DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 20.04.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID19) DURUM RAPORU
DSÖ, COVID-19 hastalarında nonsteroidal anti-enflamatuar ilaçların (NSAID'ler) kullanımı hakkında bir belge yayınlamıştır. NSAID'lerin artan yan etki riski ile ilişkili olabileceğine dair endişeler ortaya çıkmıştır.
20 Nisan 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
- Son 24 saat içinde, yeni hiçbir ülke/bölge COVID-19 vakaları bildirmemiştir.
- COVID-19 aşısına olan acil ihtiyaç, aşıların insan hayatını ve ekonomiyi korumada oynadığı önemli rolün altını çizmektedir. DSÖ Avrupa Bölge Müdürü Dr. Hans Henri P. Kluge, 2020 Avrupa Aşı Haftası'nı işaret ederek “Özellikle şimdi aşıları karşı tedbiri elden bırakmamalıyız” demiştir (http://www.euro.who.int/en/about-us/regional-director/statements/statement-vaccination-must-be-maintained-during-covid-19-pandemic-to-be-effective ). DSÖ ve UNICEF, http://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2020/04/european-immunization-week-2020/statements/whounicef-joint-statement-maintaining-routine-immunization-services-vital-during-the-covid-19-pandemic adresinde bulunan 2020 Avrupa Aşı Haftası'na dikkat çekmek için ortak bir açıklama yayınlamıştır.
- DSÖ, COVID-19 hastalarında nonsteroidal anti-enflamatuar ilaçların (NSAID'ler) kullanımı hakkında bir belge yayınlamıştır. NSAID'lerin artan yan etki riski ile ilişkili olabileceğine dair endişeler ortaya çıkmıştır. Ancak belgede açıklandığı gibi, şu anda ciddi olumsuz etkilere dair bir kanıt yoktur. Belgeyi https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/the-use-of-non-steroidal-anti-inflammatory-drugs-(nsaids)-in-patients-with-covid-19 adresinde bulabilirsiniz.
- DSÖ kısa süre önce, https://www.who.int/publications-detail/covid-19-strategy-update---14-april-2020 adresinde bulunan ve bugünkü "Odak Noktadaki Konu" bölümünde bir başlık olan COVID-19'a karşı halk sağlığı müdahalesine rehberlik etmesi için güncellenmiş bir strateji yayınlamıştır.
- Acil Sağlık Ekipleri, Küresel Sağlık Kümesi, Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı, Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı ile ilgili bir güncelleme de bugünkü “Odak Noktadaki Konu” bölümünde verilmiştir.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
2.314.621 doğrulanmış (72.846) |
|
157.847 ölüm (5296) |
|
Avrupa Bölgesi |
|
1.149.071 doğrulanmış (26.882) |
|
103.586 ölüm (2648) |
|
Amerika Bölgesi |
|
858.631 doğrulanmış (36.771) |
|
40.615 ölüm (2357) |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
|
132.438 doğrulanmış (1326) |
|
5648 ölüm (27) |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
|
129.433 doğrulanmış (4742) |
|
6048 ölüm (140) |
|
Güney Doğu Asya Bölgesi |
|
29.576 doğrulanmış (2257) |
|
1275 ölüm (90) |
|
Afrika Bölgesi |
|
14.760 doğrulanmış (868) |
|
662 ölüm (34) |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Küresel düzeyde: Çok Yüksek |
Şekil 1. Doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler, 20 Nisan 2020

ODAK NOKTADAKİ KONU
1. COVID-19'a karşı halk sağlığı müdahalesine rehberlik etmesi için güncellenmiş strateji
DSÖ ilk Stratejik Müdahale ve Hazırlık Planını 3 Şubat 2020'de yayınlamıştır. O zamandan beri, COVID-19 hakkında birçok şey ve dünyanın dört bir yanındaki topluluklara bulaşmasını en iyi nasıl yavaşlatacağımızı ve durduracağımızı öğrendik. DSÖ, ulusal hükümetler, sağlık çalışanları ve COVID-19'a küresel müdahaleye katılan herkes için bu yeni bilgiyi hızla rehbere dönüştürmektedir. DSÖ 14 Nisan'da, önümüzdeki haftalarda yapılacak olan Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı'nın (SPRP) bir sonraki tekrarını bildirmek için, öğrendiklerimizi yansıtan bir strateji güncellemesi yayınlamıştır (https://www.who.int/publications-detail/covid-19-strategy-update---14-april-2020 ).
