Koronavirüsler, hem hayvanlarda hem de insanlarda bulunan geniş bir virüs ailesidir. Bazıları insanları enfekte eder ve soğuk algınlığından, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha ciddi hastalıklara neden olduğu bilinmektedir.

COVID-19, en son keşfedilen koronavirüsün (SARS-CoV -2) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu yeni virüs ve hastalık, Aralık 2019'da Çin'in Wuhan kentinde salgın başlamasından önce bilinmiyordu. Bu aşamada, Çin'deki insanların başlangıçta SARS-CoV-2 ile nasıl enfekte olduğunu tam olarak belirlemek mümkün değildir.

Bununla birlikte, 2003 yılında SARS salgınına neden olan virüs SARS-CoV, bir hayvan rezervuarından (misk kedileri, bir çiftlik hayvanı) insanlara sıçramış olup daha sonra insanlar arasında yayılmıştır. Benzer bir şekilde, SARS-CoV-2'nin tür bariyerini atladığı ve başlangıçta insanları enfekte ettiği, ancak daha büyük olasılıkla bir ara konakçı aracılığıyla, yani insanlarca temas edilmesi daha olası bir başka hayvan türü olduğu düşünülmektedir ki bu hayvan evcil bir hayvan, vahşi bir hayvan veya evcilleştirilmiş bir vahşi hayvan olabilir ve henüz tanımlanmamıştır.

Bu virüsün kaynağı tespit edilip kontrol edilene kadar, virüsün insan popülasyonunda yeniden ortaya çıkma riski ve şu anda yaşadığımız salgın gibi yeni salgınların görülme riski vardır.

COVID-19'un en yaygın semptomları ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda ağrı ve sızı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve yavaş yavaş başlar. Bazı insanlar enfekte olur, ancak herhangi bir semptom görülmez ve kendilerini kötü hissetmezler. Çoğu insan (yaklaşık% 80) özel tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir. COVID-19 virüsünü alan her 6 kişiden yaklaşık 1'i ağır hastalanmakta ve nefes almakta güçlük çekmektedir. Yaşlı insanlar ve yüksek tansiyon, kalp problemleri, diyabet gibi altta yatan tıbbi sorunları olanların ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Hastalığa yakalanan insanların yaklaşık % 2'si ölmüştür. Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çeken insanlar mutlaka tıbbi yardım almalıdır.

COVID-19 virüsü kişiden kişiye, hasta bir kişi tarafından öksürme, hapşırma veya solunum esnasında havaya atılan küçük damlacıklar yoluyla bulaşır. Hasta kişinin yakınında bulunan diğer kişiler havadaki damlacıkları soluyarak enfekte olabildikleri gibi, damlacıkların etraftaki nesnelere ve yüzeylere düşmesi ve insanların buralara temas etmiş kirli elleriyle gözlerine, burunlarına veya ağızlarına dokunmasıyla da COVID-19’a yakalanmaları mümkündür.  Bu yüzden hasta olan bir kişiyle arada 1 metreden (3 feet) daha fazla mesafe bulundurmak ve elleri sık sık yıkamak çok önemlidir. DSÖ, COVID-19'un yayılma yolları konusunda devam eden araştırmaları değerlendirmekte ve güncellenmiş bulguları paylaşmaktadır.

COVID-19'a neden olan virüs esas olarak enfekte bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda oluşan damlacıklar yoluyla bulaşır. Bu damlacıklar havada asılı kalmayacak kadar ağırdır. Hızlı bir şekilde zemine veya yüzeylere düşer.

COVID-19 olan bir kişinin 1 metre yakınındaysanız virüsü soluyarak veya kontamine bir yüzeye temas ettikten sonra ellerinizi yıkamadan gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunarak enfekte olabilirsiniz.

