1 Mart 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00 da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Son 24 saat içinde, 5 yeni Üye Devlet (Azerbaycan, Ekvador, İrlanda, Katar, Monako) COVID-19 vakaları bildirmiştir.
• Klinisyenlerle çalışmak, COVID-19'un klinik tablosunu, doğal geçmişini ve tedavi müdahalelerini anlamak için çok önemlidir. DSÖ geçici bir klinik rehber ve klinik eğitim materyalleri yayınlamıştır ve COVID-19 hastaları için veri toplamak ve bakımlarını iyileştirmek amacıyla küresel bir klinik veri platformu başlatmıştır. Bu bilgi halk sağlığı yanıtı konusunda bilgilendirilmek için önemlidir. Konuyla ilgili detaylı bilgiye "Odak Noktadaki Konu" bölümünden ulaşabilirsiniz.
• Çin'in Hubei eyaletindeki doğrulanan vaka sayısı, bir düşüş döneminden sonra ardarda 2 gün artmıştır. DSÖ durumu izlemekte ve olası önemini anlamak için çalışmaktadır.
• DSÖ, COVID-19 salgını ile ilgili olarak uluslararası trafiğe yönelik güncellenmiş tavsiyeler yayınlamıştır. 

 

SAYILARLA DURUM

Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları

Küresel

87.137 doğrulanmış (1.739 yeni)

Çin

79.968 doğrulanmış (579 yeni)

2.873 ölüm (35 yeni)

Çin Dışında

7.169 doğrulanmış (1160 yeni)

58 ülke (5 yeni)

104 Ölüm (18 yeni)

DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Çin                          : Çok Yüksek

Bölgesel düzeyde   : Çok Yüksek

Küresel düzeyde    : Çok Yüksek

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şekil 1. 1 Mart 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

ODAK NOKTADAKİ KONU: COVID-19 HASTALARININ KLİNİK YÖNETİMİ

DSÖ, COVID-19'a yönelik klinik tablo, doğal tarih ve tıbbi müdahaleleri gerçek zamanlı olarak daha iyi anlamak amacıyla, Çin'de ve tüm dünyada COVID-19 hastalarına bakan klinisyenlerle yakından çalışmaktadır.

COVID-19 hastalarının çoğunluğunu yetişkinler oluşturmaktadır. Çin'de enfeksiyonu doğrulanmış 44.672 hastanın %2,1’i 20 yaşın altındadır*. En sık bildirilen semptomlar arasında ateş, kuru öksürük ve nefes darlığı vardır ve çoğu hasta (%80) hastalığı hafif atlatmıştır. Hastaların yaklaşık %14'ünde hastalık ciddi, % 5'inde kritik geçirilmiştir. İlk raporlar hastalık şiddetinin yaş (>60 yaş) ve eşlik eden diğer hastalıklar ile ilişkili olduğunu göstermektedir. COVID-19 hastalarının klinik bakımı erken tanı, acil izolasyon ve uygun enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) tedbirlerinin uygulanmasına odaklanmaktadır; hastalığı hafif geçirenler için semptomatik bakım sağlanması ve şiddetli geçirenler için optimize edilmiş destek bakımı.

DSÖ, hastanede yatan hastalar için geçici klinik bakım rehberi ve sağlık sistemi zorlandığında evde tek başına tedavi edilebilecek, hastalığı hafif geçiren kişiler için evde bakım rehberi de dahil olmak üzere hasta yönetimi rehberleri yayımlamıştır.

Oksijen tedavisi, COVID-19'u şiddetli geçiren hastalar için başlıca tıbbi müdahaledir. Tüm ülkeler, nabız oksimetrelerinin ve tıbbi oksijen sistemlerinin kullanılabilirliğini optimize etmek için çalışmalıdır. Hastalığı kritik geçirenlerde mortalitenin %50'nin üzerinde olduğu bildirilmiştir, bu nedenle akciğer koruyucu ventilasyon gibi kanıtlanmış kritik bakım müdahalelerinin uygulanması optimize edilmelidir. COVID-19 kritik bakım klinik eğitim materyallerini https://openwho.org/courses/severe-acute-respiration-infection adresinde bulabilirsiniz. İlk bölgesel COVID-19 Klinik Vaka Yönetimi eğitimi, 25-28 Şubat 2020 tarihleri arasında DSÖ Afrika bölgesinin 18 ülkesinden katılan temsilcilerle Brazzaville'de gerçekleştirilmiştir. DSÖ, COVID-19'lu hastaların yönetimi ve bakımı hakkında küresel bilgileri artırmak için bu tür eğitimleri yürütmeye devam edecektir.