Güncellemenin COVID-19'a karşı halk sağlığı müdahalesini ulusal ve ulusaltı düzeyde rehberlik etmeye yardımcı olması amaçlanmıştır. Güncelleme, COVID-19'a karşı yapılan müdahaleyi yerel bağlamlara göre dikkatli bir şekilde uyarlama gereğini vurgulamaktadır, ancak çok çeşitli durumlarda uygulanabilecek bazı önemli dersler vardır.
Önemli derslerden biri; tüm şüpheli COVID-19 vakalarını ne kadar hızlı ve etkili bulur, doğrulanan vakaları test, izole, tedavi eder ve temaslıları izlersek, sonrasında virüsün yayılmasını o kadar zorlaştırırız. Bu da sağlık sistemlerinin olaylarla başa çıkmasını, kaliteli bakım sunmasını ve hayat kurtarmasını kolaylaştırır.
Bu ilke tüm bağlamlarda geçerlidir, ancak bazen bol miktarda kaynağa sahip ortamlarda bile uygulamaya koymak zor olabilir. DSÖ tüm BM sistemi ile birlikte, tüm toplumların, özellikle de insani yardım ortamlarındakiler de dahil olmak üzere en savunmasız toplumların eşgüdümlü ve etkili bir müdahaleden faydalanmasını sağlamak üzere, tüm ortaklar ve ulusal hükümetlerle yakın bir şekilde çalışmış ve çalışmaya devam etmektedir. Tüm ülkeler için geçerli olan SPRP'nin yanı sıra, COVID-19 Küresel İnsani Müdahale Planı (25 Mart 2020'de yayınlanmıştır), COVID-19'a karşı en kırılgan bağlamlarda hazırlanmak ve müdahale etmek için gereken, en acil sağlık eylemlerini ve insani eylemleri ortaya koymaktadır.
Güncelleme ayrıca COVID-19'un topluluklar arasında yayılmasını bastırmak için kullanılan, genellikle “kilitlenme” olarak adlandırılan, hareketle ilgili yaygın kısıtlamaların bazılarını kaldırmayı düşünen ülkeler için önemli kriterler ve değerlendirmeler ortaya koymaktadır. Bu kriterlerin karşılanmasını sağlayarak ülkelerin, bazı sosyal ve ekonomik faaliyetlere devam ederken, aynı zamanda düşük seviyeli bulaşma veya hiç bulaşmama gibi istikrarlı bir durumu sürdürmeleri mümkün olmalıdır. Ancak dikkatli bir planlama yapılmadan ve arttırılmış halk sağlığı ve klinik bakım kapasitelerinin yokluğunda, fiziksel uzaklaşma önlemlerinin erken kaldırılması, COVID-19 bulaşmasında kontrolsüz bir yeniden dirilişe ve güçlenmiş ikinci bir vaka dalgasına yol açacaktır.
Son olarak, güncelleme, ülkelerin COVID-19'a karşı gerçekleştirdiği müdahaleyi planlamalarını, finanse etmelerini ve uygulamalarını desteklemek için uluslararası sistemde gerekli olan çözümü ortaya koymaktadır. Dünya daha önce hiç bu kadar büyük bir zorlukla karşılaşmamıştı. COVID-19 gerçekten küresel bir krizdir ve üstesinden gelmenin tek yolu küresel dayanışmadır.
2. Ortak Koordinasyonu
Acil Sağlık Ekipleri (ATT)
- Dünya çapında yüzün üzerinde ATT ve odak noktası ATT Sekreterliği ile yakın bir şekilde çalışmakta ve sürekli olarak ulusal ve uluslararası COVID-19 müdahale operasyonlarını izlemek, yönlendirmek ve kolaylaştırmak için çalışmaktadır. Şebekeye, güncel operasyonlar, teknik rehberlik ve çeşitli ATT müdahalelerinden COVID-19'a verilen güncel deneyimlerin ve uygulamaların paylaşılması için haftalık Küresel Koordinasyon Çağrısı yapılmaktadır. Ağa, COVID-19'a çeşitli ATT müdahalelerinden güncel operasyonlar, teknik rehberlik, mevcut deneyim ve uygulamaların paylaşımı ile ilgili güncellemeler sağlanak, haftalık Global Koordinasyon Çağrısı yapılmaktadır.
- 19 Nisan itibariyle, uluslararası ATT'ler on beş ülkeye yerleştirilmiştir. Otuz iki ATT, tüm bölgelerdeki yerel sağlık sistemlerini desteklemek ve güçlendirmek için ulusal olarak müdahale etmektedir.