Hastalığın ana bulaş yolu öksüren ve hapşıran biri tarafından atılan solunum damlacıklarıdır. Hiçbir semptomu olmayan bir kişiden COVID-19'a yakalanma riski çok düşüktür. Ancak, COVID-19 olan birçok insan özellikle hastalığın erken döneminde sadece hafif semptomlar yaşamaktadır. Bu nedenle, örneğin hafif bir öksürüğü olan ve hasta hissetmeyen bir kişiden COVID-19'un diğer kişilere bulaşması mümkündür. 

Enfekte bir kişinin dışkısından COVID-19'a yakalanma riski düşük olarak görülmektedir. İlk araştırmalar bazı durumlarda virüsün dışkıda mevcut olabileceğini öne sürsede, bu yoldan yayılma salgının ana özelliği değildir. Ancak düşük te olsa böyle bir risk bulunduğundan, lavaboyu kullandıktan sonra ve yemekten önce ellerin düzenli olarak su ve sabunla en az 20 saniye süreyle yıkanması çok önemlidir.

Evet, COVID-19 solunum hastalığına neden olur ve genellikle enfekte bir hastayla yakın temastan sonra, örneğin; bir ev, işyeri veya sağlık merkezinde insandan insana bulaşabildiği görülmüştür.

COVID-19 enfeksiyonuna bağlı hastalık, özellikle çocuklar ve genç yetişkinler için genellikle hafiftir. Bununla birlikte, ciddi hastalığa neden olabilir. Hastalığa  yakalanan her 5 kişiden yaklaşık 1'inde hastanede tedavi gerekir. Bu nedenle, insanların COVID-19 salgınının kendilerini ve sevdiklerini nasıl etkileyeceğinden endişe etmesi oldukça normaldir.

Endişelerimizi kendimizi, sevdiklerimizi ve topluluklarımızı korumak için eyleme dönüştürebiliriz. Bu eylemler arasında ilk ve en önemlisi düzenli ve kapsamlı el yıkama ve iyi solunum hijyenidir. İkincisi ise seyahat, hareket ve toplantılara getirilen kısıtlamalar da dahil olmak üzere, yerel sağlık otoritelerinin tavsiyelerine uymaktır.

• COVID-19 hastalarının hayvanlarının ve evcil hayvanlarının hastalığa yakalandığını biliyoruz;
• Dünya çapında hayvan sağlığının iyileştirilmesinden sorumlu hükümetler arası organ olarak, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE), hayvan sağlığıyla ilgili, veterinerlik hizmetlerine ve teknik uzmanlara (test ve karantina dahil) adanmış özel konularda teknik rehberlik geliştirmektedir;
• Bazı hayvanların enfekte olmuş insanlarla yakın temas yoluyla enfekte olma olasılığı vardır. Hayvanların ve evcil hayvanların hastalığı yayıp yaymayacağını anlamak için daha fazla kanıt gereklidir;
• Mevcut kanıtlara dayanarak, insandan insana bulaş ana faktör olmaya devam etmektedir;
• Kedilerin COVID-19'un iletiminde ara konakçı olup olamayacağını söylemek için henüz çok erkendir;
• Hong Kong'da enfekte olmuş bir köpek örneği olmasına rağmen, bugüne kadar bir köpeğin, kedinin veya herhangi bir evcil hayvanın COVID-19'u bulaştırabileceğine dair bir kanıt yoktur;
• COVID-19 esas olarak enfekte bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda üretilen damlacıklar yoluyla yayılır. Kendinizi korumak için ellerinizi sık sık ve iyice temizleyin;
• DSÖ, bu ve diğer COVID-19 konuları hakkındaki en son araştırmaları izlemeye devam etmekte ve yeni bulgular ortaya çıktıkça güncellemektedir.

