DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 14.03.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) DURUM RAPORU
Avrupa, Çin dışında dünyanın geri kalanında daha fazla vaka ve ölüm raporları ile pandeminin merkez üssü haline gelmiştir. Son 24 saat içinde, 13 yeni ülke/bölge COVID-19 vakaları bildirmiştir.
14 Mart 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00 da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
- Son 24 saat içinde, 13 yeni ülke/bölge COVID-19 vakaları bildirmiştir.
- Genel Direktör dün yaptığı açıklamada, Avrupa'nın, Çin dışında dünyanın geri kalanında daha fazla vaka ve ölüm raporları ile pandeminin merkez üssü haline geldiğini söyledi.
- Birçok ülke şu anda DSÖ'nün Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planının 8 kılavuz sütunu üzerinde hareket etmektedir. Daha fazla ayrıntı için lütfen buraya bakınız.
- DSÖ, 13 Mart'ta COVID-19 hastalığından şüphelenildiğinde akut şiddetli solunum yolu enfeksiyonunun(SARI) klinik yönetimi hakkında rehber yayınladı. Bu doküman, şüpheli ve doğrulanmış COVID-19 hastalarının zamanında, etkili ve güvenli destekleyici yönetimi hakkında klinisyenlere güncellenmiş geçici rehber sağlamaktadır. Daha fazla ayrıntı için lütfen buraya bakınız.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
142. 539 doğrulanmış (9.769 yeni) |
|
5.393 ölüm (428) |
|
Çin |
|
81. 021 doğrulanmış (18 yeni) |
|
3.194 ölüm (14 yeni) |
|
Çin Dışında |
|
61. 518 doğrulanmış (9.751 yeni) |
|
135 ülke/bölge (13 yeni) |
|
2.199 Ölüm (424 yeni) |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Çin : Çok Yüksek |
|
Bölgesel düzeyde : Çok Yüksek |
|
Küresel düzeyde : Çok Yüksek |
Şekil 1. 14 Mart 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler
SÜRVEYANS
Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 14 Mart 2020
|
|
Nüfus |
Son 24 Saatte |
|
Toplam |
||||||
|
Doğrulanmış Vakalar |
Şüpheli Vakalar |
Ölümler |
Doğrulanmış Vakalar |
Ölümler |
||||||
|
Hubei |
5.917 |
4 |
|
0 |
|
13 |
|
67.790 |
|
3075 |
|
Guangdong |
11.346 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1.356 |
|
8 |
|
Henan |
9.605 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
1.273 |
|
22 |
|
Zhejiang |
5.737 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1.215 |
|
1 |
|
Hunan |
6.899 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1.018 |
|
4 |
|
Anhui |
6.324 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
990 |
|
6 |
|
Jiangxi |
4.648 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
935 |
|
1 |
|
Jiangsu |
8.051 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
631 |
|
0 |
|
Chongqing |
3.102 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
576 |
|
6 |
|
Shandong |
10.047 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
760 |
|
7 |
|
Sichuan |
8.341 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
539 |
|
3 |
|
Heilongjiang |
3.773 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
482 |
|
13 |
|
Beijing |
2.154 |
1 |
|
5 |
|
0 |
|
437 |
|
8 |
|
Shanghai |
2.424 |
4 |
|
11 |
|
0 |
|
350 |
|
3 |
|
Hebei |
7.556 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
318 |
|
6 |
|
Fujian |
3.941 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
296 |
|
1 |
|
Shaanxi |
3.864 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
245 |
|
2 |
|
Guangxi |
4.926 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
252 |
|
2 |
|
Yunnan |
4.830 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
174 |
|
2 |
|
Hainan |
934 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
168 |
|
6 |
|
Guizhou |
3.600 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
146 |
|
2 |
|
Shanxi |
3.718 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
133 |
|
0 |
|
Tianjin |
1.560 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
136 |
|
3 |
|
Liaoning |
4.359 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
125 |
|
1 |
|
Gansu |
2.637 |
2 |
|
0 |
|
0 |
|
129 |
|
2 |
|
Jilin |
2.704 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
93 |
|
1 |
|
Xinjiang |
2.487 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
76 |
|
3 |
|
Inner Mongolia |
2.534 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
75 |
|
1 |
|
Ningxia |
688 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
75 |
|
0 |
|
Hong Kong SAR |
745 |
6 |
|
0 |
|
0 |
|
137 |
|
4 |
|
Taipei ve çevresi |
2.359 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
50 |
|
1 |
|
Qinghai |
603 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
18 |
|
0 |
|
Macao SAR |
66 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
10 |
|
0 |
|
Xizang |
344 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1 |
|
0 |
|
Toplam |
142.823 |
18 |
|
17 |
|
14 |
|
81.021 |
|
3.194 |
Tablo 2. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 14 Mart 2020^
|
Raporlayan Ülkeler/Bölgeler^^ |
Toplam Doğrulanmış1 (yeni) Vakalar |
Toplam Ölüm (yeni) |
Bulaşma Şekli 2 |
Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
||||
|
Güney Kore |
8.086 (107) |
72 (6) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Japonya |
716 (41) |
21 (2) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Singapur |
200 (13) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Malezya |
197 (68) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Avustralya |
140 (18) |
3 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Filipinler |
64 (12) |
2 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Vietnam |
48 (9) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Brunei |
25 (13) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Yeni Zelanda |
6 (1) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Kamboçya |
7 (2) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Moğolistan |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
4 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Fransız Polinezyası |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
2 |
|
Avrupa Bölgesi |
||||
|
İtalya |
17.660 (2.547) |
1.268 (252) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Fransa |
3.640 (780) |
79 (18) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İspanya |
4.231(1266) |
120 (36) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Almanya |
3.062 (693) |
6 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İsviçre |
1.125 (267) |
6 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Danimarka |
801 (127) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Hollanda |
804 (190) |
10 (5) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İsveç |
775 (155) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Birleşik Krallık |
802 (208) |
10 (2) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Belçika |
599 (285) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Avusturya |
504 (143) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Norveç |
750 (261) |
1 (1) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Yunanistan |
98 (0) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
2 |
|
Çekya |
150 (34) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İsrail |
100 (25) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
San Marino |
66 (3) |
2 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İzlanda |
61 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
4 |
|
Slovenya |
141 (84) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Romanya |
64 (16) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Polonya |
64 (15) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İrlanda |
90 (20) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Portekiz |