- ATT Sekreterliği 17 Nisan'da Avrupa Bölgesi Bölge Grubu ile bir araya gelmiştir. Tartışmaları takiben, Sekreterliğin, farkındalığı artırmak ve mevcut ATT'lerin yerleştirilmesini kolaylaştırmak amacıyla düzenli olarak güncelleme sağlaması ve küresel anlamda gereken destek türlerini sunması için bir anlaşma yapılmıştır.
- Son günlerde, Çin ATT'leri Etiyopya ve Burkina Faso'ya ve İngiltere ATT'si Zambiya'ya yerleştirilmiştir. Çin ATT'lerinin ek yerleştirilmeleri için Cezayir, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Zimbabve ile görüşmeler devam etmektedir. Botsvana, São Tomé ve Príncipe ve Yemen'den talepler de değerlendirme aşamasındadır.
- Tamamlanan rehberler ve öneriler şu şekildedir: COVID-19 toplum tesisleri ve tedavi merkezleri hakkında teknik rehber, hastane öncesi acil tıbbi hizmetler hakkında öneriler, tıbbi dalgalanma kapasitesi ve ATT'lerin yerleştirilmesi için öneriler. ATT işgücü için COVID-19 hakkında modüler bir tam zamanında eğitim paketi tamamlanmaktadır.
Küresel Sağlık Kümesi (GHC)
- IASC ile aktifleştirilmiş Sağlık Kümeleri/Sektörleri olan 29 ülkenin tümü doğrulanmış COVID-19 vakaları bildirmektedir. 900 ulusal ve uluslararası sağlık kümelenmesi ortağı, insani krizlerden etkilenen 65 milyon insan için temel sağlık hizmetlerini devam ettirirken, COVID-19'un özel ihtiyaçlarına da acilen müdahale etmektedir.
- GHC, karmaşık ortamda (örneğin, Barınak ve Kamp Koordinasyonu ve Kamp Yönetim Kümeleri ile kamp benzeri ortamlarda izolasyon) temel halk sağlığı eylemlerini uygulamak için, uyarlanabilir yaklaşımları bildirmek üzere diğer kümelerle işbirliği yapmaktadır.
- Küresel İnsani Müdahale Planının (GHRP) güncellenmesi, ortak danışmanlığı ve ek ülkelerin dahil edilmesini de içerecek şekilde ülke düzeyinde ve küresel düzeyde başlatılmıştır.
- (I) İnsani yardım ortamları için asgari standartları belirlenmesi ve teşvik edilmesi, (II) çok sektörlü eylemin desteklenmesi, ve (III) karşılanmayan ihtiyaçları/operasyonel engelleri ele almak için savunuculuğun kuvvetlendirilmesi amacıyla bir GHC COVID-19 Görev Ekibi kurulmaktadır. Bu Görev Ekibi, operasyonel uygulama ve dersleri yakalamak için güçlü saha güdümlü katılımla, mevcut küresel ortak girişimlerini geliştirecek ve güçlendirecektir.
Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN)
- DSÖ, sağlık operasyonunu desteklemek için, GOARN bölgesel ve küresel ağ ağı aracılığıyla, ülkelere doğrudan ve uzaktan teknik yardım sağlamaya devam etmektedir. UNICEF, IFRC, US CDC ve OCHA, Cenevre'deki küresel COVID-19 vaka yönetimi ekibine dahil edilmiştir ve tüm müdahalenin en büyük destekçileridir. Ortaklardan ve diğer taraflardan kaynak paylaşmak için COVID-19 GOARN Bilgi Platformu'nda halka açık bilgi merkezi kurulması çalışmaları devam etmektedir.
GOARN faaliyetleri aşağıdakileri içermektedir:
- Operasyonel koordinasyon
- Saha Epidemiyolojisi Eğitim Programları, bölgesel ve küresel ağlar ve mezun ağları dahil olmak üzere eğitim ve kapasite geliştirme konusunda işbirliği
- https://www.who.int/godata/about adresindeki Go.Data'nın kullanıma sunulması ve uygulanması
- Müdahale araştırması (COVID-19 Araştırma İnovasyonu ve Araştırma Yol Haritası çalışma gruplarına destek dahil)
Risk İletişimi ve Toplumsal Katılım (RCCE)
IFRC, UNICEF ve GOARN destekli DSÖ, risk iletişimi ve topluluk katılımında (RCCE) küresel ve bölgesel düzeydeki kilit taraflar arasında koordinasyonu ve işbirliğini güçlendirmektedir. COVID-19 salgını küresel bir insani krize dönüşürken, Sorumluluk ve Katılım ile ilgili IASC Sonuçları Grup 2 ve insani yardım ortakları ile, ülkede daha güçlü topluluk katılımı ve sorumluluk yaklaşımları için ülke operasyonları, çözümleri ve araçları ile ilgili çabalara katılma ve uyum sağlama konusunda artan koordinasyon bulunmaktadır.