Bakanlığımız tarafından hastalıkla ilgili dünyadaki gelişmeler ve hastalığın uluslararası yayılımı yakından takip edilmektedir. Yeni Koronavirus (COVID-19) hastalığına yönelik Risk Değerlendirme ve Bilim Kurulu toplantıları yapılmıştır. Konunun tüm tarafları (THY, Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü gibi paydaşlar) sürece dahil edilerek takip ve toplantılar yapılmaya devam edilmektedir. 7/24 çalışma esasına göre ekipler oluşturulmuştur. Ülkemizde, Dünya Sağlık Örgütü'nün önerileri ile paralel olarak gerekli önlemler alınmıştır. Havalimanları,deniz giriş noktaları ve kara hudut kapıları gibi Ülkemizin giriş noktalarında riskli bölgelerden gelebilecek hasta yolcuların tespitine yönelik önlemler alınmış ve hastalık şüphesi varlığında yapılması gerekenler belirlenmiştir. Hastalığa yönelik tanı, olası vakada uygulanacak prosedürler, korunma ve kontrol önlemleri ile ilgili bir rehber hazırlanmıştır. Tespit edilen vakalara yönelik yönetim algoritmaları oluşturulmuş ve ilgili tarafların görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Rehberde ayrıca vaka görülen ülkelere gidecek veya oralardan gelecek kişilerin yapması gerekenler de yer almaktadır. Sürekli güncellenen bu rehbere Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün resmi web sitesinden ulaşılabilmektedir. Salgının görüldüğü bölgelerden gelen uçak ve gemiler gibi uluslararası taşıtlara, uluslararası giriş noktalarında bulunan  Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü  Sağlık Denetleme Merkezleri tarafından gerekli denetim yapılmaktadır. Ayrıca olası vaka tanımına uyan kişiler, solunum yolu numunesi alınarak, numune sonucu çıkana kadar sağlık tesisi koşullarında izole edilmektedir.

DSÖ web sitesinde  ve https://www.seyahatsagligi.gov.tr adresinde bulunan,  salgınla ilgili güncel bilgileri takip edin.

Herkes için korunma önlemleri:

COVID-19 hala, Çin ve diğer ülkelerdeki insanları etkilemektedir. Enfekte olan çoğu insan hafif belirtiler yaşar ve iyileşir, ancak bazıları için hastalık daha şiddetli olabilmektedir. Aşağıdaki tavsiyeleri uygulayarak hem kendi sağlığınızı hem de başkalarını koruyabilirsiniz:

• Ellerinizi düzenli olarak ve alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanarak temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın. Sabun ve su ile en az 20 saniye boyunca yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanarak temizlemek, ellerinizde olabilecek virüsleri öldürür.
• Kendinizle öksüren veya hapşıran herkes arasında en az 1 metre (3 feet) mesafe bırakın. Birisi öksürdüğünde veya hapşırdığında, burnundan veya ağzından virüs içerebilecek küçük tükürük damlacıkları etrafa yayılır. Çok yakınsanız ve öksüren kişi, COVID-19 virüsü ya da herhangi başka bir virüsü taşıyorsa, damlacıkları soluyarak hastalanabilirsiniz.
• Gözünüze, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının. Eller birçok yüzeye dokunur ve virüsle kontamine olur. Kirlenmiş ellerinizle virüsü gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza bulaştırabilirsiniz. Buralardan virüs vücudunuza girebilir ve sizi hasta edebilir.
• Sizin ve çevrenizdeki insanların iyi bir solunum hijyeni uyguladığından emin olun. Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda ağzınızı ve burnunuzu  dirseğinizin iç kısmı veya mendil ile kapatın. Ardından kullanılmış mendili hemen kapaklı bir çöp kutusuna atın. Damlacıklar virüsü yayar. İyi bir solunum hijyeni uygulayarak çevrenizdeki kişileri soğuk algınlığı, grip ve COVID-19 gibi virüslerden koruyabilirsiniz.
• Kendinizi iyi hissetmiyorsanız evde kalın. Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çekiyorsanız, tıbbi yardım alın ve sağlık kuruluşunu veya doktorunuzu önceden arayın ve talimatlara uyun. Ulusal ve yerel yetkililer bölgenizdeki durum hakkında en güncel bilgilere sahiptir. Önceden aramak, sağlık uzmanınızın sizi hızlı bir şekilde doğru sağlık kuruluşuna yönlendirmesini sağlayacaktır. Bu ayrıca, sizi koruyacak ve virüslerin ve diğer enfeksiyonların yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
• COVID-19 hakkındaki son gelişmelerden haberdar olun.
• Kendinizi ve başkalarını COVID-19'dan nasıl koruyacağınız konusunda sağlık uzmanınız, ulusal ve yerel halk sağlığı otoritesi tarafından verilen tavsiyelere uyun. Ulusal ve yerel yetkililer, COVID-19'un bölgenize yayılıp yayılmadığına dair en güncel bilgilere sahiptir. Bu yetkililer bölgenizdeki insanların kendilerini korumak için ne yapmaları gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunmak üzere en iyi şekilde konumlandırılmıştır.