112 (71) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
2 |
|
Finlandiya |
109 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Gürcistan |
25 (2) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Rusya |
34 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Sırbistan |
31 (12) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Lüksemburg |
38 (21) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Hırvatistan |
27 (11) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Letonya |
16 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
2 |
|
Estonya |
77 (66) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Macaristan |
19 (3) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Belarus |
21 (9) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Arnavutluk |
33 (10) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Slovakya |
30 (9) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Azerbaycan |
11 (2) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Bulgaristan |
7 (0) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
2 |
|
Kuzey Makedonya |
9 (2) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
3 |
|
G.Kıbrıs |
14 (8) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Malta |
12 (3) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Bosna Hersek |
11 (7) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Moldova |
8 (4) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Litvanya |
6 (3) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Andorra |
2 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Ermenistan |
8 (7) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Vatikan |
1 (0) |
0 (0) |
Soruşturma altında |
8 |
|
Lihtenştayn |
4 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Monako |
2 (1) |
0 (0) |
Soruşturma altında |
0 |
|
Türkiye |
5 (4) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Ukrayna |
3 (0) |
1 (1) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Faroe Adası |
3 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Cebelitarık |
1 (0) |
0 (0) |
Soruşturma altında |
10 |
|
Guernsey Adası |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
4 |
|
Jersey |
2 (0) |
0(0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Güney Doğu Asya |
||||
|
Hindistan |
82 (8) |
2 (1) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Tayland |
75 (0) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Endonezya |
64 (35) |
3 (2) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Maldivler |
9 (1) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Bangladeş |
3 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
5 |
|
Sri Lanka |
6 (3) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Butan |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
8 |
|
Nepal |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
50 |
|
Bölgeler ** |
|
|
|
|
|
Reunion |
5(2) |
0(0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
||||
|
İran |
11.364 (1289) |
514 (85) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Katar |
262 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
2 |
|
Bahreyn |
210 (15) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Kuveyt |
100 (20) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
85 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Irak |
93 (23) |
9 (2) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Mısır |
93 (26) |
2 (1) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Lübnan |
77 (11) |
4 (1) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Suudi Arabistan |
62 (41) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Pakistan |
21 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Umman |
19 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Afganistan |
7 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
2 |
|
Tunus |
16 (9) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Fas |
7 (1) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Ürdün |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
11 |
|
Sudan |
1(1) |
0(0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
İşgal altındaki Filistin bölgesi |
35 (4) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Amerika Bölgesi |
||||
|
Amerika Birleşik Devletleri |
1.678 (414) |
41 (5) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Kanada |
176 (38) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Brezilya |
98 (21) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Şili |
43 (10) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Arjantin |
34 (4) |
2 (1) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Ekvador |
23 (6) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Peru |
28 (6) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Kosta Rika |
23 (1) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Meksika |
26 (14) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Panama |
27 (13) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Kolombiya |
16 (7) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Dominik Cumhuriyeti |
5 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
4 |
|
Paraguay |
6 (1) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Bolivya |
3 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Honduras |
2 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
2 |
|
Jamaika |
7 (6) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Kuba |
4 (1) |
0(0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Guyana |
6 (5) |
1(0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Porta Riko |
3 (3) |
0(0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Venezuela |
2 (2) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Antigua ve Barbuda |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Guadeloupe |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Trinidad ve Tobago |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Saint Vincent ve Grenadinler |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Fransız Ginesi |
6 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Martinik |
6 (2) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Saint Martin |
2 (0) |
0 (0) |
İnceleme altında |
11 |
|
Saint Barthelemy |
1 (0) |
0 (0) |
İnceleme altında |
11 |
|
Cayman Adaları |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Afrika Bölgesi |
||||
|
Cezayir |
26 (1) |
1 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Güney Afrika |
17 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Senegal |
10 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
1 |
|
Burkina Faso |
2 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
3 |
|
Kamerun |
2 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
7 |
|
Nijerya |
2 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
5 |
|
Fildişi Sahilleri |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
2 |
|
Demokratik Kongo Cumhuriyeti |
2 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Etyopya |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Gabon |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Gana |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Gine |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Kenya |
1 (1) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
0 |
|
Togo |
1 (0) |
0 (0) |
Yalnızca importe vaka |
7 |
|
Tüm bölgeler için ara toplam |
60821 ( 9750 ) |
2192 (424) |
|
|
|
Uluslararası Taşıt (Diamond Princess) |
697 (1) |
7 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Genel Toplam |
61518 ( 9751 ) |
2199 (424) |
|
|
(^) Rakamlar hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içerir.
