17 Şubat 2020’ye göre bildirilen veriler*

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Son 24 saat içinde hiçbir yeni ülkeden COVID-19 vakası bildirilmemiştir.
• DSÖ bugünden itibaren, hem daha önce bildirildiği gibi laboratuvar tarafından onaylanan, hem de klinik olarak teşhis edildiği bildirilenler (şu anda yalnızca Çin'in Hubei eyaleti için geçerlidir) dahil olmak üzere tüm doğrulanmış vakaları bildirecektir. 13 - 16 Şubat tarihleri arasında, 13 Şubat'ta yayınlanan durum raporunda belirtildiği gibi, yalnızca Hubei eyaleti için laboratuvar tarafından onaylanmış vakalar bildirilmiştir ( https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/HaberDetayi/2244 ). Raporlamadaki değişiklikler şekillerde gösterilmektedir. Bu, önceki durum raporlarına kıyasla vakalardaki belirgin artışı açıklamaktadır.
• DSÖ, COVID-19 hakkında şu anda mevcut olan kanıtlara dayanarak, giriş noktalarında ve kitlesel toplanmalarda halk sağlığı etkinliklerini yönetmek için rehber belgeler geliştirmiştir. Bunlar DSÖ COVID-19 Giriş Noktaları ve Kitlesel Toplanmalar web sitesinde yayınlanmaktadır (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/points-of-entry-and-mass-gatherings ). Daha fazla ayrıntı için Teknik Odak bölümüne bakınız.
• DSÖ Doğu Akdeniz Ofisi COVID-19 vakalarıyla ilgili bilgileri güncelledi. Daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz: http://www.emro.who.int/media/news/update-on-covid-19-in-the-eastern-mediterranean-region.html

* Durum raporu uluslararası yetkililerin Orta Avrupa Saat Dilimine göre sabah 10 itibariyle verdiği bilgileri içermektedir.

† Bilgi Çin tarafından sağlanmıştır.

Şekil 1. 17 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

TEKNİK ODAK: Giriş Noktaları (PoE) ve kitlesel toplanmalar:

Bir Giriş Noktası (PoE), limanları, havaalanlarını, kara kapılarını ve yolcuların, bagajların, yüklerin, konteynırların, taşıtların, malların ve posta paketlerinin uluslararası girişi veya çıkışı için geçiş yollarını ve girişte/çıkışta onlara hizmet veren kurumları ve alanları kapsar (Uluslararası Sağlık Tüzüğü 2005).

DSÖ, COVID-19 hakkında şu anda mevcut olan kanıtlara dayanarak, giriş noktalarında ve kitlesel toplanmalarda halk sağlığı etkinliklerini yönetmek için rehber belgeler geliştirmiştir. Bunlar DSÖ COVID-19 Giriş Noktaları ve Kitlesel Toplanmalar web sitesinde yayınlanmaktadır (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/points-of-entry-and-mass-gatherings ).

Şu anda mevcut olan materyaller:

• Mevcut COVID-19 salgını bağlamında Kitlesel Toplanmalar için temel planlama önerileri. Bu belgenin amacı, DSÖ'nün Kitlesel Toplanmalar için Halk Sağlığı: Temel Hususlar ile birlikte okunacak olan COVID-19 salgını bağlamında, kitlesel toplanmaları düzenleyenler için temel planlama hususlarını özetlemek olacaktır.
• Giriş Noktalarındaki hasta yolcuların COVID-19 salgını bağlamında yönetimi. Bu belge, mevcut COVID-19 salgını bağlamında uluslararası limanlarda, havaalanlarında ve kara kapılarında hasta yolcuların tespiti ve yönetimi hakkında önerilerde bulunur. Aşağıdaki önlemleri içerir ve her ülkenin öncelikleri ve kapasiteleri esas alınarak uygulanmalıdır:

• Hasta yolcuların tespiti;
• COVID-19 için hasta yolcularla görüşmeler yapma;
• COVID-19 enfeksiyonu şüphesi olan hasta yolcuların uyarılarının rapor edilmesi;
• COVID-19 enfeksiyonu şüphesi olan hasta yolcuların izolasyonu, ilk vaka yönetimi ve sevk edilmesi.

