DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 28.02.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) DURUM RAPORU
DSÖ, COVID-19'un yayılma ve etki riskinin küresel düzeyde değerlendirmesini çok yüksek olarak artırdı
28 Şubat 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00 da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
•Beş yeni Üye Devlet (Belarus, Litvanya, Hollanda, Yeni Zelanda ve Nijerya) son 24 saat içinde COVID-19 vakaları bildirmiştir.
• DSÖ, COVID-19'un yayılma ve etki riskinin değerlendirmesini küresel düzeyde çok yüksek olarak artırdı. Daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.
• 16 - 24 Şubat tarihleri arasında yürütülen DSÖ-Çin Ortak Misyonu, bulgularını yayınladı. Raporun tamamını burada bulabilirsiniz. Bu raporda;
Şüpheli vaka;
- Akut solunum yolu hastalığı (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi / semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı)) ve klinik durumu tam olarak açıklayan başka bir etiyolojisi olmayan ve Semptom başlangıcından önceki 14 gün boyunca COVID-19 hastalığının lokal bulaşımı olan bir ülke / bölgeye seyahat geçmişi olan hasta,
veya
- Akut solunum yolu hastalığı olan ve semptomların başlamasından önceki son 14 gün içinde doğrulanmış veya olası bir COVID-19 vakasıyla temas etmiş olan bir hasta;
veya
- Şiddetli akut solunum yolu enfeksiyonu (ateş ve solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi / semptomu (örn. Öksürük, nefes darlığı) olan ve hastaneye yatırılması gereken vE klinik durumu tam olarak açıklayan başka etiyolojisi olmayan bir hasta.
Olası vaka; COVID-19 testinin sonuçsuz olduğu şüpheli bir durum
Onaylanmış vaka; Klinik belirti ve semptomlara bakılmaksızın COVID-19 enfeksiyonunun
laboratuvar onayı olan bir kişi olarak tanımlanmıştır.
Ayrca bu raporda temaslı kişi tanımı;
- COVID-19 hastaları için uygun kişisel koruyucu ekipman (KKD) olmadan doğrudan bakım
sağlayan kişi,
- COVID-19 hastası ile (işyeri, sınıf, ev, toplantılar dahil) aynı kapalı ortamda kalan kişi,
- Herhangi bir nakil aracında bir COVID-19 hastası ile söz konusu hastalığın semptomların
başlamasından sonraki 14 günlük bir süre içinde çok yakın mesafede (1 m) birlikte seyahat etmek
şeklindedir.
• DSÖ, koronavirüse bağlı insan enfeksiyonu (COVID-19) için Global Surveyans Kılavuzunu güncelledi.
• Bu kılavuz COVID-19 için revize edilmiş vaka tanımların düzenlemesini de içermektedir. Ayrıca, gözden geçirilmiş bir Vaka Raporlama Formu da bulunur.
• 27 Şubat itibarıyla Çin'de COVID-19'dan iyileşen 36 117 (Hubei'de 26403 ve Wuhan'da 15 826) vaka var.
•Uluslararası Sağlık Tüzükleri (2005) uyarınca, uluslararası trafiğe önemli ölçüde müdahale eden ek sağlık önlemleri uygulayan Taraf Devletler, bu önlemlerin uygulanmasını izleyen 48 saat içinde DSÖ'ye halk sağlığı gerekçesini bildireceklerdir.
|
SAYILARLA DURUM |
|
Total ve son 24 saatte yeni vaka sayıları |
|
Küresel |
|
83.652 doğrulanmış (1358 yeni) |
|
Çin |
|
78.961 doğrulanmış (331 yeni) |
|
2.791ölüm (44 yeni) |
|
Çin Dışında |
|
4691 doğrulanmış (1027 yeni) |
|
51 ülke (5 yeni) |
|
67 Ölüm (10 yeni) |
|
DSÖ RİSK DEĞERLENDİRMESİ |
|
Çin : Çok Yüksek |
|
Bölgesel düzeyde : Çok Yüksek |
|
Küresel düzeyde : Çok Yüksek |
Şekil 1. 28 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış COVID-19 vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

ODAKTA NOKTA: İLAVE SAĞLIK ÖNLEMLERİNDE GÜNCELLEME
27 Şubat 2020 itibariyle, 14'ü küçük gelişmekte ada devlet olan 41 Taraf Devlet, Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nün (2005) 43. maddesi uyarınca uluslararası trafiğe önemli ölçüde müdahale eden ek sağlık önlemleri hakkında DSÖ’ne resmi raporlarını sunmuştur. Yedi Taraf Devlet, daha önce bildirdikleri tedbirler hakkında güncelleme sağlamıştır. 41 Taraf Devletten 11'i şu anda Çin dışındaki ülkelere karşı bu tür önlemleri bildiriyor. Bugüne kadar hiçbir ticaret kısıtlaması bildirilmemiştir. Tablo 1, DSÖ bölgesi tarafından 6 - 28 Şubat tarihleri arasında 43. Madde uyarınca resmi olarak DSÖ'ye bildirilen ek sağlık önlemlerinin bir özetini sunmaktadır.