- RCCE küresel stratejisi tamamlanmıştır ve Stratejik Hazırlık Müdahale Planı revizyonu ve Küresel İnsani Müdahale Planı sonrasında gözden geçirilecek ve geliştirilecek olan "canlı" bir belgedir.
- Göçmenlerin ve savunmasız toplumun ihtiyaçlarına odaklanan ortakların koordinasyonunun güçlendirilmesi, yabancı topluluklarda toplum katılımı ve damgalama ile yabancı düşmanlığı raporlarına değinmek.
- Ortaklardan ve diğer taraflardan RCCE kaynaklarını paylaşmak ve RCCE bilgilerine erişim sağlamak için GOARN Bilgi Platformu'ndan COVID-19 konusunda halka açık bir bilgi merkezi başlatmak için çalışmalar devam etmektedir.
- COVID-19 müdahalesinde sosyal, kültürel, davranışsal perspektifler üzerine hızlı bir istişare gerçekleştirilmiştir. Bilgi, yanlış bilgi, kasten yanlış bilgilendirme, COVID-19 için fiziksel uzaklaştırma önlemleri ve Doğu ve Güney Afrika'da RCCE için çıkarımlar ile ilgili kısa bilgiler tamamlanmıştır (Nisan 2020). COVID-19 RCCE veri toplama araçlarına hızlı erişim için bir GOARN RCCE Veri Toplama Araçları Havuzu geliştirilmiştir. Afrika ve Asya RCCE koordinasyon grupları, bu bölgelerdeki RCCE önceliklerini ve stratejilerini bildirmek amacıyla topluluk içgörülerini üçgenlere ayırmaktadır.
- “Topluluk Katılımı ve COVID-19 Hareket Kısıtlamaları: İnsanların Düşük Kaynaklı Ortamlarda Uzaktan ve Şahsen Katılımı” konusunda ortak bir “canlı” rehber geliştirilmiştir.
- Ramazan öncesinde inanca dayalı örgütler ve dini liderlerle bağlantı konusunda rehber ve internet seminerleri düzenlenmektedir. Bireylerin ve toplulukların salgın sırasında etraflarındaki insanları desteklemek ve korumak için basit önlemler almaları amacıyla ipuçları içeren bir topluluk eylem rehberi https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331767/WHO-2019-nCoV-Ramadan-2020.1-eng.pdf adresinde mevcuttur.
SÜRVEYANS
Tablo 1. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 20 Nisan 2020^
|
Raporlayan Ülkeler/Bölgeler^^ |
Toplam Doğrulanmış1 |
|
|
Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
||||
|
Çin |
84.237 (36) |
4642 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Japonya |
10.751 (390) |
171 (10) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Güney Kore |
10.674 (13) |
236 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Avustralya |
6612 (26) |
70 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Singapur |
6588 (596) |
11 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Filipinler |
6259 (172) |
409 (12) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Malezya |
5389 (84) |
89 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Yeni Zelanda |
1105 (7) |
12 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Vietnam |
268 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
3 |
|
Brunei |
138 (1) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Kamboçya |
122 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
8 |
|
Moğolistan |
32 (1) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Laos |
19 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
7 |
|
Fiji |
17 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Papua Yeni Gine |
7 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Guam Adası |
133 (0) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
8 |
|
Fransız Polinezyası |
55 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
6 |
|
Yeni Kaledonya |
18 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
17 |
|
Kuzey Marina Adaları |
14 (0) |
2 (0) |
Beklemede |
2 |
|
Avrupa Bölgesi |
||||
|
İspanya |
195.944 (4218) |
20.453 (410) |
Beklemede |
0 |
|
İtalya |
178.972 (3047) |
23.660 (433) |
Beklemede |
0 |
|
Almanya |
141.672 (1775) |
4404 (110) |
Beklemede |
0 |
|
Birleşik Krallık |
120.071 (5850) |
16.060 (596) |
Beklemede |
0 |
|
Fransa |
111.463 (742) |
19.689 (395) |
Beklemede |
0 |
|
Türkiye |
86.306 (3977) |
2017 (127) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Rusya |
42.853 (0) |
361 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Belçika |
38.496 (1313) |
5683 (230) |
Beklemede |
0 |
|
Hollanda |
32.655 (1066) |
3684 (230) |
Beklemede |
0 |
|
İsviçre |
27.658 (336) |
1134 (24) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Portekiz |
20.206 (521) |
714 (27) |
Beklemede |
0 |
|
İrlanda |
15.251 (493) |
610 (39) |
Beklemede |
0 |
|
Avusturya |
14.710 (48) |
452 (9) |
Beklemede |
0 |
|
İsveç |
14.385 (563) |
1540 (29) |
Beklemede |
0 |
|
İsrail |
13.362 (255) |
171 (13) |
Beklemede |
0 |
|
Polonya |
9287 (545) |
360 (13) |
Beklemede |
0 |
|
Romanya |
8746 (328) |
434 (17) |
Beklemede |
0 |
|
Danimarka |
7384 (142) |
355 (9) |
Beklemede |
0 |
|
Norveç |
7068 (84) |
154 (6) |
Beklemede |
0 |
|
Çekya |
6787 (133) |
188 (7) |
Beklemede |
0 |
|
Sırbistan |
6318 (324) |
122 (5) |
Beklemede |
0 |
|
Ukrayna |
5710 (261) |
151 (10) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Belarus |
4779 (0) |
47 (2) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Finlandiya |
3783 (102) |
94 (4) |
Beklemede |
0 |
|
Lüksemburg |
3550 (13) |
73 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Moldova |
2472 (121) |
67 (7) |
Beklemede |
0 |
|
Yunanistan |
2235 (28) |
110 (5) |
Beklemede |
2 |
|
Macaristan |
1984 (68) |
199 (10) |
Beklemede |
0 |
|
Hırvatistan |
1871 (39) |
47 (8) |
Beklemede |
0 |
|
İzlanda |
1771 (11) |
9 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Özbekistan |
1565 (70) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kazakistan |
1546 (0) |
17 (0) |
Beklemede |
2 |
|
Estonya |
1528 (16) |
40 (2) |
Beklemede |
0 |
|
Azerbaycan |
1398 (25) |
19 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Slovenya |
1330 (13) |
74 (4) |
Beklemede |
0 |
|
Litvanya |
1326 (28) |
36 (3) |
Beklemede |
0 |
|
Ermenistan |
1291 (43) |
20 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bosna Hersek |
1286 (18) |
46 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kuzey Makedonya |
1207 (37) |
51 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Slovakya |
1161 (72) |
12 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Bulgaristan |
915 (37) |