COVID-19'un yayıldığı alanlarda (son 14 gün) olan veya yakın zamanda bu alanları ziyaret etmiş kişiler için korunma önlemleri:

• Yukarıda belirtilen "Herkes için korunma önlemleri"ni uygulayın.
• İyileşmeye başlarsanız, baş ağrısı, düşük dereceli ateş (37.3 C veya üstü)  ve hafif burun akıntısı gibi hafif semptomlarınız olsa bile, tamamen iyileşene kadar evde kalın. Başkalarıyla temastan ve tıbbi tesisleri ziyaret etmekten kaçınmak, bu tesislerin daha etkili çalışmasına ve sizi ve diğerlerini olası COVID-19 ve diğer virüslerden korumaya yardımcı olacaktır.
• Birinin size sarf malzemesi getirmesi veya yiyecek almak için gibi nedenlerle dışarı çıkması gerekiyorsa, bu durumda hastalığı diğer insanlara bulaştırmamak için bir maske takın.
• Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çekiyorsanız, derhal tıbbi yardım alın, çünkü bu solunum yolu enfeksiyonu veya diğer ciddi durumlardan kaynaklanabilir. Sağlık kuruluşunu veya hekimi önceden arayın ve en son temaslılarınız veya birlikte seyahat ettikleriniz hakkında bilgilendirin ve irtibat kurulmasını sağlayın. Önceden aramak, sağlık uzmanınızın sizi hızlı bir şekilde doğru sağlık kuruluşuna yönlendirmesini sağlayacaktır. Bu ayrıca COVID-19 ve diğer virüslerin olası yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
• Genel bir önlem olarak, seyahatiniz esnasında canlı hayvan pazarlarını, et ve sebze-meyve pazarlarını veya hayvansal ürün pazarlarını ziyaret ederken genel hijyen önlemlerini uygulayın. Hayvanlar ve hayvansal ürünlerle temas ettikten sonra sabun ve içme suyu ile düzenli olarak ellerinizi yıkayın; ellerinizle, göz, burun veya ağzınıza dokunmayın. Hasta hayvanlarla veya bozulmuş hayvan ürünleriyle, pazarda bulunan diğer hayvanlarla (örneğin, sokak kedileri ve köpekleri, kemirgenler, kuşlar, yarasalar) temastan kesinlikle kaçının. Yerlerdeki potansiyel olarak kontamine olmuş hayvan atıkları, sıvılar, dükkanlar ve pazar tesislerine temas etmeyin.
• Çiğ veya az pişmiş hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçının. Güvenli gıda uygulamalarına göre, pişmemiş gıdalarla çapraz kontaminasyonu önlemek için, çiğ et, süt veya hayvan organlarıyla temasta dikkatli  davranın.

Öksürük gibi solunum semptomları olmayan kişilerin tıbbi maske takmasına gerek yoktur. DSÖ, COVID-19 semptomları olan kişilerin ve öksürük, ateş gibi semptomları olan bireylere bakan kişilerin maske kullanmalarını önermektedir. Maske kullanımı sağlık çalışanları ve birisinin evde veya sağlık kuruluşunda bakımıyla uğraşan kişiler için çok önemlidir. Tek kullanımlık yüz maskesi yalnızca bir kez kullanılabilir.