Tablo 1.Uluslararası Sağlık Tüzüğü 2005 ( IHR) ‘nün 43. Maddesi gereği (WHO bölgesine göre) uluslararası trafiğe (yani 24 saatten fazla gecikmeye) önemli ölçüde müdahale eden ek sağlık önlemlerini resmi olarak rapor eden Taraf Devletlerin sayısı
|
DSÖ Bölgesi |
İlave sağlık önlemleri hakkında resmi raporlarını DSÖ'ne sunan Taraf Devletler |
Toplam |
|||
|
6 Şubat |
12 Şubat |
20 Şubat |
28 Şubat |
||
|
Amerika Kıtası Bölgesi |
10 |
2 |
0 |
0 |
12 |
|
Afrika Bölgesi |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
0 |
1 |
0 |
1 |
2 |
|
Avrupa Bölgesi |
2 |
1 |
2 |
5 |
10 |
|
Güney-Doğu Asya Bölgesi |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
9 |
3 |
2 |
1 |
15 |
|
Toplam |
22 |
8 |
4 |
7 |
41 |
Bu önlemlerin çoğu, Çin'den veya COVID-19 için sürekli bulaşma bildiren ülkelerden gelen yolcuların girişinin reddedilmesi, yabancılar için karantina gereklilikleri, geri dönen vatandaşların kendi kendine izolasyonu ve vize kısıtlamaları ile ilgilidir.
Bu ek sağlık önlemleri için halk sağlığı gerekçesi, esas olarak, görülen ülkelerdeki güvenlik açıkları (örn. Teşhis ve müdahale için kapasite eksikliği, küçük ada devletlerin şartları) ve virüs bulaşma ve hastalık şiddeti hakkında belirsizlikler ile bağlantılıdır.
Kısıtlayıcı tedbirler uygulayan vakaları bildiren ülkelerin ön analizi, bu tedbirlerin yeni vakaların girişini geciktirmiş olabileceğini, ancak hastalığın girişini engellemediğini göstermektedir. DSÖ, Üye Devletlere, ilave önlemlerin halk sağlığı riski ile orantılı, kısa süreli olması gerektiğini ve salgının evrimi ve virüs ve hastalık hakkındaki sürekli bilgi gelişmeleri ışığında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
DSÖ, uluslararası trafik konusunda güncellenmiş tavsiyeler https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/HaberDetayi/2242 yayınlamıştır ve mevcut COVID-19 salgını ile ilgili seyahat veya ticaret kısıtlamalarının uygulanmasına karşı tavsiyede bulunmaya devam etmektedir.
DSÖ, uluslararası trafiğe gereksiz müdahalenin önlenmesinde Uluslararası Sağlık Tüzüğü ile uyumu sağlamak için DSÖ, seyahat ve turizmle ilişkili uluslararası organizasyonlar ve sektör derneklerle ilişki kurmaya devam etmektedir
DSÖ tarafından Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) ile ortaklaşa ortak bildirimler yayınlanmıştır ve kısa süre içinde Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ile işbirliği içinde açıklama olacaktır.