DSÖ, halk sağlığı yanıtı konusunda bilgilendirmek amacıyla klinik ciddiyeti olan hastaları toplamak ve raporlamak için Global COVID-19 Klinik Veri Platformunu başlatmıştır (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations ). Üye Devletlerin giriş bilgileri için EDCARN@who.int ile iletişime geçerek, katkıda bulunmaları teşvik edilmektedir.

Şu anda COVID-19 için bilinen etkili bir antiviral tedavi olmadığından DSÖ, Ar-Ge Planı, araştırma terapötiklerine öncelik vermiş ve ulusal düzeyde kullanılabilen ve uyarlanabilen bir ana randomize klinik çalışma protokolü geliştirmiştir (https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/key-action/multicenter-adaptive-RCT-of-investigational-therapeutics-for-COVID-19.pdf?ua=1 ). Ritonavir/lopinavir ve remdesivir gibi öncelikli maddeleri içeren, küresel olarak bir dizi farklı terapötik müdahaleyi değerlendiren, etik tarafından onaylanmış birçok klinik çalışma vardır.

(*) Wu, Z. ve diğ. Çin'deki 2019 Coronavirus Hastalığı (COVID-19) Salgının Özellikleri ve Önemli Dersleri; Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nden 72.314 Vakanın Sunumu. JAMA. 24 Şub 2020.

SÜRVEYANS

Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 1 Mart 2020

Eyalet/Bölge /Şehir	Nüfus	Günlük						Toplam
		DoğrulanmışVakalar	Şüpheli Vakalar		Ölümler		Doğrulanmış Vakalar		Ölümler
Hubei	5917	570		64		34		66.907		2761
Guangdong	11346	0		1		0		1349		7
Henan	9605	0		0		1		1272		22
Zhejiang	5737	0		0		0		1205		1
Hunan	6899	0		0		0		1018		4
Anhui	6324	0		0		0		990		6
Jiangxi	4648	0		0		0		935		1
Jiangsu	8051	0		0		0		631		0
Chongqing	3102	0		6		0		576		6
Shandong	10047	0		0		0		756		6
Sichuan	8341	0		1		0		538		3
Heilongjiang	3773	0		0		0		480		13
Beijing	2154	2		18		0		413		8
Shanghai	2424	0		10		0		337		3
Hebei	7556	0		0		0		318		6
Fujian	3941	0		0		0		296		1
Shaanxi	3864	0		0		0		245		1
Guangxi	4926	0		0		0		252		2
Yunnan	4830	0		0		0		174		2
Hainan	934	0		3		0		168		5
Guizhou	3600	0		0		0		146		2
Shanxi	3718	0		0		0		133		0
Tianjin	1560	0		11		0		136		3
Liaoning	4359	1		11		0		122		1
Gansu	2637	0		0		0		91		2
Jilin	2704	0		6		0		93		1
Xinjiang	2487	0		0		0		76		3
Inner Mongolia	2534	0		0		0		75		0
Ningxia	688	0		1		0		73		0
Hong Kong SAR	745	1		0		0		95		2
Taipei ve çevresi	2359	5		0		0		39		1
Qinghai	603	0		0		0		18		0
Macao SAR	66	0		0		0		10		0
Xizang	344	0		0		0		1		0
Toplam	142.823	579		132		35		79.968		2873

 

