DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 23.04.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID19) DURUM RAPORU
Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN) bir GOARN COVID-19 Bilgi Merkezi kurmuştur. Yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüsler hakkında çevrim içi kurslarına Türkçe dilini de eklenmiştir.
23 Nisan 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
- Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN), https://extranet.who.int/goarn/ adresinde bir GOARN COVID-19 Bilgi Merkezi kurmuştur. Merkez, herhangi bir noktadan serbestçe erişilebilen kaliteli halk sağlığı bilgileri, rehberlik, araçlar ve internet seminerlerinin merkezi bir deposu olarak tasarlanmıştır.
- Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Dr. Tedros dün yaptığı düzenli basın toplantısında, “Gidecek çok yolumuz var. Bu virüs uzun süre bizimle birlikte olacak.” demiş ve "Dünya eskiden olduğu haline geri dönemez. 'Yeni bir normal' olmalı, daha sağlıklı, daha güvenli ve daha iyi hazırlanmış bir dünya olmalı." sözcüklerini eklemiştir. Konuşmasını https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19--22-april-2020 adresinde bulabilirsiniz.
- DSÖ, https://www.who.int/publications-detail/addressing-human-rights-as-key-to-the-covid-19-response adresinde "COVID-19 Müdahalesinin Anahtarı Olarak İnsan Haklarının Ele Alınması" isimli rehberi yayınlamıştır. Rehber, insan hakları temelli bir yaklaşımın COVID-19 müdahalesine entegre edilmesinin önemini ve de damgalanma ve ayrımcılığın ele alınması, kadına yönelik şiddetin önlenmesi, savunmasız toplumlara desteği, karantina ve kısıtlayıcı önlemler ile malzeme ve teçhizat yetersizliği ile ilgili temel hususları vurgulamaktadır.
- COVID-19 için mevcut tüm kanıtlar SARS-CoV-2'nin zoonotik bir kaynağa sahip olduğunu göstermektedir. Birçok araştırmacı SARS-CoV-2'nin genomik özelliklerine bakabilmiş ve kanıtların SARS-CoV-2'nin bir laboratuvar yapısı olduğunu desteklemediğini bulmuştur. Laboratuvarda oluşturulmuş bir virüs, genomik diziler içinde bilinen elementlerin bir karışımını gösterecektir - ancak durum böyle değildir. Daha fazla bilgiyi "Odak Noktadaki Konu" bölümünde bulabilirsiniz.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
2.544.792 doğrulanmış (73.657) |
|
175.694 ölüm (6689) |
|
Avrupa Bölgesi |
|
1.251.458 doğrulanmış (31.972) |
|
113.336 ölüm (3384) |
|
Amerika Bölgesi |
|
957.402 doğrulanmış (32.111) |
|
47.812 ölüm (3038) |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
|
144.450 doğrulanmış (5101) |
|
6469 ölüm (143) |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
|
137.902 doğrulanmış (1632) |
|
5818 ölüm (25) |
|
Güney Doğu Asya Bölgesi |
|
36.039 doğrulanmış (2127) |
|
1498 ölüm (71) |
|
Afrika Bölgesi |
|
16.829 doğrulanmış (714) |
|
748 ölüm (28) |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Küresel düzeyde: Çok Yüksek |
Şekil 1. Doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler, 23 Nisan 2020
ODAK NOKTADAKİ KONU: COVID-19'a neden olan şiddetli akut solunum sendromu olan koronavirüs-2'nin (SARS-CoV-2) kökeni
Daha sonra SARS-CoV-2 olarak adlandırılan COVID-19'a neden olan yeni virüsten etkilenen ilk COVID-19 insan vakaları, yetkililer tarafından ilk olarak Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinden bildirilmiştir. Çinli yetkililer tarafından yapılan retrospektif soruşturmalar, Aralık 2019'un başlarında semptomları başlayan insan vakaları tespit etmiştir. Bilinen en eski vakalardan bazılarının Wuhan'daki toptan gıda pazarıyla bağlantısı varken, bazılarının yoktur. İlk hastaların çoğu ya tezgah sahipleri, ya pazar çalışanları ya da bu pazarın düzenli ziyaretçileridir. Aralık 2019'da bu pazardan alınan çevresel numuneler SARS-CoV-2 testinde pozitif sonuçlar göstermiş, ayrıca Wuhan şehrindeki pazarın bu salgının kaynağı olduğunu veya salgının ilk amplifikasyonunda rol oynadığını düşündürmüştür. Pazar 1 Ocak 2020'de kapatılmıştır.