Tablo 2. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen COVID-19 akut solunum hastalığı vakaları, 28 Şubat 2020
|
|
Nüfus |
Günlük |
|
Toplam |
||||||
|
Doğrulanmış Vakalar |
Şüpheli Vakalar |
Ölümler |
Doğrulanmış Vakalar |
Ölümler |
||||||
|
Hubei |
5917 |
318 |
|
332 |
|
41 |
|
65914 |
|
2683 |
|
Guangdong |
11346 |
1 |
|
2 |
|
0 |
|
1348 |
|
7 |
|
Henan |
9605 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
1272 |
|
20 |
|
Zhejiang |
5737 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
1205 |
|
1 |
|
Hunan |
6899 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1017 |
|
4 |
|
Anhui |
6324 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
990 |
|
6 |
|
Jiangxi |
4648 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
935 |
|
1 |
|
Jiangsu |
8051 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
631 |
|
0 |
|
Chongqing |
3102 |
0 |
|
6 |
|
0 |
|
576 |
|
6 |
|
Shandong |
10047 |
0 |
|
0 |
|
2 |
|
755 |
|
6 |
|
Sichuan |
8341 |
4 |
|
4 |
|
0 |
|
538 |
|
3 |
|
Heilongjiang |
3773 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
480 |
|
13 |
|
Beijing |
2154 |
0 |
|
12 |
|
2 |
|
410 |
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Shanghai |
2424 |
0 |
|
36 |
|
0 |
|
337 |
|
3 |
|
Hebei |
7556 |
1 |
|
0 |
|
0 |
|
318 |
|
6 |
|
Fujian |
3941 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
296 |
|
1 |
|
Shaanxi |
3864 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
245 |
|
1 |
|
Guangxi |
4926 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
252 |
|
2 |
|
Yunnan |
4830 |
0 |
|
4 |
|
0 |
|
174 |
|
2 |
|
Hainan |
934 |
0 |
|
5 |
|
0 |
|
168 |
|
5 |
|
Guizhou |
3600 |
0 |
|
1 |
|
0 |
|
146 |
|
2 |
|
Shanxi |
3718 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
133 |
|
0 |
|
Tianjin |
1560 |
1 |
|
24 |
|
0 |
|
136 |
|
3 |
|
Liaoning |
4359 |
0 |
|
22 |
|
0 |
|
121 |
|
1 |
|
Gansu |
2637 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
91 |
|
2 |
|
Jilin |
2704 |
0 |
|
3 |
|
0 |
|
93 |
|
1 |
|
Xinjiang |
2487 |
0 |
|
0 |
|
1 |
|
76 |
|
3 |
|
Inner Mongolia |
2534 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
75 |
|
0 |
|
Ningxia |
688 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
72 |
|
0 |
|
Hong Kong SAR |
745 |
2 |
|
0 |
|
0 |
|
93 |
|
2 |
|
Taipei ve çevresi |
2359 |
2 |
|
0 |
|
0 |
|
34 |
|
1 |
|
Qinghai |
603 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
18 |
|
0 |
|
Macao SAR |
66 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
10 |
|
0 |
|
Xizang |
344 |
0 |
|
0 |
|
0 |
|
1 |
|
0 |
|
Toplam |
142.823 |
331 |
|
452 |
|
44 |
|
78.961 |
|
2791 |
Tablo 3. Laboratuvar tarafından doğrulanan COVID-19 vakalarının ve ölümlerin bildirildiği ülkeler, bölgeler veya alanlar, 28 Şubat 2020
|
Ülke/Yönetim Bölgesi/Bölge |
Toplam Doğrulanmış* (yeni) Vakalar |
Toplam Ölüm (yeni) |
Bulaşma Şekli** |
Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı |
|
Batı Pasifik Bölgesi |
||||
|
Güney Kore |
2337 (571) |
13 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Japonya |
210 (24) |
4 (1) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Singapur |
96 (3) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Malezya |
24(2) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
1 |
|
Vietnam |
16 (0) |
0 (0) |
Sadece importe vaka |
15 |
|
Avustralya |
23 (0) |
0 (0) |
Yerel bulaşma |
3 |
|
Filipinler |
3 (0) |
1 (0) |
Sadece importe vaka |
24 |
|
Kamboçya |
1 (0) |
0 (0) |
Sadece importe vaka |
32 |
|
Yeni Zelanda |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Avrupa Bölgesi |
||||
|
İtalya |
650 (250) |
17 (5) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Fransa |
38(20) |
2(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Almanya |
26(5) |
0(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İspanya |
25(13) |
0(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İngiltere |
16(3) |
0(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İsveç |
7(5) |
0(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
İsviçre |
6(5) |
0(0) |
Yerel bulaşma |
0 |
|
Avusturya |
4(2) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Norveç |
4(3) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
1 |
|
İsrail |
3(1) |
0(0) |
|
0 |
|
Yunanistan |
3(2) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
1 |
|
Hırvatistan |
3(0) |
0(0) |
|
0 |
|
Finlandiya |
2(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Rusya |
2(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
28 |
|
Belarus |
1(1) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Litvanya |
1(1) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Hollanda |
1(1) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Kuzey Makedonya |
1(1) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Romanya |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Belçika |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
24 |
|
Danimarka |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
1 |
|
Estonya |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
1 |
|
Gürcistan |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Güney Doğu Asya |
||||
|
Tayland |
40(0) |
0(0) |
Yerel Bulaşma |
0 |
|
Hindistan |
3(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
25 |
|
Nepal |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
46 |
|
Sri Lanka |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