DSÖ, tıbbi maskelerin rasyonel kullanımı konusunda tavsiyede bulunmakta ve  böylece değerli kaynakların gereksiz yere israfını ve maskelerin potansiyel olarak yanlış kullanımını önlemektedir ( Maske kullanımı için DSÖ tavsiyeleri). Bir maskeyi sadece solunum yolu semptomlarınız varsa (öksürme veya hapşırma), hafif semptomlarla COVID-19 enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız veya COVID-19 enfeksiyonundan şüphelenilen birinin bakımıyla uğraşıyorsanız kullanın. Şüpheli bir COVID-19 enfeksiyonu vakası, vakaların bildirildiği bölgelerdeki seyahatlerle veya bu bölgelerde seyahat eden ve hastalanan biriyle yakın temasla bağlantılıdır.

Kendinizi ve diğerlerini COVID-19'a karşı korumanın en etkili yolları, ellerinizi sık sık temizlemek, öksürdüğünüzde dirseğinizin iç kısmı  veya mendil ile ağız ve burnunuzu kapatmak ve öksüren veya hapşıran insanlardan en az 1 metre (3 feet) uzakta durmaktır. Daha fazla bilgi için, yeni koronavirüse karşı temel koruyucu önlemlere bakınız.

1. Maske sadece sağlık çalışanları, bakım görevlileri ve ateş ve öksürük gibi solunum semptomları olan kişiler tarafından kullanılmalıdır.
2. Maskeye dokunmadan önce, ellerinizi alkol bazlı bir el dezenfektanı veya sabun ve su ile temizleyin.
3. Maskeyi alın ve yırtık veya delik olup olmadığını inceleyin.
4. Hangi tarafın üst taraf olduğunu (metal şeridin olduğu yerde) belirleyin.
5. Maskenin doğru tarafının dışarıya baktığından emin olun (renkli taraf).
6. Maskeyi yüzünüze yerleştirin. Maskenin metal şeridini veya sert kenarını, burnunuza göre şekillendirin.
7. Maskenin alt kısmını, ağzınızı ve çenenizi kaplayacak şekilde, aşağı doğru çekin.
8. Kullandıktan sonra maskeyi çıkarın; maskenin potansiyel olarak kontamine olmuş yüzeylerine dokunmamak için maskeyi yüzünüzden ve kıyafetlerinizden uzak tutarak kulaklara takılan lastik kısımlardan çıkarın.
9. Kullanımdan hemen sonra maskeyi kapalı bir kutuya atın.
10. Maskeye dokunduktan veya maskeyi çıkardıktan sonra el hijyeni uygulamasını gerçekleştirin - Alkol bazlı el dezenfektanı kullanın veya gözle görülür şekilde kirlenmişse ellerinizi su ve sabunla yıkayın.  

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler COVID-19 için de geçerlidir ve bütün seyahatlerde uygulanmalıdır. Bunlar;

-El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlere dokunulmamalıdır.
-Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalıdır).
-Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
-Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatılması, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek iç kısmının kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatılması, mümkünse tıbbi maske kullanılması önerilmektedir.
-Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünlerini yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş ve halen sıcak yiyecekler tercih edilmelidir.
-Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesildiği alanlar gibi yüksek riskli yerlerden uzak durulmalıdır.
-Seyahat sonrası herhangi bir solunum yolu hastalığı belirtisi olması durumunda doktorunuzla bağlantıya geçin ve seyahat öykünüz hakkında bilgi verin.

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (COVID-19) için de geçerlidir ve bütün seyahatlerde dikkat edilmelidir. Bunlar;
-El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
-Hasta insanlarla temastan kaçınılmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalıdır).
-Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatılması, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek iç kısmının kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatılması, mümkünse tıbbi maske kullanılması önerilmektedir.
-Çiğ tüketilen yiyecekler yerine iyi pişmiş ve sıcak yiyecekler tercih edilmelidir.