SARS-CoV-2 Ocak ayı başlarında tespit edilmiş ve genetik dizisi 11-12 Ocak'ta halkla paylaşılmıştır. Erken insan vakalarından alınan SARS-CoV-2'nin tam genetik dizisi ve o zamandan beri Çin ve dünyanın her yerindeki insan vakalarından izole edilen virüsün diğer birçok dizini, SARS-CoV-2'nin yarasa popülasyonlarında ekolojik bir kökene sahip olduğunu göstermektedir. Bugüne kadar mevcut olan tüm kanıtlar, virüsün doğal bir hayvandan kaynaklandığını ve genleriyle oynanmış veya laboratuvarda oluşturulmuş bir virüs olmadığını göstermektedir. Birçok araştırmacı SARS-CoV-2'nin genomik özelliklerine bakabilmiş ve kanıtların SARS-CoV-2'nin bir laboratuvar yapısı olduğunu desteklemediğini bulmuştur. Oluşturulmuş bir virüs olsaydı, genomik dizisi bilinen elementlerin bir karışımını gösterirdi. Ancak durum böyle değildir.
2003 yılında Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgınının nedeni olan başka bir koronavirüs olan SARS-CoV-1 de yarasalardan izole edilen diğer koronavirüslerle yakından ilişkilidir. SARS-CoV-1, SARS-CoV-2 ve diğer koronavirüslerin bu yakın genetik ilişkileri, hepsinin yarasa popülasyonlarının ekolojik kökenlerine sahip olduklarını göstermektedir. Bu koronavirüslerin birçoğu çeşitli hayvan türlerine de bulaşabilir. Örneğin, SARS-CoV-1 misk kedileri ve de insanları enfekte ederken, Ortadoğu Solunum Sendromu'na (MERS-CoV) neden olan virüs çöl develerinde bulunur ve 2012'den beri insanları enfekte etmeye devam etmektedir.
COVID-19 için mevcut tüm kanıtlar SARS-CoV-2'nin zoonotik bir kaynağa sahip olduğunu göstermektedir. Genellikle insanlar ve yarasalar arasında sınırlı bir temas olduğundan, virüsün insanlara bulaşmasının, insanların dokunması daha muhtemel olan başka bir hayvan türü yoluyla gerçekleşmesi daha olasıdır. Bu ara konakçı hayvan veya zoonotik kaynak, evcil, vahşi veya evcilleştirilmiş bir vahşi hayvan olabilir ve henüz tanımlanmamıştır.
İnsan vakalardan izole edilen SARS-CoV-2'nin yayınlanmış tüm genetik dizinleri çok benzerdir. Bu, salgının başlamasının, virüsün Aralık 2019'da Çin'in Wuhan kentindeki insanlardan ilk kez bildirildiği süre zarfında, insan popülasyonunda tek bir noktadan kaynaklandığını düşündürmektedir.
Çin'deki salgının kaynağını daha iyi anlamak için bir dizi araştırma şu anda devam etmekte veya planlanmaktadır. Bunlara 2019'un sonlarında Wuhan ve çevresinde semptomları başlayan insan vakaları, ilk insan vakalarının bulunduğu bölgelerdeki pazarlardan ve çiftliklerden çevresel örnekler ve bu pazarlarda satılan yabani türlerin ve çiftlik hayvanlarının kaynağı ve türü hakkında ayrıntılı kayıtlar da dahildir.
Bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar, SARS-CoV-2'nin insan popülasyonuna daha fazla zoonotik girişini önlemek için gereklidir. DSÖ, Çin'deki virüsün kaynağının nihai olarak tanımlanması da dahil olmak üzere, COVID-19'un kontrolü için boşlukları ve araştırma önceliklerini belirlemek amacıyla hayvan sağlığı ve insan sağlığı uzmanları, Üye Devletler ve diğer ortaklarla işbirliği yapmaya devam etmektedir.
SÜRVEYANS
Tablo 1. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 23 Nisan 2020^
|
Raporlayan Ülkeler/Bölgeler^^ |
Toplam Doğrulanmış1 |
|
|
Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
||||
|
Çin |
84.302 (15) |
4642 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Japonya |
11.919 (423) |
287 (10) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Güney Kore |
10.702 (8) |
240 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Singapur |
10.141 (1016) |
12 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Filipinler |
6710 (111) |
446 (9) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Avusturya |
6654 (7) |
74 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Malezya |
5532 (50) |
93 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Yeni Zelanda |
1112 (0) |
16 (2) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Vietnam |
268 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
6 |
|
Brunei |
138 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Kamboçya |
122 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Moğolistan |
35 (1) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Laos |
19 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
10 |
|
Fiji |
18 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Papua Yeni Gine |
8 (1) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Guam Adası |
133 (0) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
11 |
|
Fransız Polinezyası |
57 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Yeni Kaledonya |
18 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
20 |
|
Kuzey Marina Adaları |
14 (0) |
2 (0) |
Beklemede |
5 |
|
Avrupa Bölgesi |
||||
|
İspanya |
208.389 (4211) |
21.717 (435) |
Beklemede |
0 |
|
İtalya |
187.327 (3370) |
25.085 (437) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Almanya |
148.046 (2352) |
5094 (215) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Birleşik Krallık |
133.499 (4451) |
18.100 (763) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Fransa |
117.961 (1810) |
21.307 (544) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Türkiye |
98.674 (3083) |
2376 (117) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Rusya |
62.773 (4774) |
555 (42) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Belçika |
41.889 (933) |
6262 (264) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Hollanda |
34.842 (708) |
4054 (138) |
Genel bulaşma |
0 |
|
İsviçre |
28.186 (205) |
1216 (30) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Portekiz |
21.982 (603) |
785 (23) |
Beklemede |
0 |
|
İrlanda |
16.671 (631) |
769 (39) |
Beklemede |
0 |
|
İsveç |
16.004 (682) |
1937 (172) |
Beklemede |
0 |
|
Avusturya |
14.924 (91) |
494 (31) |
Beklemede |
0 |
|
İsrail |
14.498 (556) |
189 (5) |
Beklemede |
0 |
|
Polonya |
10.169 (313) |
426 (25) |
Beklemede |
0 |
|
Romanya |
9710 (468) |
508 (25) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Danimarka |
7912 (217) |
384 (14) |
Beklemede |
0 |
|
Belarus |
7281 (558) |
60 (5) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Norveç |
7250 (84) |
169 (6) |
Beklemede |
0 |
|
Ukrayna |
7170 (578) |
187 (13) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Çekya |
7136 (95) |
210 (9) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Sırbistan |
7114 (224) |
134 (4) |
Beklemede |
0 |
|
Finlandiya |
4129 (115) |
149 (8) |
Beklemede |
0 |
|
Lüksemburg |
3654 (36) |
80 (2) |
Beklemede |
0 |
|
Moldova |
2778 (137) |
76 (3) |
Beklemede |
0 |
|
Yunanistan |
2408 (7) |
121 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Macaristan |
2284 (116) |
225 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kazakistan |
2025 (30) |
19 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Hırvatistan |
1950 (42) |
48 (0) |
Beklemede |
0 |
|
İzlanda |
1785 (7) |
10 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Özbekistan |
1716 (59) |
7 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Estonya |
1559 (7) |
44 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Azerbaycan |
1518 (38) |
20 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Ermenistan |
1473 (96) |
24 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Litvanya |
1398 (28) |
38 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Bosna Hersek |
1367 (27) |
52 (2) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Slovenya |
1353 (13) |
79 (2) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kuzey Makedonya |
1259 (28) |
56 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Slovakya |
1244 (45) |
14 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bulgaristan |
1024 (49) |
49 (4) |
Beklemede |
0 |
|
Kıbrıs |
790 (6) |
17 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Letonya |
761 (13) |
11 (2) |
Beklemede |
0 |
|
Andora |
724 (1) |
37 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Arnavutluk |
634 (0) |
27 (1) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Kırgızistan |
631 (19) |
8 (1) |
Beklemede |
0 |
|
San Marino |
488 (12) |
40 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Malta |
444 (1) |
3 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Gürcistan |
420 (9) |
5 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Karadağ |