32 |
|
Doğu Akdeniz Bölgesi |
||||
|
İran |
245 (104) |
26(4) |
Yerel Bulaşma |
0 |
|
Kuveyt |
43(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Bahreyn |
33(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
|
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
19(6) |
0(0) |
Yerel Bulaşma |
1 |
|
Irak |
7(1) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Umman |
6(2) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
1 |
|
Lübnan |
2(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Pakistan |
2(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Afganistan |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
4 |
|
Mısı |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
14 |
|
Amerika Bölgesi |
||||
|
Amerika Birleşik Devletleri |
59 (0) |
0 (0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Kanada |
11 (0) |
0 (0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Brezilya |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
2 |
|
Afrika Bölgesi |
||||
|
Cezayir |
1(0) |
0 (0) |
Sadece importe vaka |
3 |
|
Nijerya |
1(0) |
0(0) |
Sadece importe vaka |
0 |
|
Tüm bölgeler için ara toplam |
3986 (1027) |
63 (10)
|
|
|
|
Uluslararası Taşıt (Diamond Princess)*** |
705 (0) |
4 (0) |
Yerel Bulaşma |
2 |
|
Genel Toplam**** |
4691 (1027) |
67 (10) |
|
|
* Vaka sınıflandırmaları DSÖ’nün COVID-19 vaka tanımlarına dayanmaktadır. ( https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) )
**Bulaşma sınıflandırması, mevcut resmi verilerin DSÖ analizine dayanır ve ek veriler elde edildikçe yeniden sınıflandırmaya tabi olabilir. Birden fazla bulaşma tipi yaşayan ülkeler / bölgeler / alanlar, kanıtların bulunduğu en yüksek kategoride sınıflandırılır;
***Şu anda Japon karasularında bulunan bir yolcu gemisinde tespit edilen vakalar.
****250 kadın / 363 erkek / 4078 bilinmiyor. 28 sağlık çalışanı (5 kadın / 12 erkek / 11 bilinmiyor).
Şekil 2. 27 Şubat 2020 tarihine kadar raporların tamamlandığı günlerin rapor edildiği tarihe DSÖ bölgesine göre Çin dışında bildirilen onaylanmış COVID-19 vakalarının (n = 4072) epidemik eğrisi,

STRATEJİK HEDEFLER
DSÖ'nün söz konusu müdahaleye yönelik stratejik hedefleri:
- Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
- Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
- Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
- Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların geliştirilmesini hızlandırmak;
- Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele etmek;
- Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.
*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.
HAZIRLIK VE MÜDAHALE
- 2019-nCoV ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır ve kabin ekibine ve havaalanı çalışanlarına ülke sorgularına dayanarak tavsiyelerde bulunmak üzere ortaklaşa bir rehber belge geliştirmiştir. Rehber, IATA web sayfasında bulunabilir.
- DSÖ ilk vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen ilk 2019-nCoV enfeksiyonlu vakaların temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesi için tasarlanmıştır.
- DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.
- DSÖ, laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) bulaşan insanlar için Global Sürveyans gibi geçici rehberler geliştirmiştir.
- Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazırlanmıştır.
- Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
- DSÖ, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
- Teşhis, aşılar ve terapötiklerin hızlandırılması için Ar-Ge planı etkinleştirilmiştir.
- DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
- DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaşma özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Çeşitli protokoller burada bulunabilir: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations
- DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehber yayınlamıştır.
- DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.
HALK İÇİN TAVSİYELER
COVID-19'un yayıldığı bir bölgede değilseniz, bu bölgelerin birinden seyahat etmediyseniz veya kendini iyi hissetmeyen biriyle yakın temasta değilseniz, virüsü kapma şansınız şu anda düşüktür. Fakat durum hakkında stresli ve endişeli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Makul önlemler alabilmeniz için risklerinizi doğru bir şekilde belirlemenize yardımcı olacak gerçekleri elde etmek iyi bir fikirdir. (Sık Sorulan Sorulara bakınız: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses ) Sağlık uzmanınız, ulusal halk sağlığı yetkilileriniz ve işvereniniz, COVID-19 ve bölgenizde olup olmadığı konusunda doğru bilgi kaynaklarıdır. Yaşadığınız yerdekii durumdan haberdar olmak ve kendinizi korumak için uygun önlemleri almak önemlidir. (Bkz. Herkes için koruma önlemleri).
COVID-19 salgınının olduğu bir bölgede iseniz, enfeksiyon riskini ciddiye almanız gerekir. Ulusal ve yerel sağlık yetkilileri tarafından verilen tavsiyelere uymalısınız. Çoğu insan için COVID-19 sadece hafif bir hastalığa neden olsa da, bazı insanları oldukça hasta edebilir. Daha da nadiren, hastalık ölümcül olabilir. Yaşlı insanlar ve önceden mevcut tıbbi durumları (yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi) olanlar, hastalığa karşı daha savunmasız görünmektedir. (Bkz. COVID-19'un yayıldığı bölgelerde olan veya bu bölgeleri ziyaret etmiş (son 14 günde) kişiler için koruma önlemleri).

