(**)Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir.
(***)Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.
(****) 234 kadın / 331 erkek / 3099 bilinmiyor. 26 sağlık çalışanı (5 kadın / 11 erkek / 10 bilinmiyor)
Şekil 3: Çin dışında, semptomların başladığı tarihe göre doğrulanan COVID-19 vakalarının (n=338) epidemik eğrisi ve seyahat geçmişi, 27 Şubat 2020

Şekil 3 için not: Çin dışında bildirilen 3664 vakanın 92’si asemptomatikken tespit edilmiştir. Geri kalan 3572 vaka için, başlangıç tarihi hakkında bilgi sadece epidemiyolojik eğride sunulan 338 vaka için mevcuttur.
STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE YANIT
- 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
- DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
- Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
- DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
- DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.
HALK İÇİN TAVSİYELER
COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri).
COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri).