314 (1) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Lihtenştayn |
82 (0) |
1 (0) |
Beklemede |
4 |
|
Monako |
68 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
9 |
|
Vatikan |
9 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Kosova3 |
630 (26) |
18 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Man Adası |
307 (0) |
10 (0) |
Beklemede |
1 |
|
Jersey Adası |
255 (5) |
14 (0) |
Beklemede |
0 |
|
Guernsey Adası |
241 (2) |
10 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Faroe Adaları |
185 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
3 |
|
Cebelitarık |
133 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
5 |
|
Grönland |
11 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
17 |
|
Güney Doğu Asya |
||||
|
Hindistan |
21.393 (1409) |
681 (41) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Endonezya |
7418 (283) |
635 (19) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Bangladeş |
3772 (390) |
120 (10) |
Beklemede |
0 |
|
Tayland |
2839 (13) |
50 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Sri Lanka |
330 (20) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Myanmar |
127 (6) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Maldivler |
85 (2) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Nepal |
45 (3) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Doğu Timor |
23 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Butan |
7 (1) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
||||
|
İran |
85.996 (1194) |
5391 (94) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Suudi Arabistan |
12.772 (1141) |
114 (5) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Pakistan |
10.513 (764) |
224 (15) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
8238 (483) |
52 (6) |
Beklemede |
0 |
|
Katar |
7141 (608) |
10 (1) |
Beklemede |
0 |
|
Mısır |
3659 (169) |
276 (12) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Fas |
3446 (237) |
149 (4) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kuveyt |
2248 (168) |
13 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bahreyn |
2027 (54) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Umman |
1716 (102) |
8 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Irak |
1631 (29) |
83 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Afganistan |
1176 (84) |
40 (4) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Cibuti |
974 (29) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Tunus |
909 (8) |
38 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Lübnan |
682 (0) |
22 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Ürdün |
435 (7) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Somali |
286 (0) |
14 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Sudan |
162 (22) |
13 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Libya |
60 (1) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Suriye |
42 (0) |
3 (0) |
Genel bulaşma |
1 |
|
Yemen |
1 (0) |
0 (0) |
Beklemede |
12 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
İşgal altındaki Filistin bölgesi |
336 (1) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Amerika Bölgesi |
||||
|
Amerika Birleşik Devletleri |
800.926 (24.019) |
40.073 (2471) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Brezilya |
43.079 (2498) |
2741 (166) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kanada |
38.923 (1549) |
1871 (143) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Peru |
17.837 (1512) |
484 (39) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Şili |
11.296 (464) |
160 (13) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Ekvador |
10.850 (452) |
537 (17) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Meksika |
9501 (729) |
857 (145) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Dominik Cumhuriyeti |
5300 (256) |
260 (15) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Panama |
4821 (163) |
141 (5) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kolombiya |
4149 (172) |
196 (7) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Arjantin |
3197 (124) |
152 (7) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Küba |
1189 (52) |
40 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kosta Rika |
669 (7) |
6 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bolivya |
609 (11) |
37 (3) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Uruguay |
543 (8) |
12 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Honduras |
510 (16) |
46 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Guatemala |
316 (22) |
8 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Venezuela |
288 (3) |
10 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
El Salvador |
237 (12) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Jamaika |
233 (10) |
6 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Paraguay |
213 (5) |
9 (1) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Trinidad ve Tobago |
115 (1) |
8 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Barbados |
75 (0) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
6 |
|
Guyana |
67 (1) |
7 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bahamalar |
65 (1) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Haiti |
58 (1) |
4 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Antigua ve Barbuda |
24 (1) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Belize |
18 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
8 |
|
Dominika |
16 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
12 |
|
Saint Kitts ve Nevis |
15 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Saint Lucia |
15 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Grenada |
14 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Saint Vincent ve Grenadinler |
13 (1) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Nikaragua |
10 (0) |
2 (0) |
Beklemede |
1 |
|
Surinam |
10 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
19 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Porto Riko |
1298 (0) |
64 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Martinik |
164 (1) |
14 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Guadeloupe |
148 (0) |
12 (0) |
Vaka kümeleri |
3 |
|
Aruba |
100 (3) |
2 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Bermuda |
98 (12) |
5 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Fransız Ginesi |
97 (0) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Sint Maarten |
71 (3) |
11 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Cayman Adaları |
66 (0) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Amerikan Virgin Adaları |
54 (0) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Saint Martin |
38 (1) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Coraçao |
14 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
14 |
|
Falkland (Malvinas) Adaları |
12 (1) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Montserrat |
11 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
9 |
|
Turks ve Caicos Adaları |
11 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
6 |
|
Saint Barthelemy |
6 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
23 |
|
Karayip Hollandası |
5 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
5 |
|
Britanya Virgin Adaları |
4 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
3 |
|
Anguilla |
3 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
19 |
|
Saint Pierre ve Miquelon |
1 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
15 |
|
Afrika Bölgesi |
||||
|
Güney Afrika |
3635 (170) |
65 (7) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Cezayir |
2910 (99) |
402 (10) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kamerun |
1163 (0) |
43 (0) |
Vaka kümeleri |
2 |
|
Gana |
1154 (112) |
9 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Fildişi Sahilleri |
952 (36) |
14 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Gine |
761 (73) |
6 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Nijer |
662 (5) |
22 (2) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Burkina Faso |
600 (19) |
38 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Nijerya |
541 (0) |
19 (0) |
Genel bulaşma |
3 |
|
Senegal |
442 (30) |
6 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Demokratik Kongo Cumhuriyeti |
359 (0) |
25 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Mauritius |
329 (1) |
9 (0) |
Genel bulaşma |
0 |
|
Kenya |
303 (7) |
14 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Mali |
293 (35) |
17 (3) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Tanzanya |
285 (30) |
10 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Kongo |
186 (21) |
6 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Gabon |
166 (10) |
1 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Ruanda |
153 (3) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Madagaskar |
121 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
3 |
|
Etiyopya |
116 (2) |
3 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Liberya |
101 (0) |
8 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Togo |
88 (2) |
6 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Ekvator Ginesi |
84 (5) |
1 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Zambiya |
74 (4) |
3 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Yeşil Burun Adaları (Cape Verde) |
67 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Sierra Leone |
61 (11) |
1 (1) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Uganda |
61 (5) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Benin |
54 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Gine-Bissau |
50 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
5 |
|
Mozambik |
41 (2) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Eritre |
39 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
4 |
|
Çad |
34 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Esvatini |
31 (7) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Zimbabwe |
28 (0) |
4 (1) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Angola |
24 (0) |
2 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Malavi |
23 (5) |
3 (1) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Botswana |
22 (2) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Namibya |
16 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
17 |
|
Orta Afrika Cumhuriyeti |
14 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Burundi |
11 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
1 |
|
Seyşeller |
11 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
16 |
|
Gambiya |
10 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
2 |
|
Moritanya |
7 (0) |
1 (0) |
Sporadik vakalar |
12 |
|
São Tomé ve Príncipe |
7 (3) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
0 |
|
Güney Sudan |
4 (0) |
0 (0) |
Sporadik vakalar |
11 |
|
Bölgeler ** |
||||
|
Reunion Adası |
410 (0) |
0 (0) |
Vaka kümeleri |
1 |
|
Mayotte Adası |
326 (15) |
4 (0) |
Vaka kümeleri |
0 |
|
Tüm bölgeler için ara toplam |
2.544.080 (73.657) |
175.681 (6689) |
|
|
|
Uluslararası Taşıt (Diamond Princess) |
712 (0) |
13 (0) |
Uygulanamaz 4 |
38 |
|
Genel Toplam |
2.544.792 (73.657) |
175.694 (6689) |
|
|
(^) Rakamlar hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içerir.