Güncellenen vaka tanımları doğrultusunda COVID-19 hastalığı olasılığı düşünülen kişilerden numune alınmakta ve tanıyı teyit için gerekli incelemeler yapılmaktadır. Şüpheli kişilerden solunum yolu örneği alınarak Sağlık Bakanlığı laboratuvarlarında değerlendirilmektedir. Laboratuvarlarda solunum yolu numunelerinde önce panKoronavirüs testi yapılmakta, pozitif çıkan numunelerde sekans analizi yapılarak hastalığın tanısı net olarak konulabilmektedir.

Bu araçların iyi havalandırılması ve standart genel temizliğinin yapılması önerilmektedir. 
-Araçların, kullanım sırasında, sık sık taze hava ile havalandırılması sağlanmalıdır. Araç klimatizasyonunda, havanın dışarıdan alınan hava ile ısıtılması ve soğutulması tercih edilmelidir. Araç içerisinde havanın araç içi dönüşümü kullanılmamalıdır.
-Araçların, standart genel temizliğinin mümkün ise her kullanım sonrasında yapılması önerilmektedir.
-Misafirlerin, kişisel eşyalarını, örneğin valizlerini taşıyan kişilerin, virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastalık varlığında dahi bulaştırıcı olması (hastalık yayılımında risk yaratması) beklenmemektedir. Ancak, genel olarak bu tür işlemler sonrasında derhal eller yıkanmalı veya el antiseptiği kullanılarak el temizliği sağlanmalıdır.
-Hastalığın yoğun olduğu bölgelerden gelen misafirler bulunması durumunda, misafirler arasında ateşi, hapşırığı, öksürüğü olan var ise, ona maske takılması ve sürücünün de kendini koruması için maske takması tavsiye edilir. 112 aranarak bilgi verilmesi ve yönlendirilen sağlık kuruluşuna öncesinde haber verilerek gidilmesi sağlanmalıdır.

Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için konaklama tesislerinde standart temizlik önlemleri yeterlidir.
-El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatılması, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek iç kısmının kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanılması önerilmektedir. 
-Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir.
-Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması ve kullanılması hakkında kişilerin teşvik edilmesi önemlidir.

-Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır.
-El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatılması, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek iç kısmının kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatılması, mümkünse tıbbi maske kullanılması önerilmektedir. 
-Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir.
-Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması ve kullanılması hakkında kişilerin teşvik edilmesi önemlidir.

Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır.
-El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.

-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatılması, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek iç kısmının kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatılması, mümkünse tıbbi maske kullanılması önerilmektedir. 
-Vaka olması durumunda yapılacak işlemler sağlık çalışanları tarafından planlanacaktır.

COVID-19 virüsünün dolaştığı bir bölgede yaşayan veya seyahat eden insanlar enfeksiyon riski altında olabilir. Yakın zamanda yurt dışı seyahat öyküsü bulunan gezginlerle teması olan aile üyeleri, iş arkadaşları gibi kişiler veya virüs bulaşmış olduğunu bilmeden bir hastanın bakımıyla ilgilenmiş kişiler veya tıp uzmanları risk grubunu oluşturmaktadır.

COVID-19 virüsü ile enfekte olan kişilere bakan sağlık çalışanları için risk daha yüksektir ve uygun enfeksiyon önleme ve kontrol prosedürleriyle kendilerini korumalıdırlar. 

DSÖ, virüsün nerede dolaşımda olduğunu ve insanların kendilerini enfeksiyondan nasıl koruyacağını daha iyi anlamak için bu salgının epidemiyolojisini sürekli olarak izlemektedir. Daha fazla bilgi için DSÖ'nün güncel durum raporlarına bakınız.

