Hastalık Salgını Haberi: Güncelleme

5 Mart 2020 

17 Şubat'tan bu yana yeni bir Ebola Virüsü Hastalığı (EVH) vakası bildirilmemiştir ve 3 Mart'ta, son 21 günde EVH olduğu doğrulanan tek kişi (Şekil 1) virüs için yapılan iki testin sonucunun negatif çıkması sonrasında Ebola Tedavi Merkezi'nden taburcu edilmiştir. Bu salgının önemli bir kilometre taşıdır. Bununla birlikte, EVH'nin hala yeniden görülme olasılığı riski vardır ve DSÖ'nün EVH salgınının sona erdiğinin bildirilmesi için tavsiye ettiği kriterlerde belirtildiği gibi yanıt operasyonlarının sürdürülmesine olan ihtiyaç kritiktir.

3 Mart 2020 itibariyle, 29 sağlık bölgesinden (Tablo 1, Şekil 2), 3.310 doğrulanmış ve 134 olası vaka dahil olmak üzere toplam 3.444 EVH vakası rapor edilmiş olup bu sayıya 2.264 ölüm de dahildir (genel vaka ölüm oranı % 66). Toplam doğrulanmış ve olası vakaların % 56'sı (n = 1.927) kadın, % 28'i (n = 973) 18 yaşından küçük çocuklar ve % 5'i (n = 171) sağlık çalışanıdır.

Ebola virüsü hastalığından kurtulanlar

Ebola virüsü, hayatta kalanların vücut sıvılarında, başkalarına bulaşma potansiyeli ile kalabilir. Bu salgın sırasında en az bir vakada, nüksetme gözlenmiştir ve durdurulması birkaç ay süren yeni bir bulaşma zincirini tetiklemiştir. Bireysel düzeyde, EVH'den iyileşen insanlarda tıbbi ve psikolojik komplikasyonlar gelişebilir. EVH sonrası kendilerinde oluşacak herhangi bir komplikasyonla ilgilenmek üzere EVH'den kurtulanlara topluluklarına döndüklerinde destek sunulmalıdır.

Bu ihtiyaçlara cevaben ve önceki salgınlardan alınan dersler ışığında,  Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Gıda Programı’nın desteğiyle Sağlık Bakanlığı ve Institut National de Recherche Biomédicale (INRB), salgınının ilan edilmesinden sadece 3 ay sonra EVH'den kurtulanların bakımı için çok disiplinli bir takip programı başlatmıştır.  Bir EVH salgınının ilk aşamasında ‘EVH'den kurtulanlar programı’ ulusal anlamda ilk kez uygulanmıştır.

Program, hayatta kalanların sağlığının ve refahının klinik, biyolojik ve psikolojik yönlerini takip etmek için en az 18 ay boyunca sağlık kliniklerine aylık ziyaretler gerektirmektedir. Her ay, hayatta kalanların % 85'inden fazlası kliniklere gelmektedir. Bu, hayatta kalanların ve topluluklarının programa saygı, güven ve itimat duyduklarını göstermektedir. Ayrıca, hayatta kalanlara, hayatta kalanların dernekleriyle yakın işbirliği içinde çalışan, eğitimli yerel profesyoneller tarafından özel hizmetler sunulmaktadır. Bu hizmetlere, oftalmik bakım, nörolojik bakım, psikososyal destek, laboratuvar hizmetleri, gebelik yönetimi ve pediatrik bakım dahildir. Program salgının evrimine göre adapte olmuştur. Şu anda Beni, Butembo, Goma, Mangina ve Mambasa'da 5 özel klinik faaliyet göstermektedir.

Salgının başlangıcından bu yana, EVH'den 1.160 kişi iyileşmiştir. Bunlara 1 yaş altı 50 (% 4) bebek, 1 ila 4 yaş arası 55 (% 5) çocuk, 5 ila 17 yaş arası 145 (% 13) çocuk ve 18 yaşında ve daha büyük olan  910 (% 78) yetişkin dahildir. Hayatta kalanların 641'i (% 55) EVH enfeksiyonu sırasında 8’i hamile olan ve yaşayabilir bir fetusa sahip olan kadınlardan oluşmaktadır. Doğru gebelik takibi ve güvenli doğumun sağlanması için DSÖ, bu kadınlar için özel bakım uygulanmasını desteklemiştir. Bu, EVH ile hasta iken hamile olan kadınların sağlıklı bebeklerle ilk kez iyileştiği ve EVH'den iyileşen hamile kadınları desteklemede büyük bir atılımdır.