(^^) Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık kenarlık çizgilerini temsil etmektedir.
(1) Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) adresindeki COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır.
(2) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanır. Sınıflandırmalar haftalık olarak gözden geçirilir ve yeni bilgiler elde edildikçe yükseltilebilir veya derecesi düşürülebilir. Belirli bir ülke/bölge içindeki tüm konumlar eşit şekilde etkilenmez; birden fazla bulaşma türünün yaşandığı ülkeler/bölgeler bildirilen en yüksek kategoride sınıflandırılır. Belirli bir bulaşma kategorisi içinde, farklı ülke/bölgelerde, farklı vaka sayısı, vakaların yeniliği ve diğer faktörlerle belirtildiği üzere farklı bulaşma dereceleri olabilir.
Terimler:
- Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
- Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
- Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
- Genel bulaşma: Aşağıdakilerin dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler:
- Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka
- Gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka
- Ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi
(3) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.
(4) Uluslararası taşıt (Diamond Princess) artık kullanılmadığından, bulaşma sınıflandırması uygulanamamaktadır.
** "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içerir.
Raporlama yöntemlerindeki farklılıklar, geriye dönük veri birleştirme ve raporlama gecikmeleri nedeniyle, yeni vakaların sayısı her zaman dün ve bugünün toplamları arasındaki kesin farkı yansıtmayabilir. DSÖ COVID-19 Durum Raporları, onaylanmış COVID-19 vakalarının resmi sayılarını sunmaktadır; bu nedenle DSÖ raporları ile farklı kabul etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer COVID-19 veri kaynakları arasında, farklılıklar olması beklenmektedir.
Şekil 4. 23 Nisan 2020 tarihine kadar tam rapor günleriyle, doğrulanmış COVID-19 vakalarının, rapor tarihine ve DSÖ bölgesine göre epidemik eğrisi
STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE MÜDAHALE
- COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (COVID-19) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım , risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (COVID-19) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici bir rehber yayınlamıştır.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
- DSÖ, yeni koronavirüs (COVID-19) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
- Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüsleri hakkında genel bilgi sağlamak için çevrimiçi kurslar geliştirmiştir. COVID-19 kurslarını https://openwho.org/channels/covid-19 adresinde ve ek ulusal dillerdeki kursları https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages adresinde bulabilirsiniz. DSÖ özellikle aşağıdaki konular hakkında çevrimiçi kurslar geliştirmiştir:
- Go.Data'ya Giriş - Saha veri toplama, bulaşma zincirleri ve temaslı takibi. Go.Data aracı, alan verisi toplama, temaslı takibi ve bulaşma zincirlerinin görselleştirilmesine odaklanarak, salgının incelenmesini desteklemek amacıyla dünyadaki DSÖ personelinin, Üye Devletlerin ve ortakların kullanımına açıktır.
- Yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir giriş (Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Hintçe, Hint İşaret Dili, Farsça, Portekizce, Sırpça ve Türkçe olarak mevcuttur)
- Şiddetli Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları için klinik bakım (İngilizce, Fransızca, Rusça, Endonezya Dili ve Vietnamca olarak mevcuttur)
- Solunum yolu hastalıkları için sağlık ve güvenlik bilgilendirmesi - ePROTECT (Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Endonezya Dili ve Portekizce olarak mevcuttur)
- Yeni Koronavirüs (COVID-19) için Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça, İspanyolca, Endonezya Dili, İtalyanca, Japonca, Portekizce ve Sırpça olarak mevcuttur)
- Ülke hazırlığı ve müdahalesini desteklemek için COVID-19 Operasyonel Planlama Yönergeleri ve COVID-19 İş Ortakları Platformu (İngilizce olarak mevcuttur ve yakında ek dillerde sunulacaktır)
- DSÖ, yeni bir virüs salgını oluşmasında kritik olan erken soruşturmalar konusunda rehberlik etmektedir. Sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, COVID-19'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini nitelendirmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu ve toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması için operasyonel modelleri bildirmek için, protokollerden toplanan veriler kullanılabilir. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations adresinde çeşitli protokoller mevcuttur. Bu protokollerden biri erken COVID-19 vakalarının ve temaslılarının araştırılması içindir (“İlk Birkaç X (FFX) Vakaları ve 2019-yeni koronavirüs (COVID-19) enfeksiyonu için temaslı araştırma protokolü”[the “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (COVID-19) infection”]) (https://www.who.int/publications-detail/the-first-few-x-(ffx)-cases-and-contact-investigation-protocol-for-2019-novel-coronavirus-(2019-ncov)-infection ). Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk COVID-19 enfeksiyonu vakalarının temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erkenden anlamak, vakaları yönetmek ve enfeksiyonun potansiyel yayılımını ve etkisini azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesini bildirmek için tasarlanmıştır.
HALK İÇİN TAVSİYELER
COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public ).
COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public ).
VAKA TANIMLARI
DSÖ, insan enfeksiyonları için Global Sürveyans'ı, vaka tanımlarını içeren koronavirüs hastalığı (COVID-19) belgesi ile periyodik olarak güncellemektedir (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ).
Kaynağı kolay bulabilmek için vaka tanımları aşağıda yer almaktadır.
Şüpheli vaka
- Akut solunum yolu hastalığı olan (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı), VE klinik durumu tam olarak açıklayan başka bir etiyolojisi olmayan VE semptom başlangıcından önceki 14 gün içinde COVID-19 hastalığının lokal bulaşmasını bildiren bir ülkeye/bölgeye veya alana seyahat ya da burada ikamet öyküsü (bkz. Durum raporu (https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/KoronaVirusDurumRaporlari )) olan hasta.
VEYA
- Akut solunum yolu hastalığı olan VE semptomların başlamasından önceki son 14 gün içinde doğrulanmış veya olası bir COVID-19 vakası (temas tanımına bakın) ile temas halinde olan hasta.
VEYA
- Şiddetli akut solunum yolu enfeksiyonu (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı) olan VE hastaneye yatırılması gereken ve klinik durumu tam olarak açıklayan başka etiyolojisi olmayan hasta.
Olası vaka
- COVID-19 testinin sonuçsuz olduğu şüpheli vaka.
- Laboratuvar tarafından bildirilen testin sonuçsuz olması.
VEYA
- Herhangi bir nedenle testi yapılamayan şüpheli vaka.
Doğrulanmış vaka
Klinik belirti ve semptomlara bakılmaksızın, COVID-19 enfeksiyonu laboratuvar onaylı olan kişi.
Laboratuvar sayfası için bağlantı: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/laboratory-guidance
Temaslının tanımı
Temaslı, olası veya doğrulanmış bir vakanın semptomlarının başlamasından 2 gün önce ve 14 gün sonra aşağıdaki maruziyetlerden herhangi birini yaşayan kişidir:
- Olası veya doğrulanmış bir vaka ile 1 metreden yakın ve 15 dakikadan uzun süre yüz yüze temas
- Olası veya doğrulanmış bir vaka ile doğrudan fiziksel temas
- Uygun kişisel koruyucu ekipman kullanmadan, olası veya doğrulanmış COVID-19 hastalığı olan bir hastaya doğrudan bakım1 VEYA
- Yerel risk değerlendirmelerinde belirtilen diğer durumlar
Not: asemptomatik doğrulanan vakalar için temas süresi, doğrulamaya neden olan numunenin alındığı tarihten sonraki 14 günün öncesindeki 2 gün olarak ölçülür.
COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı
COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.
Ölüm nedeni olarak COVID-19'un onayı ve sınıflandırılması (kodlaması) için daha fazla yönlendirmeyi https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.
(1) Dünya Sağlık Örgütü. COVID-19'dan şüphelenildiğinde sağlık bakımı sırasında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü: https://www.who.int/publications-detail/infection-prevention-and-control-during-health-care-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected-20200125