COVID-19'un insanları nasıl etkilediği hakkında daha fazla şey öğrenmemiz gerekse de, şimdiye kadar, yaşlı insanlar ve önceden mevcut insanlarda (yüksek tansiyon, kalp hastalığı, akciğer hastalığı, kanser  veya diyabet gibi) olan kişilerde hastalığın şiddetli seyretme riski daha fazla gibi görünmektedir.

Risk, bulunduğunuz yere ve daha spesifik olarak bulunduğunuz yerde bir COVID-19 salgını olup olmadığına bağlıdır. Bir çok yerde çoğu insan için COVID-19'a yakalanma riski hala düşüktür. Bununla birlikte, artık dünyanın dört bir yanına hastalık yayılmış durumdadır. Bu alanlarda yaşayan veya buraları ziyaret eden insanlar için COVID-19'a yakalanma riski daha yüksektir. Hükümetler ve sağlık otoriteleri, yeni bir COVID-19 vakası tespit edildiğinde güçlü bir şekilde harekete geçmektedirler. Seyahat, hareket veya büyük toplantılarda yerel kısıtlamalara mutlaka uyun. Hastalık kontrol çabalarına destek olmak COVID-19'a yakalanma veya yayma riskinizi azaltacaktır.

COVID-19 salgınları, Çin'de ve diğer bazı ülkelerde gösterildiği gibi kontrol altına alınabilir ve bulaş durdurulabilir. Ne yazık ki, yeni salgınlar hızla ortaya çıkabilir. Gittiğiniz veya gitmeyi düşündüğünüz yerlerde durumun farkında olmanız önemlidir. Günlük olarak yayınlanan, dünya çapındaki COVID-19 durum  güncellemelerini takip edebilirsiniz.

COVID-19'a neden olan virüsün yüzeylerde ne kadar süre hayatta kaldığı kesin değildir, ancak diğer koronavirüsler gibi davrandığı düşünülmektedir. Çalışmalar, koronavirüslerin (COVID-19 virüsü hakkında ön bilgiler dahil) yüzeylerde birkaç saatten birkaç güne kadar canlı kalmaya devam edebileceğini göstermektedir. Bu süre, farklı koşullar altında değişebilir (örn. Yüzey tipi, ortam sıcaklığı veya nemi).

Bir yüzeyin enfekte olduğunu düşünüyorsanız, virüsü öldürmek ve kendinizi ve diğerlerini korumak için basit bir dezenfektanla temizleyin. Ellerinizi alkol bazlı bir el dezenfektanıyla temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın. Kirli ellerle gözlerinize, ağzınıza veya burnunuza dokunmaktan kaçının.

COVID-19 enfeksiyonu, grip veya soğuk algınlığı olan kişilerde genellikle ateş, öksürük ve burun akıntısı gibi solunum semptomları gelişir. Birçok semptom benzer olsa da farklı virüslerden kaynaklanır. Benzerlikleri nedeniyle, hastalığı sadece semptomlara dayanarak tanımlamak zor olabilir. Bu yüzden birisinin COVID-19 olup olmadığını doğrulamak için laboratuvar testleri gereklidir.
Her zaman olduğu gibi, DSÖ öksürük, ateş ve nefes alma güçlüğü çeken kişilerin acilen tıbbi yardım almasını önermektedir. Hastalar, semptomlar görülmeye başlamasından 14 gün önce seyahat etmişlerse veya solunum yolu semptomları olan biriyle yakın temasta bulunmuşlarsa bu konuları sağlık yetkililerine bildirmelidir.

Kuluçka dönemi, enfeksiyon ile hastalığın klinik semptomlarının başlangıcı arasındaki zamandır. Çoğu değerlendirmelere göre COVID-19 için kuluçka dönemi 1-14 gün arasında olup en yaygın değerlendirme 5 gün olduğu yönündedir. Daha fazla veri elde edildikçe bu tahminler güncellenecektir.