EVH mağdurlarına uygun ve gerekli bakımı sağlamak için, salgının ilan edilmesinden sonra en az 18 ay boyunca programın sürdürülmesi esastır. Ayrıca, hayatta kalanların ihtiyaçlarını daha iyi anlamak ve cevaplamak için uyumlu araştırma çabaları gerekmektedir. DSÖ bu çabalarda INRB ve ortaklarını destekleyecektir.

Şekil 1:  3 Mart 2020 tarihi itibariyle hastalık başlangıcı haftası ve sağlık bölgesine göre doğrulanmış ve olası Ebola virüsü hastalığı vakalarıyla ilgili veriler

Şekil 2: 3 Mart 2020 tarihi itibariyle hastalık başlangıç haftası ile sağlık bölgelerine göre bildirilen doğrulanmış ve olası Ebola Virüsü Hastalığı vakaları

Tablo 1: 3 Mart 2020 'de Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Kuzey Kivu ve Ituri illerinde sağlık bölgelerine göre hastalıktan etkilenen sağlık alanları ve doğrulanmış ve olası Ebola virüsü hastalığı vakaları

Halk Sağlığı Yanıtı

Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve ortakların halk sağlığı yanıtı eylemleri hakkında ayrıntılı bilgi için, DSÖ Afrika Bölge Ofisi tarafından yayınlanan son durum raporlarına bakınız: 

• Ebola situation reports: Democratic Republic of the Congo

DSÖ Risk Değerlendirmesi

DSÖ, yanıta verilen desteğin gelişen koşullara uyarlanmasını sağlamak için salgının epidemiyolojik durumu ve salgının bağlamındaki değişiklikleri sürekli olarak izlemektedir. Yapılan son değerlendirmeye göre, ulusal ve bölgesel risk seviyelerinin yüksek, küresel risk seviyelerinin ise düşük olduğu sonucuna varılmıştır.

DSÖ Tavsiyesi

Dünya Sağlık Örgütü, hali hazırda mevcut bilgilere dayanarak, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne seyahat ve ticaretle ilgili olarak herhangi bir kısıtlama getirilmesini tavsiye etmemektedir. Bu nedenle, Ebola aşısı sertifikalarıyla ilgili herhangi bir gereklilik, sınır ötesine geçişleri sınırlamak veya Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden ayrılan yolculara vize vermekle ilgili makul bir temel değildir. DSÖ, bu durumla ilgili olarak seyahat ve ticaret önlemlerini izlemeyi sürdürmektedir. Şu anda hiçbir ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne yönelik her hangi bir seyahat kısıtlaması uygulamamıştır. Yolcular seyahat etmeden önce tıbbi tavsiyeler almalı ve iyi hijyen kurallarına uymalıdır. Konu hakkında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Ebola Virüsü Hastalığı salgınına ilişkin DSÖ'nün uluslararası trafikle ilgili önerilerinde daha fazla bilgiye ulaşılabilir:

• https://www.who.int/ith/who-recommendations-for-international-travel-19july2019/en/

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• DSÖ’nün Ebola Aşısı ile ilgili geçici tavsiyesi 
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Virüs Hastalığı Salgınına İlişkin Uluslararası Gezginler İçin Dünya Sağlık Örgütü Önerileri
• Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Ebola Virüsü Hastalığı İçin Komşu Ülkelerde Operasyonel Hazırlık Ve Teyakkuz
  • Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee for Ebola virus disease in the Democratic Republic of the Congo on 12 February 2020
  • Guidelines for the management of pregnant and breastfeeding women in the context of Ebola virus disease
  • WHO resources and updates on Ebola virus disease
  • Highlights from the Meeting of the Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization
  • The Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization
  • Ebola virus disease in the Democratic Republic of the Congo – Operational readiness and preparedness in neighbouring countries
  • Ebola response funding