43 (2) |
Beklemede |
0 |
|
Kıbrıs |
767 (6) |
17 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Letonya |
727 (15) |
5 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Andora |
717 (13) |
36 (1) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kırgızistan |
568 (14) |
7 (2) |
Beklemede |
0 |
|
Arnavutluk |
562 (14) |
26 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
San Marino |
461 (6) |
39 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Malta |
427 (1) |
3 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Gürcistan |
399 (5) |
4 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Karadağ |
308 (0) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Monako |
98 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Lihtenştayn |
82 (0) |
1 (0) |
Beklemede |
1 |
|
Vatikan |
8 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Kosova3 |
535 (25) |
12 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Man Adası |
297 (6) |
4 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Jersey Adası |
245 (11) |
12 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Guernsey Adası |
239 (3) |
9 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Faroe Adaları |
185 (1) |
0 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Cebelitarık |
133 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
2 |
|
Grönland |
11 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
14 |
|
Güney Doğu Asya |
||||
|
Hindistan |
17.265 (1553) |
543 (36) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Endonezya |
6575 (327) |
582 (47) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Tayland |
2792 (27) |
47 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Bangladeş |
2456 (312) |
91 (7) |
Beklemede |
0 |
|
Sri Lanka |
271 (17) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Myanmar |
111 (4) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Maldivler |
51 (17) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Nepal |
31 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Doğu Timor |
19 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Butan |
5 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
17 |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
||||
|
İran |
82.211 (1343) |
5118 (87) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Suudi Arabistan |
9362 (1088) |
97 (5) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Pakistan |
8418 (425) |
176 (17) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
6781 (479) |
41 (4) |
Beklemede |
0 |
|
Katar |
5448 (440) |
8 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Mısır |
3144 (112) |
239 (15) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Fas |
2855 (170) |
141 (4) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kuveyt |
1915 (164) |
7 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bahreyn |
1881 (108) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Irak |
1539 (26) |
82 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Umman |
1410 (144) |
7 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Afganistan |
996 (63) |
33 (3) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Tunus |
866 (0) |
37 (0) |
Genel bulaşma |
1 |
|
Cibuti |
846 (114) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Lübnan |
673 (0) |
21 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Ürdün |
417 (4) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Somali |
164 (29) |
7 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Sudan |
92 (26) |
12 (2) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Libya |
51 (2) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Suriye |
39 (1) |
3 (1) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Yemen |
1 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
9 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
İşgal altındaki Filistin bölgesi |
324 (4) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Amerika Bölgesi |
||||
|
Amerika Birleşik Devletleri |
723.605 (28.252) |
34.203 (1776) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Brezilya |
36.599 (2917) |
2347 (206) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kanada |
33.909 (1509) |
1506 (160) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Peru |
14.420 (931) |
348 (48) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Şili |
10.888 (1158) |
133 (7) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Ekvador |
9468 (446) |
474 (18) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Meksika |
7497 (622) |
650 (104) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Dominik Cumhuriyeti |
4680 (345) |
226 (9) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Panama |
4273 (63) |
120 (5) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kolombiya |
3621 (182) |
166 (13) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Arjantin |
2839 (55) |
132 (3) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Küba |
1035 (49) |
34 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kosta Rika |
655 (6) |
4 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bolivya |
520 (27) |
32 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Uruguay |
517 (9) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Honduras |
472 (15) |
46 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Guatemala |
257 (22) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Venezuela |
228 (24) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Paraguay |
206 (4) |
8 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
El Salvador |
201 (11) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Jamaika |
173 (10) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Trinidad ve Tobago |
114 (0) |
8 (0) |
Sporadik vakalar |
4 |
|
Barbados |
75 (0) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
3 |
|
Guyana |
63 (0) |
7 (1) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Bahamalar |
58 (4) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Haiti |
44 (0) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Antigua ve Barbuda |