Enfekte hastaların virüsü başkalarına bulaştırabileceği zamanı anlamak, hastalığı kontrol altına alma çabaları için çok önemlidir. COVID-19 için bulaşıcılık dönemini belirlemek amacıyla enfekte kişilerden ayrıntılı tıbbi bilgilere ihtiyaç vardır. Son raporlara göre, COVID-19 ile enfekte olmuş kişilerin önemli semptomlar göstermeden önce bulaştırıcı olabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, şu anda mevcut olan verilere dayanarak, akut semptomları olan insanlar virüs yayılımının çoğuna neden olmaktadır.

Hayır, tavsiyeler değişmemiştir. DSÖ, solunum yoluyla yayılan herhangi bir virüste olduğu gibi, insanlara 2019-nCoV enfeksiyonundan kendilerini nasıl koruyacakları konusunda tavsiyelerde bulunmuştur.

Ayrıca, sağlık bakım hizmeti görevlerinde çalışan sağlıkçıların kendilerini enfeksiyondan koruyabilmeleri hayati önem taşımaktadır. DSÖ, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri hakkındaki kılavuzunu yayınlamıştır.

Evet, güvenlidir. Enfekte bir kişinin ticari malları kontamine etme olasılığı düşüktür ve COVID-19'a neden olan virüsün, taşınmış, mesafe katetmiş ve farklı koşullara ve sıcaklığa maruz bırakılmış bir paketten bulaşma riski de düşüktür.

Hayır, antibiyotikler virüslere karşı etkili değildir, bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir.  Antibiyotikler, COVID-19'un önlenmesi veya tedavisi için kullanılmamalıdır. Sadece bir bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için ve bir doktor tarafından yönlendirildiği şekilde kullanılmalıdır.

Bugüne kadar, yeni koronavirüsü önlemek veya tedavi etmek için önerilen spesifik bir ilaç yoktur. Bununla birlikte COVID-19 virüsü ile enfekte olanlar semptomları hafifletmek ve tedavi için uygun bakım hizmeti almalı ve ciddi hastalığı olanlara optimize edilmiş destekleyici bakım hizmeti sağlanmalıdır. Bununla birlikte, etkilenenlerin semptomları hafifletmeye özen göstermesi gerekir. Ciddi hastalığı olan kişiler hastaneye yatırılmalıdır. Çoğu hasta destekleyici bakım sayesinde iyileşir.

Bazı spesifik tedaviler araştırılmakta olup bunların klinik deneylerle testleri gerçekleştirilecektir. DSÖ, COVID-19’u tedavi etmek üzere aşı ve ilaç geliştirme çabalarını koordine etmeye yardımcı olmaktadır. DSÖ, COVID-19’la ilgili olarak bir korunma veya tedavi yöntemi olarak antibiyotikler de dahil olmak üzere herhangi bir ilaçla insanların kendi kendilerini tedavi etmelerini ve ilaç almalarını önermemektedir. Bununla birlikte, hem batı hem de geleneksel ilaçları içeren devam eden birkaç klinik çalışma vardır. DSÖ, klinik bulgular elde edilir edilmez güncellenmiş bilgi vermeye devam edecektir.

Kendinizi ve diğerlerini COVID-19'a karşı korumanın en etkili yolları, ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkamak veya alkollü el dezenfektanı ile temizlemek, öksürürken ve hapşırırken ağız ve burnunuzu dirseğinizin iç kısmı veya mendil ile kapamak ve öksüren veya hapşıran insanlarla en az 1 metre (3 feet) mesafede olmaktır. Daha fazla bilgi için, yeni koronavirüse karşı temel koruyucu önlemlere bakınız.

Aşağıdaki önlemler COVID-19'a karşı etkili değildir ve zararlı olabilir:

• Sigara içmek
• Birden fazla maske takmak
• Antibiyotik gibi ilaçları doktor reçete etmeden kullanmak

Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk şikayetleriniz varsa, daha şiddetli bir enfeksiyonun gelişmesi riskini azaltmak için zamanında tıbbi yardım alın ve son seyahat öykünüzü doktorunuzla mutlaka paylaşın.