Tablo 2. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 1 Mart 2020

Ülkeler	Toplam Doğrulanmış* (yeni) Vakalar	Toplam Ölüm (yeni)	Bulaşma Şekli **	Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı
Batı Pasifik Bölgesi
Güney Kore	3736 (586)	18 (1)	Yerel bulaşma	0
Japonya	239 (9)	5 (0)	Yerel bulaşma	0
Singapur	102 (4)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
Avustralya	25 (1)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
Malezya	24 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	2
Vietnam	16 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	17
Filipinler	3 (0)	1 (0)	Yalnızca importe vaka	26
Kamboçya	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	34
Yeni Zelanda	1(0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Avrupa Bölgesi
İtalya	1128 (240)	29 (8)	Yerel bulaşma	0
Fransa	100 (43)	2 (0)	Yerel bulaşma	0
Almanya	57 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	1
İspanya	45 (13)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
Birleşik Krallık	23 (3)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
İsviçre	18 (8)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Norveç	15 (9)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
İsveç	13 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Avusturya	10 (5)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Hırvatistan	7 (2)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
İsrail	7 (2)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Hollanda	7 (5)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
Azerbaycan	3 (3)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Danimarka	3 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Gürcistan	3 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Yunanistan	3 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Romanya	3 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	1
Finlandiya	2 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	4
Rusya	2 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	30
Belarus	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Belçika	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	26
Estonya	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	3
İrlanda	1 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Litvanya	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Monako	1 (1)	0 (0)	Soruşturma altında	0
Kuzey Makedonya	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	4
San Marino	1 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	1
Güney Doğu Asya
Tayland	42 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	1
Hindistan	3 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	27
Nepal	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	48
Sri Lanka	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	34
Doğu Akdeniz Bölgesi
İran	593 (205)	43 (9)	Yerel bulaşma	0
Kuveyt	45 (2)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	1
Bahreyn	40 (2)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Birleşik Arap Emirlikleri	19 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	1
Irak	13 (5)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Umman	6 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Pakistan	4 (2)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Lübnan	2 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	4
Afganistan	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	6
Mısır	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	16
Katar	1 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Amerika Bölgesi
Amerika Birleşik Devletleri	62 (0)	0 (0)	Yerel bulaşma	1
Kanada	19 (5)	0 (0)	Yerel bulaşma	0
Brezilya	2 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Meksika	2 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	1
Ekvador	1 (1)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	0
Afrika Bölgesi
Cezayir	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	5
Nijerya	1 (0)	0 (0)	Yalnızca importe vaka	2
Tüm bölgeler için ara toplam	6464 (1160)	98 (18)
Uluslararası Taşıt (Diamond Princess)***	705 (0)	6 (0)	Yerel bulaşma	4
Genel Toplam****	7169	104 (18)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(*)Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )

(**)Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir. Birden fazla bulaşma tipi yaşayan ülkeler/bölgeler/alanlar, kanıtların bulunduğu en yüksek kategoride sınıflandırılır; bulaşma arası gösterilebiliyorsa belirli bir kategoriden çıkarılabilirler. Kategoriler içinde bile, farklı ülkelerin/bölgelerin/alanların, farklı sayıda vaka ve diğer faktörlerle gösterildiği gibi, farklı bulaşma derecelerine sahip olabileceği unutulmamalıdır. Belirli bir ülke/bölge/alandaki tüm konumlar eşit şekilde etkilenmemektedir.

Şartlar:

• Kitlesel bulaşma, doğrulanmış vakaları, çok sayıda vaka adına bulaşma zincirleri ile ilişkilendirememe veya sentinel örneklerinin rutin taranması yoluyla pozitif testleri arttırma ile kanıtlanmıştır.
• Yerel bulaşma, bulaşma kaynağının raporlama konumunda olduğu yerleri belirtmektedir.
• Yalnızca importe vakalar, tüm vakaların raporlama yeri dışında virüse maruz kaldığı yerleri belirtmektedir.
• Soruşturma altında, hiçbir durumda bulaşma türünün belirlenmediği yerleri göstermektedir.
• Bulaşma arası, bulaşmanın ara verdiği yerleri göstermektedir (ayrıntılar belirlenecek).

(***)Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.

(****) 278 kadın / 393 erkek / 6498 bilinmiyor. 31 sağlık çalışanı (7 kadın / 12 erkek / 12 bilinmiyor)

 

Şekil 2. 29 Şubat 2020 tarihine kadar tam rapor günleriyle, Çin dışında bildirilen, doğrulanmış COVID-19 vakalarının (n=6567), rapor tarihine ve DSÖ bölgesine göre epidemik eğrisi

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu yanıta yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

HAZIRLIK VE YANIT

• 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen aşağıdaki adresi ziyaret ediniz: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir. 
• DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
• DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerinin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
• DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
• Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi online bir kurs geliştirmiştir.
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
• DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.

HALK İÇİN TAVSİYELER

COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri).

COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri).