DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 05.02.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (2019-nCoV) DURUM RAPORU
DSÖ ve ortakları, uluslararası toplumun 2019-nCoV salgınına hazırlanmaları ve müdahale etmeleri amacıyla, tüm ülkelerin desteklenmesi için sağlayabileceği halk sağlığı önlemlerini özetleyen küresel bir stratejik hazırlık ve müdahale planı geliştirmiştir.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 05.02.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (2019-nCoV) DURUM RAPORU - YAZIM HATASI
5 Şubat 2020’ye göre bildirilen veriler*
ÖNEMLİ GELİŞMELER:
- Belçika, ilk doğrulanmış 2019-nCoV akut solunum yolu hastalığı vakasını bildirdi.
- DSÖ ve ortakları, uluslararası toplumun 2019-nCoV salgınına hazırlanmaları ve müdahale etmeleri amacıyla, tüm ülkelerin desteklenmesi için sağlayabileceği halk sağlığı önlemlerini özetleyen küresel bir stratejik hazırlık ve müdahale planı geliştirmiştir. Planın genel hedefi, 2019-nCoV'un Çin ve diğer ülkelere daha fazla bulaşmasını durdurmak ve salgının tüm ülkelerdeki etkisini azaltmaktır.
- DSÖ, endüstride yaşanan gerçek ve algılanan riskleri, müşteriler ve çalışanlar için uygulanan önlemleri ve Uluslararası Öneme Sahip Halk Sağlığı Acil Durumunun ilan edilmesiyle ilgili Geçici Tavsiyelerin uygulanmasıyla ilgili zorlukları tartışmak için seyahat ve turizm endüstrisi ile birlikte çalışmaktadır. İleriki günlerde DSÖ, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) çerçevesinde bu zorluklara çözüm bulmak için bu sektörle birlikte çalışacaktır.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
24.554 doğrulanmış (3.925 yeni) |
|
|
|
Çin |
|
24.363 doğrulanmış (3.893 yeni) |
|
3.219 ciddi (431 yeni) |
|
491 ölüm (66 yeni) |
|
|
|
Çin Dışında |
|
|
|
191 doğrulanmış (32 yeni) |
|
24 ülke (1 yeni) |
|
1 Ölüm |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Çin : Çok Yüksek |
|
Bölgesel düzeyde : Yüksek |
|
Küresel düzeyde : Yüksek |
*Durum raporu uluslararası yetkililerin Orta Avrupa Saat Dilimine göre sabah 10 itibariyle verdiği bilgileri içermektedir.
Şekil 1. 05 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler
TEKNİK ODAK: Stratejik Hazırlık, Müdahale Planı ve Kaynak Gereksinimleri
DSÖ ve ortakları, uluslararası toplumun 2019-nCoV salgınına hazırlanmaları ve müdahale etmeleri amacıyla, tüm ülkelerin desteklenmesi için sağlayabileceği halk sağlığı önlemlerini özetleyen küresel bir stratejik hazırlık ve müdahale planı geliştirmiştir. Plan, şimdiye kadar virüs hakkında öğrendiklerimizi açıklıyor ve bu bilgiyi, konuya özgü ulusal ve bölgesel operasyon planları geliştirirken tüm ulusal ve uluslararası ortakların çabalarına rehberlik edebilecek stratejik eyleme dönüştürüyor. Planın genel hedefi, 2019-nCoV'un Çin ve diğer ülkelere daha fazla bulaşmasını durdurmak ve salgının tüm ülkelerdeki etkisini azaltmaktır.
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
Bu hedeflere şu yollarla ulaşılabilir:
- Mevcut mekanizmalar ve ortaklıklar yoluyla stratejik, teknik ve operasyonel destek sağlamak için hızla uluslararası koordinasyonun oluşturulması.
- Vakaları hızlı bir şekilde tanımlamak, teşhis etmek ve tedavi etmek için hazırlığın güçlendirilmesi de dahil olmak üzere ülke hazırlık ve müdahale operasyonlarını artırma; mümkünse temasların belirlenmesi ve takibi (sağlık tesisleri gibi yüksek riskli ortamlara öncelik verilir); sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü; gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması; ve risk iletişimi ve toplum katılımı yoluyla nüfusun bilinçlendirilmesi.
- Araştırma, geliştirme ve aday terapötiklerin, aşıların ve teşhislerin adil kullanılabilirliğini hızlı bir şekilde takip etmek ve artırmak için araştırma ve yenilik önceliklerini belirlemek üzere açık ve şeffaf bir küresel süreci desteklemek için öncelikli araştırma ve yeniliğin hızlandırılması. Bu, müdahale ile entegre edilmiş çok disiplinli ve işbirlikçi araştırmayı kolaylaştırmak için standartlaştırılmış süreçler, protokoller ve araçlar için ortak bir platform oluşturacaktır.
Planın tamamını burada bulabilirsiniz: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/srp-04022020.pdf
DSÖ bağışçı önerisini burada bulabilirsiniz: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/donor-alert.pdf
SÜRVEYANS
Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen 2019-nCoV akut solunum hastalığı vakaları, 5 Şubat 2020.
Tablo 2. Doğrulanan 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 5 Şubat 2020
|
DSÖ Bölge Ofisi |
Ülke/yönetim bölgesi/bölge |
Doğrulanmış (yeni) vakalar |
Çin’e seyahat geçmişi olan toplam (yeni) |
Çin dışındaki olası veya doğrulanan bulaşmış toplam (yeni) vaka |
İnceleme altında olan bulaşma bölgesinde toplam (yeni) vaka |
Toplam (yeni) ölüm |
|
|
Batı Pasifik Bölgesi |
Çin* |
|
491 (66) |
||||
|
Japonya |
33 (13) |
20 (3) |
13 (10) |
0 |
0 |
||
|
Güney Kore |
18 (2) |
8 |
7 (2) |
3 |
0 |
||
|
Vietnam |
10 (1) |
7 |
3 (1) |
0 |
0 |
||
|
Singapur |
24 (6) |
20 (2) |
4 (4) |
0 |
0 |
||
|
Avustralya |
13 (1) |
13 (1) |
0 |
0 |
0 |
||
|
Malezya |
10 |
7 |
2 |
1 |
0 |
||
|
Kamboçya |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Filipinler |
3 (1) |
2 (1) |
0 |
1 |
1 |
||
|
Güney Doğu Asya Bölgesi |
Tayland |
25 (6) |
20 (2) |
5 (4) |
0 |
0 |
|
|
Nepal |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Sri Lanka |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Hindistan |
3 |
3 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Amerika Bölgesi |
ABD |
11 |
8 |
2 |
1 |
0 |
|
|
Kanada |
5 (1) |
3 |
0 |
2 (1) |
0 |
||
|
Avrupa Bölgesi |
Fransa |
6 |
5 |
1 |
0 |
0 |
|
|
Finlandiya |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Almanya |
12 |
2 |
10 |
0 |
0 |
||
|
İtalya |
2 |
2 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Rusya |
2 |
2 |
0 |
0 |
0 |
||
|
İspanya |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
||
|
İsveç |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
||
|
Birleşik Krallık |
2 |
1 |
1 |
0 |
0 |
||
|
Belçika |
1 (1) |
1 (1) |
0 |
0 |
0 |
||
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
Birleşik Arap Emirlikleri |
5 |
5 |
0 |
0 |
0 |
*Çin’de doğrulanan vakalar arasında Hong Kong (18 doğrulanmış, 1 ölüm), Macau (10 doğrulanmış) ve Taipei ve çevresinden (11 doğrulanmış) bildirilen vakalar da bulunmaktadır.
Not: Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün 2019-nCoV vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )
Düzeltme: Tipografik bir hata nedeniyle, Kanada tarafından bildirilen yeni vaka "Çin dışındaki olası veya doğrulanan bulaşma" sütununa yanlış yerleştirilmiştir. Hata bu belgede düzeltilmiştir.
Şekil 2: Çin dışında, semptomların başladığı tarihe göre doğrulanan 2019-nCoV vakalarının (n=100) epidemik eğrisi ve seyahat geçmişi, 5 Şubat 2020
Şekil 2 için not: Çin dışında bildirilen 191 vakanın 14’ü asemptomatikken tespit edilmiştir. Geri kalan 177 vaka için, başlangıç tarihi hakkında bilgi sadece epidemiyolojik eğride sunulan 100 vaka için mevcuttur.
Şekil 3: Raporlama ve seyahat geçmişine göre Çin dışında tespit edilen 2019-nCoV vakalarının (n = 191) epidemik eğrisi, 5 Şubat 2020
STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE YANIT:
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmakta ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ,yeni koronovirüs laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) ile insan enfeksiyonu için Global Sürveyans geçici rehber geliştirdi.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazılanmıştır:
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur:
- DSÖ, yeni coronavirus 2019-nCoV salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır:
- Teşhis, aşılar ve terapötikleri hızlandırılması için Ar-Ge planının etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
- DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/ ) için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaş özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim araştırma protokolüdür: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberlik yayınlamıştır.
- DSÖ,laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.
HALK İÇİN TAVSİYELER:
Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiş olup bu da 2019-nCoV'nin bulaş yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkeler aşağıdaki gibidir:
- Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkamak.
- Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
- Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtün ve ellerinizi yıkayın).
- Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.
DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları tavsiye edilir.