• Gemilerde halk sağlığı etkinliklerinin yönetimi için el kitabı: Bu, Taraf Devletlere gemilerde ve limanlarda sağlık önlemlerinin beklenmedik durum planlaması ve uygulanmasında yardımcı olmak için, tüm halk sağlığı risklerini ve ilgili denizcilik kural ve düzenlemelerini ele alan genel bir rehberdir.
• Hava Taşımacılığında Halk Sağlığı Etkinliklerinin Yönetimi El Kitabı: Bu el kitabı Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ile işbirliği içinde geliştirilmiştir. Havaalanlarındaki yetkili makamların, halk sağlığı etkinliklerine tutarlı bir şekilde risk temelli bir yaklaşım uygulamasına ve risklerle orantılı müdahalelerin belirlenmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
• Güvenli bir etkinlik sağlamak adına, ev sahibi ulusları desteklemek için, kitlesel toplanma etkinliklerinde halk sağlığı hazırlığına yönelik çevrimiçi bir kurs.

Üretimde olan materyal, yolcu gemilerinde COVID-19 vakalarının / salgınının yönetimi için operasyonel hususları içermektedir. Bu materyal, vakaları, temasları ve çevreyi yönetmek amacıyla, halk sağlığı önlemleri için operasyonel değerlendirmeler sağlayarak, COVID-19'un bulaşmasıyla ilgili mevcut kanıtlara dayanarak hazırlanmıştır. Gemilerde halk sağlığı etkinliklerinin yönetimi için el kitabı ile birlikte kullanılması tavsiye edilir.

Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 17 Şubat 2020

X Tablo 1'deki ölümler hem laboratuvar onaylı vakaları hem de klinik olarak teşhis edilen COVID-19 vakalarını içermektedir.

Tablo 2. Doğrulanan COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 17 Şubat 2020

* Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )

† Bulaşmanın yeri, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine göre sınıflandırılır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir.

‡ Üç vakanın virüse maruz kalması Güney Kore dışında meydana gelmiştir.

§ Bir vakanın virüse maruz kalması Malezya dışında meydana gelmiştir. Bir hastanın da Çin'e seyahat geçmişi vardır, ancak virüse Malezya'ya döndükten sonra maruz kalmış olması ihtimali yüksektir.

** Altı vakanın virüse maruz kalması Birleşik Krallık dışında meydana gelmiştir.

†† İki vakanın da virüse maruz kalması İspanya dışında meydana gelmiştir.

‡‡  Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.

Şekil 2: Çin dışında, semptomların başladığı tarihe göre doğrulanan COVID-19 vakalarının (n=210) epidemik eğrisi ve seyahat geçmişi, 17 Şubat 2020

Şekil 2 için not: Çin dışında bildirilen 794 vakanın 26’sı asemptomatikken tespit edilmiştir. Geri kalan 768 vaka için, başlangıç tarihi hakkında bilgi sadece epidemiyolojik eğride sunulan 210 vaka için mevcuttur.

Şekil 3: Raporlama ve seyahat geçmişine göre Çin dışında tespit edilen COVID-19 vakalarının (n = 794) epidemik eğrisi, 17 Şubat 2020

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

HAZIRLIK VE YANIT

• 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir. 
• DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
• DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
• DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
• Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
• DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.

 HALK İÇİN TAVSİYELER

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) ) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiştir, bu da 2019-nCoV'nin bulaşma yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkeler aşağıdaki gibidir:

• Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
• Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkamak.
• Çiftlik hayvanları veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtün ve ellerinizi yıkayın).
• Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, seyahat edenler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, yolcuların tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları tavsiye edilir.