(^^) Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık kenarlık çizgilerini temsil etmektedir.
(1) Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )
(2) Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir. Birden fazla bulaşma tipi yaşayan ülkeler/bölgeler/alanlar, kanıtların bulunduğu en yüksek kategoride sınıflandırılır; bulaşma arası gösterilebiliyorsa belirli bir kategoriden çıkarılabilirler. Kategoriler içinde bile, farklı ülkelerin/bölgelerin/alanların, farklı sayıda vaka ve diğer faktörlerle gösterildiği gibi, farklı bulaşma derecelerine sahip olabileceği unutulmamalıdır. Belirli bir ülke/bölge/alandaki tüm konumlar eşit şekilde etkilenmemektedir.
Şartlar:
- Kitlesel bulaşma, doğrulanmış vakaları, çok sayıda vaka adına bulaşma zincirleri ile ilişkilendirememe veya sentinel örneklerinin rutin taranması yoluyla pozitif testleri arttırma ile kanıtlanmıştır.
- Yerel bulaşma, bulaşma kaynağının raporlama konumunda olduğu yerleri belirtmektedir.
- Yalnızca importe vakalar, tüm vakaların raporlama yeri dışında virüse maruz kaldığı yerleri belirtmektedir.
- Soruşturma altında, hiçbir durumda bulaşma türünün belirlenmediği yerleri göstermektedir.
- Bulaşma arası, bulaşmanın ara verdiği yerleri göstermektedir (ayrıntılar belirlenecek).
** "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içerir.
Şekil 2. 14 Mart 2020 tarihine kadar tam rapor günleriyle, Çin dışında bildirilen, doğrulanmış COVID-19 vakalarının (n=44.067), rapor tarihine ve DSÖ bölgesine göre epidemik eğrisi
STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE YANIT
- 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
- DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
- Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
- DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
- DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.
HALK İÇİN TAVSİYELER
COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri).
COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri).
VAKA TANIMLARI
DSÖ, insan enfeksiyonları için Global Sürveyans'ı, vaka tanımlarını içeren koronavirüs hastalığı (COVID-19) belgesi ile periyodik olarak güncellemektedir (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ).
Kaynağı kolay bulabilmek için vaka tanımları aşağıda yer almaktadır.
Şüpheli vaka
- Akut solunum yolu hastalığı olan (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı), VE klinik durumu tam olarak açıklayan başka bir etiyolojisi olmayan VE semptom başlangıcından önceki 14 gün içinde COVID-19 hastalığının lokal bulaşmasını bildiren bir ülkeye/bölgeye veya alana seyahat ya da burada ikamet öyküsü (bkz. Durum raporu (https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/KoronaVirusDurumRaporlari )) olan bir hasta.
VEYA
- Akut solunum yolu hastalığı olan VE semptomların başlamasından önceki son 14 gün içinde doğrulanmış veya olası bir COVID-19 vakası (temas tanımına bakın) ile temas halinde olan bir hasta.
VEYA
- Şiddetli akut solunum yolu enfeksiyonu (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı) olan VE hastaneye yatırılması gereken ve klinik durumu tam olarak açıklayan başka etiyolojisi olmayan bir hasta.
Olası vaka
COVID-19 testinin sonuçsuz olduğu şüpheli bir vaka.
- Laboratuvar tarafından bildirilen testin sonuçsuz olması.
Doğrulanmış vaka
Klinik belirti ve semptomlara bakılmaksızın, COVID-19 enfeksiyonu laboratuvar onaylı olan bir kişi.
Laboratuvar sayfası için bağlantı: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/laboratory-guidance