23 (0) |
3 (1) |
Vaka kümeleri |
6 |
|
Belize |
18 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
5 |
|
Dominika |
16 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
8 |
|
Saint Lucia |
15 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
9 |
|
Saint Kitts ve Nevis |
14 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
4 |
|
Grenada |
13 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
8 |
|
Saint Vincent ve Grenadinler |
12 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
9 |
|
Surinam |
10 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
16 |
|
Nikaragua |
9 (0) |
1 (0) |
Beklemede |
7 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Porto Riko |
1213 (95) |
62 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Martinik |
163 (0) |
12 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Guadeloupe |
148 (3) |
11 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Aruba |
97 (1) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Fransız Ginesi |
96 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
3 |
|
Bermuda |
86 (3) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Sint Maarten |
64 (7) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Cayman Adaları |
61 (0) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Amerikan Virgin Adaları |
53 (0) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Saint Martin |
37 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Coraçao |
14 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Falkland (Malvinas) Adaları |
11 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
5 |
|
Montserrat |
11 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
6 |
|
Turks ve Caicos Adaları |
11 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Saint Barthelemy |
6 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
20 |
|
Karayip Hollandası |
5 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Britanya Virgin Adaları |
4 (1) |
1 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Anguilla |
3 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
16 |
|
Saint Pierre ve Miquelon |
1 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
12 |
|
Afrika Bölgesi |
||||
|
Güney Afrika |
3158 (124) |
54 (2) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Cezayir |
2629 (95) |
375 (8) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Gana |
1042 (208) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kamerun |
1016 (0) |
21 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Fildişi Sahilleri |
847 (105) |
9 (3) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Nijer |
648 (9) |
20 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Burkina Faso |
565 (18) |
36 (4) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Nijerya |
541 (168) |
19 (8) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Gine |
477 (0) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Senegal |
367 (17) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Demokratik Kongo Cumhuriyeti |
332 (5) |
25 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Mauritius |
328 (3) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kenya |
270 (8) |
14 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Mali |
224 (8) |
14 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Tanzanya |
171 (23) |
7 (2) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Ruanda |
147 (3) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Kongo |
143 (0) |
6 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Madagaskar |
121 (1) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Gabon |
109 (1) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Etiyopya |
108 (3) |
3 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Liberya |
91 (10) |
8 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Togo |
83 (0) |
5 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Ekvator Ginesi |
79 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Zambiya |
61 (4) |
3 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Yeşil Burun Adaları (Cape Verde) |
55 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Uganda |
55 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
4 |
|
Gine-Bissau |
50 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Eritre |
39 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Benin |
37 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Mozambik |
35 (4) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Sierra Leone |
35 (5) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Çad |
33 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Zimbabwe |
25 (0) |
3 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Esvatini |
22 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Botswana |
20 (5) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Angola |
19 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Malavi |
17 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Namibya |
16 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
14 |
|
Orta Afrika Cumhuriyeti |
12 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Seyşeller |
11 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
13 |
|
Gambiya |
9 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
8 |
|
Moritanya |
7 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
9 |
|
Burundi |
6 (1) |
1 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
São Tomé ve Príncipe |
4 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
13 |
|
Güney Sudan |
4 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
8 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Reunion Adası |
408 (1) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Mayotte Adası |
284 (39) |
4 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Tüm bölgeler için ara toplam |
2.313.909 (72.846) |
157.834 (5296) |
|
|
|
Uluslararası Taşıt (Diamond Princess) |
712 (0) |
13 (0) |
Uygulanamaz 4 |
35 |
|
Genel Toplam |
2.314.621 (72.846) |
157.847 (5296) |
|
|
(^) Rakamlar hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içerir.
(^^) Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık kenarlık çizgilerini temsil etmektedir.
(1) Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) adresindeki COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır.
(2) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanır. Sınıflandırmalar haftalık olarak gözden geçirilir ve yeni bilgiler elde edildikçe yükseltilebilir veya derecesi düşürülebilir. Belirli bir ülke/bölge içindeki tüm konumlar eşit şekilde etkilenmez; birden fazla bulaşma türünün yaşandığı ülkeler/bölgeler bildirilen en yüksek kategoride sınıflandırılır. Belirli bir bulaşma kategorisi içinde, farklı ülke/bölgelerde, farklı vaka sayısı, vakaların yeniliği ve diğer faktörlerle belirtildiği üzere farklı bulaşma dereceleri olabilir.
Terimler:
- Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
- Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
- Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
- Genel bulaşma: Aşağıdakilerin dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler:
- Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka
- Gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka
- Ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi
(3) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.
(4) Uluslararası taşıt (Diamond Princess) artık kullanılmadığından, bulaşma sınıflandırması uygulanamamaktadır.
** "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içerir.
Raporlama yöntemlerindeki farklılıklar, geriye dönük veri birleştirme ve raporlama gecikmeleri nedeniyle, yeni vakaların sayısı her zaman dün ve bugünün toplamları arasındaki kesin farkı yansıtmayabilir. DSÖ COVID-19 Durum Raporları, onaylanmış COVID-19 vakalarının resmi sayılarını sunmaktadır; bu nedenle DSÖ raporları ile farklı kabul etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer COVID-19 veri kaynakları arasında, farklılıklar olması beklenmektedir.
Şekil 2. 20 Nisan 2020 tarihine kadar tam rapor günleriyle, doğrulanmış COVID-19 vakalarının, rapor tarihine ve DSÖ bölgesine göre epidemik eğrisi

STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE YANIT
- COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (COVID-19) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım , risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (COVID-19) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici bir rehber yayınlamıştır.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
- DSÖ, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
- Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüsleri hakkında genel bilgi sağlamak için çevrimiçi kurslar geliştirmiştir. COVID-19 kurslarını https://openwho.org/channels/covid-19 adresinde ve ek ulusal dillerdeki kursları https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages adresinde bulabilirsiniz. DSÖ özellikle aşağıdaki konular hakkında çevrimiçi kurslar geliştirmiştir:
- Go.Data'ya Giriş - Saha veri toplama, bulaşma zincirleri ve temaslı takibi. Go.Data aracı, alan verisi toplama, temaslı takibi ve bulaşma zincirlerinin görselleştirilmesine odaklanarak, salgının incelenmesini desteklemek amacıyla dünyadaki DSÖ personelinin, Üye Devletlerin ve ortakların kullanımına açıktır.
- Yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir giriş (Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Hintçe, Hint İşaret Dili, Farsça, Portekizce, Sırpça ve Türkçe olarak mevcuttur)
- Şiddetli Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları için klinik bakım (İngilizce, Fransızca, Rusça, Endonezya Dili ve Vietnamca olarak mevcuttur)
- Solunum yolu hastalıkları için sağlık ve güvenlik bilgilendirmesi - ePROTECT (Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Endonezya Dili ve Portekizce olarak mevcuttur)
- Yeni Koronavirüs (COVID-19) için Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Endonezya Dili, İtalyanca, Japonca, Portekizce ve Sırpça olarak mevcuttur)
- Ülke hazırlığı ve müdahalesini desteklemek için COVID-19 Operasyonel Planlama Yönergeleri ve COVID-19 İş Ortakları Platformu (İngilizce olarak mevcuttur ve yakında ek dillerde sunulacaktır)
- DSÖ, yeni bir virüs salgını oluşmasında kritik olan erken soruşturmalar konusunda rehberlik etmektedir. Sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, COVID-19'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini nitelendirmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu ve toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması için operasyonel modelleri bildirmek için, protokollerden toplanan veriler kullanılabilir. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations adresinde çeşitli protokoller mevcuttur. Bu protokollerden biri erken COVID-19 vakalarının ve temaslılarının araştırılması içindir (“İlk Birkaç X (FFX) Vakaları ve 2019-yeni koronavirüs (COVID-19) enfeksiyonu için temaslı araştırma protokolü”[the “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (COVID-19) infection”]) (https://www.who.int/publications-detail/the-first-few-x-(ffx)-cases-and-contact-investigation-protocol-for-2019-novel-coronavirus-(2019-ncov)-infection ). Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk COVID-19 enfeksiyonu vakalarının temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erkenden anlamak, vakaları yönetmek ve enfeksiyonun potansiyel yayılımını ve etkisini azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesini bildirmek için tasarlanmıştır.
HALK İÇİN TAVSİYELER
COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public ).
COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public ).
VAKA TANIMLARI
DSÖ, insan enfeksiyonları için Global Sürveyans'ı, vaka tanımlarını içeren koronavirüs hastalığı (COVID-19) belgesi ile periyodik olarak güncellemektedir (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ).
Kaynağı kolay bulabilmek için vaka tanımları aşağıda yer almaktadır.
Şüpheli vaka
- Akut solunum yolu hastalığı olan (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı), VE klinik durumu tam olarak açıklayan başka bir etiyolojisi olmayan VE semptom başlangıcından önceki 14 gün içinde COVID-19 hastalığının lokal bulaşmasını bildiren bir ülkeye/bölgeye veya alana seyahat ya da burada ikamet öyküsü (bkz. Durum raporu (https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/KoronaVirusDurumRaporlari )) olan hasta.
VEYA
- Akut solunum yolu hastalığı olan VE semptomların başlamasından önceki son 14 gün içinde doğrulanmış veya olası bir COVID-19 vakası (temas tanımına bakın) ile temas halinde olan hasta.
VEYA
- Şiddetli akut solunum yolu enfeksiyonu (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı) olan VE hastaneye yatırılması gereken ve klinik durumu tam olarak açıklayan başka etiyolojisi olmayan hasta.
Olası vaka
- COVID-19 testinin sonuçsuz olduğu şüpheli vaka.
- Laboratuvar tarafından bildirilen testin sonuçsuz olması.
VEYA
- Herhangi bir nedenle testi yapılamayan şüpheli vaka.
Doğrulanmış vaka
Klinik belirti ve semptomlara bakılmaksızın, COVID-19 enfeksiyonu laboratuvar onaylı olan kişi.
Laboratuvar sayfası için bağlantı: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/laboratory-guidance
Temaslının tanımı
Temaslı, olası veya doğrulanmış bir vakanın semptomlarının başlamasından 2 gün önce ve 14 gün sonra aşağıdaki maruziyetlerden herhangi birini yaşayan kişidir:
- Olası veya doğrulanmış bir vaka ile 1 metreden yakın ve 15 dakikadan uzun süre yüz yüze temas
- Olası veya doğrulanmış bir vaka ile doğrudan fiziksel temas
- Uygun kişisel koruyucu ekipman kullanmadan, olası veya doğrulanmış COVID-19 hastalığı olan bir hastaya doğrudan bakım1 VEYA
- Yerel risk değerlendirmelerinde belirtilen diğer durumlar
Not: asemptomatik doğrulanan vakalar için temas süresi, doğrulamaya neden olan numunenin alındığı tarihten sonraki 14 günün öncesindeki 2 gün olarak ölçülür.
(1) Dünya Sağlık Örgütü. COVID-19'dan şüphelenildiğinde sağlık bakımı sırasında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü: https://www.who.int/publications-detail/infection-prevention-and-control-during-health-care-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected-20200125

